Thorgal
| Thorgal | |
| Scenariusz | Jean Van Hamme Yves Sente Xavier Dorison |
| Rysunki | Grzegorz Rosiński |
| Kraj wydania | Belgia |
| Język | francuski |
| Data pierwszego wydania | 1977 |
| Wydawca | Le Lombard |
| Tematyka | fantasy |
| Tomów | 35 |
| Data pierwszego wydania polskiego | 1978 |
 Kolekcja cytatów w Wikicytatach |
|
Thorgal – seria komiksowa z gatunku fantasy, której twórcami są Grzegorz Rosiński, polski rysownik, oraz Jean Van Hamme, belgijski scenarzysta komiksowy, filmowy i pisarz. W latach 2007–2013 roku scenarzystą Thorgala był Yves Sente[1], a od 2014 roku jest nim Xavier Dorison[2].
Spis treści
Wydania[edytuj]
Thorgal ukazuje się w oryginale po francusku w belgijskim wydawnictwie Le Lombard. Pomysł na cykl narodził się w 1976 roku; pierwszy odcinek ukazał się w w 1977 roku na łamach belgijskiego magazynu „Tintin” i w polskim czasopiśmie komiksowym „Relax”. Od 1980 roku seria ukazuje się w formie książkowej. W Polsce została wydana w całości i była kilkakrotnie wznawiana (m.in. przez wydawnictwa Orbita, Korona, KAW); obecnie publikują ją Egmont Polska (do dystrybucji księgarskiej) i polski oddział Hachette (do dystrybucji kioskowej).
Oprócz wersji francusko- i polskojęzycznej, Thorgal ukazał się w całości lub w kilku odcinkach m.in. po czesku, niderlandzku, angielsku, turecku, rosyjsku, koreańsku, włosku, hiszpańsku, duńsku, szwedzku, norwesku, niemiecku, portugalsku, bretońsku, arabsku, serbsku oraz grecku.
Nowy cykl[edytuj]
W 2006 roku ukazała się Ofiara, 29. tom serii, który jest ostatnim napisanym przez Van Hamme’a. Od kolejnego odcinka, zatytułowanego Ja, Jolan (2007), scenarzystą serii był Yves Sente, zaś Rosiński pozostaje jej rysownikiem. W lipcu 2014 roku wydawnictwo Le Lombard ogłosiło, że Sente przestał być scenarzystą zarówno Thorgala, jak i serii pobocznej Kriss de Valnor[3], a jego miejsce zajął Xavier Dorison.
Przyszłość serii[edytuj]
W 2009 roku Grzegorz Rosiński zapowiedział, że powstaną poboczne serie, skupiające się na drugoplanowych postaciach ze świata Thorgala[4]. Jako pierwszy ukazał się album pt. Nie zapominam o niczym!, poświęcony Kriss de Valnor. Jest to początek cyklu przewidzianego na osiem tomów[5].
Kolejna seria poboczna opowiada o córce Thorgala, Louve i jej matce Aaricii. Scenarzystą tego cyklu został Yann Le Pennetier (tworzący pod pseudonimem Yann), a rysownikiem Roman Surżenko[6]. Trzecia seria poboczna poświęcona została młodości Thorgala[6].
Wydawca i twórcy komiksu zapowiedzieli połączenie akcji serii pobocznych z 36. tomem serii głównej[5].
Bohaterowie serii[edytuj]
UWAGA. Poniższy tekst zdradza część elementów fabuły komiksu.
Głównym bohaterem serii jest Thorgal Aegirsson, który wychowuje się wśród wikingów, nie jest jednak jednym z nich. Thorgal jest bowiem „gwiezdnym dzieckiem” – jego rodzice nie mieszkali na Ziemi – i tylko przez przypadek trafia jako niemowlę do kraju wikingów. Oni też nadają mu imię – posłaniec Thora (Thorgal), boga piorunów i syn Aegira (Aegirsson), władcy wód – ponieważ niemowlę znaleziono na brzegu morza po potężnym sztormie.
Tytułowy bohater serii posiada dość szeroki wachlarz cech: m.in. fizyczną siłę, zręczność, intelekt i niebywałe szczęście. Charakterystyczna dla Thorgala jest niezłomna uczciwość i poszukiwanie swojego miejsca w świecie. Żadne jednak jego wyczyny nie wykraczają poza zwykłe fizyczne prawdopodobieństwo: Thorgal nie jest superbohaterem; nie jest również klasycznym wojownikiem. Natomiast losem jego i jego rodziny targają często nieprawdopodobne zdarzenia dziejące się nie tylko w Midgardzie – świecie ludzi, ale także w międzyświecie, w Asgardzie – świecie bogów oraz innych światach/wymiarach równoległych. Opowieść ta jest historią człowieka, który na skutek dramatycznych boskich wyroków nie może wieść spokojnego życia. Wyraźnie podkreślana przez autorów jest również jego wielka niechęć do jakichkolwiek form przemocy. Wyjątek stanowił okres kiedy Thorgal stracił pamięć i porzucony przez bogów na pastwę losu został omotany przez demoniczną Kriss de Valnor (motyw ten przewija się w tomach Niewidzialna forteca, Piętno wygnańców, Korona Ogotaia, Giganci). Za jej podszeptami został wówczas barbarzyńskim przywódcą piratów – Shaiganem Bezlitosnym.
Ukochaną (a później również żoną) Thorgala jest księżniczka wikingów Aaricia, z którą dorastał. Dwójka ich dzieci to: Jolan, chłopiec o zdolnościach telekinetycznych, które odziedziczył po przodkach i dziewczynka Louve, posiadająca dar porozumiewania się ze zwierzętami.
Postacią przewijającą się przez wiele odcinków cyklu (począwszy od Łuczników) jest Kriss de Valnor, okrutna i przebiegła łuczniczka, stanowiąca symbol zła i dość typowy przykład atrakcyjnej, ale niebezpiecznej femme fatale. Kriss jednocześnie kocha i nienawidzi Thorgala, udaje się jej podstępem uwieść go, rodzi też jego syna, Aniela. Po bohaterskiej śmierci Kriss (album Kriss de Valnor), Thorgal i Aaricia przejmują opiekę nad chłopcem, który ma się okazać wnukiem i potencjalnym wcieleniem Kahaniela de Valnor, ojca Kriss.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xargos (Tanatloc) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Vilnia |
|
Kahaniel de Valnor |
|
Olgava |
|
Varth (Ogotaj) |
|
Haynee |
|
|
|
Gandalf Szalony |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Manthor |
|
Kriss de Valnor |
|
|
|
|
|
Thorgal Aegirsson |
|
|
|
Aaricia |
|
Bjorn Gandalfson | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Aniel de Valnor |
|
Jolan |
|
|
|
Louve |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lista tomów[edytuj]
- Scenariusz: Jean Van Hamme (tomy 1–29), Yves Sente (tomy 30–34), Xavier Dorison (od tomu 35.)
- Rysunki: Grzegorz Rosiński
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania wydania oryginalnego |
|---|---|---|
| 1 | Zdradzona czarodziejka (1988) | La Magicienne trahie (1980) |
| 2 | Wyspa wśród lodów (1988) | L’Île des mers gelées (1980) |
| 3 | Trzej starcy z kraju Aran (1989) | Les Trois Vieillards du pays d’Aran (1981) |
| 4 | Czarna galera (1990) | La galère noire (1982) |
| 5 | Ponad krainą cieni (1990) | Au-delà des ombres (1983) |
| 6 | Upadek Brek Zarith (1991) | La Chute de Brek-Zarith (1984) |
| 7 | Gwiezdne dziecko (1989) | L’Enfant des étoiles (1985) |
| 8 | Alinoe (1989) | Alinoë (1985) |
| 9 | Łucznicy (1989) | Les Archers (1985) |
| 10 | Kraina Qa (1989) | Le Pays Qâ (1986) |
| 11 | Oczy Tanatloca (1989) | Les Yeux de Tanatloc (1986) |
| 12 | Miasto zaginionego boga (1990) | La Cité du dieu perdu (1987) |
| 13 | Między Ziemią a światłem (1990) | Entre Terre et lumière (1988) |
| 14 | Aaricia (1990) | Aaricia (1989) |
| 15 | Władca gór (1990) | Le mâitre des montagnes (1989) |
| 16 | Wilczyca (1990) | Louve (1990) |
| 17 | Strażniczka kluczy (1991) | La Gardienne des clés (1991) |
| 18 | Słoneczny miecz (1994) | L’Épée-soleil (1992) |
| 19 | Niewidzialna forteca (1995) | La Forteresse invisible (1993) |
| 20 | Piętno wygnańców (1999) | La Marque des bannis (1994) |
| 21 | Korona Ogotaia (1999) | La Couronne d’Ogotaï (1995) |
| 22 | Giganci (1999) | Géants (1996) |
| 23 | Klatka (2000) | La Cage (1997) |
| 24 | Arachnea (2000) | Arachnéa (1999) |
| 25 | Błękitna zaraza (2001) | Le Mal bleu (1999) |
| 26 | Królestwo pod piaskiem (2002) | Le Royaume sous le sable (2001) |
| 27 | Barbarzyńca (2003) | Le Barbare (2002) |
| 28 | Kriss de Valnor (2004) | Kriss de Valnor (2004) |
| 29 | Ofiara (2006) | Le Sacrifice (2006) |
| 30 | Ja, Jolan (2007) | Moi, Jolan (2007) |
| 31 | Tarcza Thora (2008) | Le Bouclier de Thor (2008) |
| 32 | Bitwa o Asgard (2010) | La Bataille d’Asgard (2010) |
| 33 | Statek miecz (2011) | Le Bateu-sabre (2011) |
| 34 | Kah-Aniel (2013) | Kah-Aniel (2013) |
| 35 | Szkarłatny ogień (2016) | Le Feu écarlate (2016)[7] |
Seria poboczna Thorgal: Kriss de Valnor[edytuj]
- Scenariusz: Yves Sente (tomy 1–5), Xavier Dorison (od tomu 6.)
- Rysunki: Giulio de Vita (tomy 1–5), Roman Surżenko (od tomu 6.)
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego |
|---|---|---|
| 1 | Nie zapominam o niczym! (2010) | Je n'oublie rien! (2010) |
| 2 | Wyrok walkirii (2012) | La Sentence des Walkyries (2012) |
| 3 | Czyn godny królowej (2012) | Digne d'une reine (2012) |
| 4 | Sojusze (2013) | Alliances (2013) |
| 5 | Czerwona jak Raheborg (2014) | Rouge comme le Raheborg (2014) |
| 6 | Wyspa zaginionych dzieci (2015) | L'Île des enfants perdus (2015) |
Seria poboczna Thorgal: Louve[edytuj]
- Scenariusz: Yann Le Pennetier
- Rysunki: Roman Surżenko
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego |
|---|---|---|
| 1 | Raissa (2011) | Raïssa (2011) |
| 2 | Dłoń boga Tyra (2012) | La Main coupée du dieu Thyr (2012) |
| 3 | Królestwo chaosu (2013) | Le Royaume du chaos (2013) |
| 4 | Crow (2014) | Crow (2014) |
| 5 | Skald (2015) | Skald (2015) |
| 6 | Królowa czarnych elfów (2016) | Le Reine des Alfes noirs (2016) |
| 7 | Nidhogg (2017) | Nidhogg (2017) |
Seria poboczna Thorgal: Młodzieńcze lata[8][edytuj]
- Scenariusz: Yann Le Pennetier
- Rysunki: Roman Surżenko
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego |
|---|---|---|
| 1 | Trzy siostry Minkelsönn (2013) | Les Trois Sœurs Minkelsönn (2013) |
| 2 | Oko Odyna (2014) | L'Œil d'Odin (2014) |
| 3 | Runa (2015) | Runa (2015) |
| 4 | Berserkowie (2016) | Berserkers (2016) |
| 5 | Slivia (2017) | Slive (2017) |
Poza serią[edytuj]
- Świat Thorgala (Aux Origines des mondes, 2012, wyd. pol. 2014) – albumowy zbiór wywiadów o powstawaniu pobocznych serii Thorgala, przeprowadzonych przez Patricka Gaumera z Grzegorzem Rosińskim, Giuliem de Vitą, Yves’em Sente’em, Romanem Surżenką, Yannem Le Pennetier.
Inne publikacje[edytuj]
Francuskie wydawnictwo Éditions Milan wydało powieściowe adaptacje albumów Gwiezdne dziecko i Ponad krainą cieni, napisane przez Amélie Sarn i z okładkami namalowanymi przez Grzegorza Rosińskiego[9]. Polskie wydanie pierwszej z książek, zatytułowane Dziecko z gwiazd, ukazało się w 2011 nakładem Egmont Polska. Drugi tom, Wyprawa do krainy cieni, trafił do polskich księgarń rok później.
Słuchowisko[edytuj]
Od 2014 roku na polskim rynku ukazuje się słuchowisko w formie audiobooka, realizowane na podstawie Thorgala:
- Thorgal: Zdradzona czarodziejka. Wyspa wśród lodów (wyd. 20 kwietnia 2014)
- Thorgal: Prawie raj. Trzech starców z krainy Aran (wyd. 3 października 2014)
Obsada i realizatorzy[edytuj]
- Jacek Rozenek – Thorgal Aegirsson
- Maria Niklińska – Aaricia
- Agnieszka Więdłocha – Solveig
- Sonia Bohosiewicz – Slivia
- Mirosław Czyżykiewicz – Narrator
- Krzysztof Banaszyk – Bjørn Gandalfson
- Arkadiusz Jakubik – Gandalf Szalony
- Marcin Rumiński – Jorund Byk
- Tomasz Sobczak – Wódz Baaldów
- Robert Czebotar:
- Karzeł,
- Sigurd
- Natalia Rybicka – Ingrid
- Julia Kamińska – Skadia
- Sylwia Nowiczewska – Ragnhilda
- Grzegorz Rosiński – Hierulf
- Jarosław Boberek – Jadawin
- Marieta Żukowska – Strażniczka Kluczy
- Mirosław Zbrojewicz – Karshan D’Urizen
- Miłogost Reczek – Volsung de Nichor
- Tomasz Baranowski
- Joanna Kudelska
- Agata Skórska
- Piotr „Makak” Szarłacki
- Wojciech Żołądkowicz
- Mariusz Bonaszewski
- Sebastian Cybulski
- Łukasz Talik
- Jan Janga-Tomaszewski
- Stanisław Elsner-Załuski
- Jacek Zawada
Koncepcja i produkcja: Sound Tropez
Reżyseria: Marcin Kardach
Adaptacja komiksu i dialogi polskie: Grzegorz Brudnik
Udźwiękowienie: Marcin Gontarz, Martyna Gromotka, Marcin Kardach, Ramez Nayyar, Radosław Ochnio
Miks: Krzysztof Podsiadło
Przypisy
- ↑ Zmiana scenarzysty "Thorgala".
- ↑ Xavier Dorison scenarzystą "Thorgala".
- ↑ Zmiana scenarzysty "Thorgala".
- ↑ 20. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier - POLTERGEIST
- ↑ a b Thorgalverse
- ↑ a b Thorgalverse
- ↑ THORGALVERSE: Tytuł nowego "Thorgala", THORGALVERSE [dostęp 2015-12-15].
- ↑ Jeunesse de Thorgal (fr.). thorgal.com. [dostęp 2017-06-02].
- ↑ Thorgal – Tome 1 : L’enfant des étoiles – SARN Amélie – Thorgal – Catalogue Jeunesse
