Tettō Gikō

Tettō Gikō
徹翁義享
Data urodzenia	1295
Data śmierci	1369
Szkoła	sōtō
Nauczyciel	Shūhō Myōchō
Następca	Gongai Sōchū
Zakon	zen
Honorowy tytuł lub imię pośmiertne	Daiso Shōbō Zenji, Tennō Daigen Kokushi

Tettō Gikō (jap. 徹翁義享; ur. 1295, zm. maj 1369) – japoński mistrz zen szkoły sōtō. Żył na przełomie okresów Kamakura i Muromachi-Ashikaga.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z Izumo (obecnie w prefekturze Shimane) nad Morzem Japońskim. W wieku sześciu lat wstąpił do klasztoru. Praktykował zen w klasztorze Kennin, w którym w wieku 19 lat przyjął wskazania. Rozczarował się jednak stylem praktyki zen w tej świątyni zaliczanej do grupy "pięciu gór", czyli pięciu obiektów sakralnych buddyzmu zen w Kioto, zwanych łącznie: Kyōto-gozan. Wobec powyższego opuścił go i został uczniem mistrza Shūhō Myōchō, z którym nawiązał bliską duchową komunię^[1].

Po śmierci nauczyciela w 1338 roku został opatem klasztoru Daitoku w Kioto, którego opatem założycielem był Shūhō. Jako drugi opat tego klasztoru odniósł wielki sukces. W tym okresie Daitoku-ji był na szczycie listy klasztorów zen w Kioto.

Mistrz zmarł w maju 1369 roku. Na kilka dni przed śmiercią stworzył dla swoich uczniów tajemniczy przekaz, który wolno było przeczytać dopiero po jego śmierci. Brzmiał on: „Prawda nie jest nigdy brana od innego. Każdy niesie ją zawsze sam. Katsu!”^[2]. Słowo katsu, pisane z wykrzyknikiem i rzadko tłumaczone, eksponuje stan osiągania oświecenia przez mistrza zen, ale także jest to okrzyk karcący uczniów lub mający na celu wywołanie u nich wstępnego przebudzenia^[3].

Tuż przed śmiercią Tettō Gikō napisał swój „wiersz śmierci” (jap. jisei):

Patrzę teraz na ten właśnie moment,

Nawet Budda oniemiał.

Wszystko zmienia się wraz z przejściem.

Wstępuję na równinę nicości^[4].

Pośmiertnie otrzymał dwa tytuły: Daiso Shōbō Zenji (Mistrz Zen Wielki Patriarcha Oka Prawdy) i Tennō Daigen Kokushi (Nauczyciel Narodowy Wielkiej Manifestacji Niebiańskiej Odpowiedzi)^[5].

Linia przekazu Dharmy[edytuj | edytuj kod]

Na pierwszym miejscu – liczba pokoleń mistrzów od 1. patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.

Na drugim miejscu – liczba pokoleń od 28/1. Bodhidharmy, 28. patriarchy Indii i 1. patriarchy Chin.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w danym kraju.

52/25. Songyuan Chongyue (1139-1209)
- 53/26. Wuming Huixin (1160–1237)
  - 54/27. Lanxi Daolong (1213-1278)
- 53/26. Yun’an Puyan (1156-1226)
  - 54/27. Xutang Zhiyu (1185-1269)
    - 55/28/1. Nampo Jōmyō (1235-1309) (także Shōmyō; Daiō Kokushi) Japonia. Szkoła rinzai.
      - 56/29/2. Hōō Soichi (1274-1357)
        57/30. Daichū Sōshin (bd)
        58/31. Gettan Sōkō (1326-1389)
      - 56/29. Shūhō Myōchō (1282-1338) (także Daitō Kokushi)
        57/30. Tettō Gikō (1295-1369)
        58/31. Gongai Sōchū (1315-1390)
        59/32. Kesō Sōdon (1352-1428)
        60/33. Ikkyū Sōjun (1394-1481)
        
        60/33. Yōsō Sōi (1379-1458)
        61/34. Shumpo Sōki (1416-1496)
        62/35. Jitsuden Sōshin (1434-1507)
        63/36. Kogaku Sōkō (1465-1548)
        64/37.
        65/38. Shōrei Sōkin (1489-1568)
        66/39. Kokei Sōchin (1515-1597)
        
        66/39. Shun’oku Sōen (1529-1611)
        67/40. Kōgetsu Sōgan (1574-1643)
        
        67/40. Kobori Enshū (bd)
        
        66/39. Ittō Shōteki (1539-1612)
        67/40. Takuan Sōhō (1573-1645) nie zostawił spadkobierców
        
        57/30. Kanzan Egen (także Muso Daishi) (1277-1360)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: A History. Japan. Str. 190.
↑ Yoel Hoffmann: Japanese Death Poem for Palestine and Israel. 1986. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).
↑ Katsu (zen). The Free Dictionary by Farlex, 2014. [dostęp 2014-11-04]. (ang.).
↑ Yoel Hoffmann. Japanese Death Poems. Str. 121.
↑ Helen J. Baroni: The Illustrated Encyclopedia of Zen Buddhism. 2002. s. 345. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).

Bibliografia i źródła[edytuj | edytuj kod]

William M. Bodiford: Sōtō Zen in Medieval Japan. Honolulu: University of Hawaii Press, 1993, s. 343. ISBN 978-0-8248-3303-9.
Heinrich Dumoulin: Zen Buddhism: A History. Japan. Nowy Jork: Macmillan Publishing Company, 1988, s. 509. ISBN 0-02-908250-1.
Yoel Hoffmann: Japanese Death Poems. 辭世: Written by Zen Monks and Haiku Poets on the Verge of Death. Boston: Tuttle Publishing, 1998, s. 368. ISBN 0-8048-3179-3.

[1] Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: A History. Japan. Str. 190.

[2] Yoel Hoffmann: Japanese Death Poem for Palestine and Israel. 1986. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).

[3] Katsu (zen). The Free Dictionary by Farlex, 2014. [dostęp 2014-11-04]. (ang.).

[4] Yoel Hoffmann. Japanese Death Poems. Str. 121.

[5] Helen J. Baroni: The Illustrated Encyclopedia of Zen Buddhism. 2002. s. 345. [dostęp 2014-10-17]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]