Tom Waddell
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz, dziesięcioboista, olimpijczyk, działacz LGBT |
Tom Waddell (ur. 1 listopada 1937 w Paterson, zm. 11 lipca 1987 w San Francisco) − amerykański lekarz, dziesięcioboista, olimpijczyk, działacz LGBT, twórca Gay Games.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Tom Waddell urodził się w katolickiej rodzinie[1] 1 listopada 1937 roku w Paterson jako Thomas Flubacher[2]. Po rozwodzie rodziców, w wieku 15 lat, zamieszkał u Hazel i Gene'a Waddellów, a sześć lat później został przez nich adoptowany. Zmagając się ze swoimi skłonnościami homoseksualnymi, zdecydował się uprawiać sport, dzięki czemu chciał je zrównoważyć[1]. Jako student wychowania fizycznego na Springfield College uprawiał gimnastykę, piłkę nożną i dziesięciobój[2], ale pod wpływem śmierci przyjaciela przeniósł się na kurs przygotowawczy do studiów medycznych, który ukończył w 1959 roku[1].
Latem 1959 roku pracował w obozie dla dzieci w Massachusetts, gdzie poznał swojego pierwszego partnera Enge'a Menakera, wówczas 63-letniego. Obaj pozostali blisko do śmierci Menakera w 1985 roku[1]. Studiował medycynę na New Jersey College of Medicine[2]. W 1962 roku podróżował po Afryce, a w 1965 roku udzielał się w ruchu emancypacyjnym Afroamerykanów w Selma w stanie Alabama. W 1966 roku trafił do United States Army, gdzie był oficerem ds. medycyny prewencyjnej i spadochroniarzem. Odmówił wyjazdu do Wietnamu, ale zamiast procesu został skierowany na treningi dziesięcioboju w programie przygotowawczym do olimpiady w 1968 roku. W igrzyskach zajął szóste miejsce wśród 33 zawodników[1].
W 1970 roku uzyskał doktorat z medycyny na Stanford University. Po kontuzji kolana w 1972 roku skupił się na medycynie i zaczął ujawniać swoją orientację wśród znajomych. Jako lekarz pracował w różnych szpitalach na Bliskim Wschodzie i osobisty lekarz jednego z saudyjskich książąt oraz lekarz saudyjskiej drużyny olimpijskiej na igrzyskach w 1976 roku[1].
W 1981 roku związał się z Zohnem Artmanem. W tym samym roku poznał lekkoatletkę Sarę Lewinstein i, ponieważ od dawna chciał zostać ojcem, para zdecydowała się na dziecko. Córka Jessica urodziła się w 1983 roku, a Waddel i Lewinstein pobrali się w 1985 roku[1].
W 1982 roku zorganizował w San Francisco pierwsze Gay Olympic Games, ale nazwę zmieniono na Gay Games ze względu na spory prawne z Komitetem Olimpijskim USA, a proces zakończył się w Sądzie Najwyższym USA[2]. W 1985 roku wykryto u niego AIDS, rok później brał udział w drugiej edycji Gay Games[1]. Zmarł z powodu komplikacji powiązanych z AIDS 11 lipca 1987 roku w San Francisco[2].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Jego imieniem nazwano szpital w dzielnicy San Francisco − Mission District[3] − w którym przez pewien czas pracował[4]. Dick Schaap opisał życie Waddella w biografii Gay Olympian[3]. 30 lipca 2014 roku jego imieniem nazwano ulicę w San Francisco, w pobliżu ratusza miejskiego. Wcześniej od 1986 roku ulica nosiła imię Lecha Wałęsy, ale po jego wypowiedzi z marca 2013 roku, w której sugerował on konieczność izolacji homoseksualistów oraz sprzeciwiał się ich obecności w przestrzeni publicznej, radni podjęli procedurę zmiany patrona ulicy. W ostatecznym głosowaniu rada jednogłośnie zdecydowała o nadaniu ulicy imienia Waddella[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Robert Kellerman: Waddell, Tom (1937-1987). [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e Samuel Taylor Geer: Dr Tom Waddell. Find A Grave, 2012-11-21. [dostęp 2014-08-02]. (ang.).
- ↑ a b Tom Waddell. Sports Reference LLC. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-16)]. (ang.).
- ↑ a b W San Francisco już nie ma Lech Walesa Street. Nowym patronem został działacz gejowski. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2014-07-31. [dostęp 2014-08-02]. (pol.).