Tomaszowice (województwo małopolskie)
50°08′08″N 19°50′47″E/50,135556 19,846389| Artykuł |
50°8′8″N 19°50′47″E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
50°10'N, 19°54'E, 50°8'7.94"N, 19°50'49.09"E |
| - błąd |
19564 m |
| Odległość |
380 m |
| wieś | |
 Dwór | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Tomaszowice |
| Liczba ludności (2021) |
1306 |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-085[1] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0342120 |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°08′08″N 19°50′47″E/50,135556 19,846389
| |
Tomaszowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[2].
W roku 2021 we wsi mieszkało 1306 mieszkańców, z czego 50,1% stanowiły kobiety, a 49,9% mężczyźni[3].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0342137 | Podbrzezie | część wsi |
| 0342143 | Podskalany | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś powstała prawdopodobnie w I poł. XIII w. Właścicielami byli m.in.: od roku 1444 Minoccy (przez pięć pokoleń), Kucharscy (przez pięć pokoleń), rajca krakowski Franciszek Toryani. W II poł. XVIII wieku Tomaszowicami władali starostowie wolbromscy Dębińscy. Ponoć starościna wolbromska wystawiła wielopokojowy, bogato urządzony dwór drewniany, w nim „odrzwia orzechowe, piece z kafli turkusowych”, i gościła w nim szlachtę i magnaterię krakowską, urządzała bale i przyjęcia. Następnie wieś nabył Franciszek Piekarski autor książek ekonomicznych. W roku 1830 Tadeusz Konopka kupił Tomaszowice dla swego syna Romana, wznosząc nowy dwór i zabudowania istniejące do dziś. Ostatnim właścicielem był Bogusz. Po wojnie zespół dworski przejął skarb państwa i urządził w zabytkowym miejscu chlewnię dewastując znacznie budynki i ogród. Zlokalizowaną w dworze tuczarnią kierował m.in. Bogdan Pęk[6]. Obecnie dwór znajduje się w rękach prywatnych.
Wieś posiada bogatą tradycję, kultywowaną przez mieszkańców. Zachowały się piękne podania wyjaśniające m.in. nazwy dzielnic: Fijakrówka, Pod Dziewką oraz Skotnica. Legendy mówią też o karczmie, co się zapadła pod ziemię, czy o mnichu pokutującym pod skałą za sprzedaż dzwonów modlnickiego kościoła. Tomaszowice słyną z umiłowania tradycji, pracy społecznej i zaangażowania. Od 1892 roku działa tu drużyna OSP, od 1980 zespół regionalny „Wesołe Kumoszki” noszący obecnie nazwę „Tomaszowianie”. W ramach zespołu regionalnego utrzymuje i odtwarza się tradycje lokalne, np. „Pucheroki z Tomaszowic”, „Herody z Tomaszowic, „Wesele z Tomaszowic”, dożynki, święcenie wiana dożynkowego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W Tomaszowicach znajduje się XIX-wieczny zespół dworsko-parkowy. Obejmuje on klasycystyczny dwór i zabudowania folwarczne. Obecnie obiekt został przekształcony na hotel o trzygwiazdkowym standardzie. W ośrodku znajdują się również sale konferencyjne i seminaryjne, restauracja oraz pomieszczenia wystawowe. Zespół obiektów jest miejscem licznych szkoleń, imprez okolicznościowych, konferencji, bankietów i wystaw.
Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1292 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
- ↑ Wieś Tomaszowice w liczbach, Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-09-08] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Monika Rogozińska: Były wieprze, a jest perła. rp.pl, 2009-03-10. [dostęp 2013-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 13 lipca 2023.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Wielka Wieś
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
