Przejdź do zawartości

Terrence McNally

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Terrence McNally
Ilustracja
Terrence McNally w 2013 roku
Data i miejsce urodzenia

3 listopada 1938
St. Petersburg

Data i miejsce śmierci

24 marca 2020
Sarasota

Narodowość

Amerykanin pochodzenia irlandzkiego

Język

angielski

Alma Mater

Uniwersytet Columbia

Dziedzina sztuki

literatura

Gatunek

dramat, libretto, scenariusz

Ważne dzieła
Nagrody

Drama Desk Award (1995, 1996, 1998)
Dramatists Guild Lifetime Achievement Award (2011)
Hull-Warriner Award (trzykrotnie)
Lucille Lortel Award (1992)
Nagroda Emmy (1990)
Obie Award (1974, 1995)
Tony Award (1993, 1995, 1996, 1998, nagroda specjalna w 2019)

Terrence McNally (ur. 3 listopada 1938 w St. Petersburgu, zm. 24 marca 2020 w Sarasocie) – amerykański dramaturg, librecista i scenarzysta. Zdobywca kilkunastu nagród filmowych, wśród których znalazło się m.in. pięć nagród Tony Award, a także Nagroda Emmy. Jego sztuki były wystawiane w teatrach zarówno off-broadwayowskich, jak i broadwayowskich.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w St. Petersburgu na Florydzie w katolickiej rodzinie pochodzenia irlandzkiego. Był synem Huberta i Dorothy[1]. Dzieciństwo spędził w Corpus Christi[2], w 1960 roku ukończył studia z zakresu anglistyki[1] na Uniwersytecie Columbia[3]. Pracował następnie jako korepetytor, a w latach 60. zadebiutował na Broadwayu; w swoich sztukach teatralnych poruszał tematykę LGBT[4]. Od 1970 roku należał do Dramatists Guild of America[5].

W 1996 roku jego nazwisko wprowadzono do American Theater Hall of Fame[6], a w 2018 roku McNally został członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury[7].

Poświęcono mu film dokumentalny pt. Terrence McNally: Every Act of Life[8]. 22 maja 2019 roku został uhonorowany tytułem doktora honoris causa New York University[9].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku jego partnerem był dramaturg Edward Albee. Związał się następnie z producentem Tomem Kirdahym, z którym zamieszkał w nowojorskiej dzielnicy Greenwich Village[4]. Para zarejestrowała swój związek w 2003 roku[10], siedem lat później wzięła ślub w Waszyngtonie[1].

Do lat 80. zmagał się z uzależnieniem od alkoholu[1]. W 2001 roku wykryto u niego raka płuc[4], zmarł 24 marca 2020 roku w szpitalu w Sarasocie[11]; przyczyną śmierci był COVID-19[2].

Miał młodszego o sześć lat brata Petera[12].

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

W 1999 roku wystawiono w Wielkiej Brytanii sztukę Corpus Christi, w której Jezusa Chrystusa przedstawiono jako homoseksualistę. Sztuka ta spotkała się z silną krytyką zarówno wśród chrześcijan, jak i muzułmanów, wydano nawet fatwę skazującą McNally’ego na śmierć[13]. Z krytyką mierzył się także w Stanach Zjednoczonych, gdzie otrzymywał groźby śmierci[14].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Libretta

[edytuj | edytuj kod]

Opracowano na podstawie: [2][5]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Dwukrotnie zdobył Obie Award: w 1974 roku za Bad Habits[16] i w 1995 roku za Love! Valor! Compassion![25]. W 1990 roku za scenariusz do sztuki pt. Andre's Mother zdobył Nagrodę Emmy[26], dwa lata później otrzymał także Lucille Lortel Award[27].

W latach 90. zdobył cztery nagrody Tony Award, kolejno w latach 1993 za Kiss of the Spider Woman, 1995 za Love! Valour! Compassion!, 1996 za Master Class i 1998 za Ragtime[15]; w 2019 roku zdobył nagrodę specjalną za całokształt swojej twórczości[28]. Ponadto był trzykrotnie nominowany do Tony Award w latach 2001, 2014 i 2015[15].

Niejednokrotnie był także nagradzany Drama Desk Award, którą zdobył w latach 1995 za Love! Valour! Compassion![29], 1996 za Master Class[30] i 1998 za Ragtime[31]. Nominowany był do tejże nagrody w latach 1990[32], 2001[33] 2003[34], 2006[35], 2007[36] i 2017[37].

W 2011 roku otrzymał Dramatists Guild Lifetime Achievement Award[38]. Podczas swojej kariery trzykrotnie zdobył także Hull-Warriner Award[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Terrence McNally Obituary: US playwright who charted gay experience. irishtimes.com, 2020-04-04. (ang.).
  2. a b c Mike Boehm: Playwright Terrence McNally, 81, dies of coronavirus-related complications. latimes.com, 2020-03-24. (ang.).
  3. Dotson Rader: Playwright Terrence McNally: 'The Most Significant Thing a Writer Can Do Is Reach Someone Emotionally'. parade.condenast.com, 2014-03-24. [dostęp 2014-04-14]. (ang.).
  4. a b c Philip Galanes: A Conversation With Terrence McNally, the Bard of American Theater. nytimes.com, 2019-04-10. (ang.).
  5. a b Terrence McNally. samuelfrench.com. [dostęp 2015-05-07]. (ang.).
  6. Robert Viagas: Theatre Hall of Fame 1996. playbill.com, 1996-01-30. [dostęp 2014-10-06]. (ang.).
  7. a b 2019 Special Tony Awards for Lifetime Achievement Announced. tonyawards.com, 2019-04-25. (ang.).
  8. Andrew Gans: Terrence McNally Documentary Airs on PBS June 14. playbill.com, 2019-05-06. (ang.).
  9. Playwright Terrence McNally Receives Honorary Doctorate From NYU. broadwayworld.com, 2019-05-22. (ang.).
  10. Jonathan Mandell: Tom Kirdahy on Love, Law, Marriage, Producing Theatre, and Making a Difference. howlround.com, 2015-07-01. (ang.).
  11. Nelson Pressley: Terrence McNally, celebrated playwright who chronicled gay lives, dies at 81 from coronavirus. washingtonpost.com, 2020-03-24. (ang.).
  12. Take Five with Terrence McNally ’60. college.columbia.edu. (ang.).
  13. Raymond-Jean Frontain: McNally after the ‘Gay Jesus’ Pla. glreview.com, 2007. (ang.).
  14. Fatwa for 'gay Jesus' writer. news.bbc.co.uk, 1999-10-29. (ang.).
  15. a b c THE TONY AWARD NOMINATIONS. tonyawards.com. (ang.).
  16. a b Winners 74. obieawards.com. (ang.).
  17. Adam Hetrick: Glover and Gets Open McNally's Lisbon Traviata in Washington, D.C. March 25. playbill.com, 2010-03-25. [dostęp 2011-06-05]. (ang.).
  18. Ernio Hernandez: Angela Lansbury and Marian Seldes Open in McNally's Deuce May 6. playbill.com, 2007-05-06. (ang.).
  19. Carolyne Zinko: Profile: Opera composer Jake Heggie. sfgate.com, 2008-12-07. (ang.).
  20. Kenneth Jones: McNally's Golden Age Will Premiere in Philadelphia Before Playing DC. playbill.com, 2009-03-03. (ang.).
  21. Adam Hetrick: World Premiere of Terrence McNally's And Away We Go Opens Off-Broadway Nov. 24. playbill.com, 2013-11-24. [dostęp 2013-11-27]. (ang.).
  22. Rex Reed: A Provincial Lady: Tyne Daly Shines in ‘Mothers and Sons’. observer.com, 2014-03-26. (ang.).
  23. Terrence McNally's FIRE AND AIR Begins Tonight at Classic Stage Company. broadwayworld.com, 2018-01-17. (ang.).
  24. John von Rhein: 'Dead Man' is wrenching music drama in first full area staging. chicagotribune.com, 2015-02-24. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  25. Winners 95. obieawards.com. (ang.).
  26. 1990 – 42nd Emmy Awards. televisionacademy.com. (ang.).
  27. 1986 – 2000 Recipients. lortelaward.com. (ang.).
  28. Peter Libbey: 2019 Tony Award Winners: Full List. nytimes.com, 2019-06-09. (ang.).
  29. NOMINEES AND RECIPIENTS 1995 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  30. NOMINEES AND RECIPIENTS 1996 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  31. NOMINEES AND RECIPIENTS 1998 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  32. NOMINEES AND RECIPIENTS 1990 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  33. NOMINEES AND RECIPIENTS 2001 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  34. NOMINEES AND RECIPIENTS 2003 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  35. NOMINEES AND RECIPIENTS 2006 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  36. NOMINEES AND RECIPIENTS 2007 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  37. NOMINEES AND RECIPIENTS 2017 AWARDS. dramadesk.org. (ang.).
  38. Columbia College mourns the loss of Terrence McNally CC’60. college.columbia.edu, 2020-03-25. (ang.).