Tomasz Kiciński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tomasz Kiciński
Tomasz Antoni Kiciński
Ilustracja
Tomasz Kiciński (1806–1882)
Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1806
Lechanice

Data śmierci

1882

Zawód, zajęcie

żołnierz, właściciel ziemski

Tomasz Antoni Kiciński herbu Rogala (ur. 9 stycznia 1806 w Lechanicach[1], zm. 1882[2]) – żołnierz, oficer powstania listopadowego, właściciel ziemski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się z ojca Stanisława Jerzego Kicińskiego (1777–1857) i matki Zofii Zaborowskiej[2]. W armii Królestwa Polskiego służył jako sierżant 2 Pułku Strzelców Pieszych. Od wczesnych lat młodości przyjaźnił się m.in. z Piotrem Wysockim[3], późniejszym przywódcą Sprzysiężenia Wysockiego, które zainicjowało wybuch powstania listopadowego. Był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie[4].

Powstanie listopadowe[edytuj | edytuj kod]

Uczestniczył w wydarzeniach nocy listopadowej (29 XI 1830) – należał m.in. do grupy Wysockiego („Termopilan”[5]), którzy zapoczątkowali powstanie listopadowe i zaatakowali pułki rosyjskie skoszarowane w okolicy Łazienek, jednak sam Kiciński dołączył do grupy nieco później, tj. dopiero w okolicach kościoła św. Krzyża[6], gdy podchorążowie zmierzali już do Arsenału. Do historii przeszedł głównie jako uczestnik strzelaniny przed pałacem Namiestnikowskim na Krakowskim Przedmieściu, w wyniku której śmierć ponieśli gen. Maurycy Hauke i płk Filip Meciszewski. Według niektórych relacji, w tym samego Piotra Wysockiego[7], podchorążowie oddali strzały do oficerów w odpowiedzi na zranienie Kicińskiego przez płk. Meciszewskiego[8][7].

Kiciński uzyskał awans do stopnia podporucznika w dniu 9 XII. Brał następnie udział w wyprawie gen. Antoniego Giełguda na Litwę[2]. W czasie bitwy pod Ponarami (19 VI 1831) został ciężko ranny, a następnie dostał się – wraz z bratem Adamem Kicińskim – do niewoli. Dzięki staraniom rosyjskiego gen. Korffa, z którym łączyły ich więzi rodzinne[6], obaj trafili do szpitala w Wilejce.

W niewoli[edytuj | edytuj kod]

W szpitalu w Wilejce Kiciński przebywał do 30 III 1832, kiedy to został aresztowany pod zarzutem czynnego udziału w „rewolucji”, a następnie osadzony w więzieniu klasztoru dominikanów w Warszawie[2]. 17 XII 1833 został skazany wyrokiem Najwyższego Sądu Kryminalnego na 4 lata ciężkiego więzienia, zamienionego później na 3 lata aresztanckich rot fortecznych[2][9]. Został jednak oczyszczony z zarzutu podżegania do powstania[10]. Jego obrońcą w procesie był mec. Jakub Józef Rudnicki z Warszawy[11]. Kara więzienia została następnie wydłużona o kolejne kilka lat, które Kiciński spędził w rotach aresztanckich na Kaukazie, w Iszymie i Kursku[12]. Wolność odzyskał w roku 1841, na mocy amnestii carskiej.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Po zwolnieniu z aresztu powrócił do rodzinnych Lechanic. Po latach odnowił kontakty z Piotrem Wysockim, który także powrócił z zesłania i zamieszkał w nieodległej Warce[12]. Kiciński był ponadto dziedzicem Białopola k. Hrubieszowa. W roku 1846 poślubił w Chełmie Teresę Bielską, z którą miał sześcioro dzieci[2]. W 1857 uzyskał potwierdzenie szlachectwa.

Rodzina Kicińskich wywodziła się od Piusa Kicińskiego herbu Rogala, sekretarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego[12], a w bocznej linii od hr. Brunona Kicińskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 256.
  2. ↑ a b c d e f Marek Minakowski, Tomasz Antoni Kiciński z Kicina h. Rogala [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-04-22].
  3. ↑ Instytut Genealogii [online], www.instytut-genealogii.com.pl [dostęp 2018-04-22] (pol.).
  4. ↑ Andrzej Kacperski, Zapomniany bohater. Opowieść o Piotrze Wysockim i powstaniu listopadowym, Łódź 2017.
  5. ↑ Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 113.
  6. ↑ a b Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 293.
  7. ↑ a b Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 180.
  8. ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2018-04-22].
  9. ↑ Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 311.
  10. ↑ Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 302.
  11. ↑ Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 275.
  12. ↑ a b c Juliusz Stanisław Harbut, Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym, Warszawa 1926, s. 363.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tomasz_Kiciński&oldid=71787750”