Topaze (1908)
 „Topaze” w 1918 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
październik 1903 |
| Wodowanie |
2 lipca 1908 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
1910 |
| Wycofanie ze służby |
12 listopada 1919 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
44,9 m |
| Szerokość |
3,9 m |
| Zanurzenie |
3,6 m |
| Zanurzenie testowe |
40 m |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Napęd | |
| 2 silniki Diesla o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 2000 Mm przy 7,25 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1 działko kal. 37 mm, 6 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
6 × 450 mm (4 dziobowe, 2 rufowe) |
| Załoga |
21 |
Topaze (Q45) – francuski okręt podwodny z okresu I wojny światowej, piąta zamówiona jednostka typu Émeraude. Została zwodowana 2 lipca 1908 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a do służby w Marine nationale weszła w 1910 roku. Okręt został skreślony z listy floty 12 listopada 1919 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Topaze” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1903 roku[1][2]. Zaprojektował go inż. Gabriel Maugas, dostosowując swój poprzedni projekt (Farfadet) do napędu dwuśrubowego[1][3][4]. Okręt miał niewielki zapas pływalności w położeniu nawodnym oraz występowały na nim częste awarie silników Diesla, co znacznie wydłużyło okres prób i opóźniło wprowadzenie do służby[1][2][3]. W porównaniu do bliźniaczych jednostek, „Topaze” otrzymał przedłużony kiosk[2].
„Topaze” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wynosiła 44,9 metra, szerokość 3,9 metra i zanurzenie 3,6 metra[2][3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 392 tony, a w zanurzeniu 425 ton[2][3][5]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki Diesla Sautter-Harlé o łącznej mocy 600 koni mechanicznych (KM)[2][3][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Sautter-Harlé o łącznej mocy 450 KM[3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 9,25 węzła w zanurzeniu[2][3][5]. Zasięg wynosił 2000 Mm przy prędkości 7,25 węzła w położeniu nawodnym oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[2][3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[6].
Okręt wyposażony był w sześć wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie i dwie na rufie), z łącznym zapasem 6 torped[2][3][7]. Od sierpnia 1915 roku okręt posiadał działko pokładowe kal. 37 mm L/40 M1902[2][3][6]. Załoga okrętu składała się z 21 (później 23) oficerów, podoficerów i marynarzy[2][3][5].
Budowa i przebieg służby[edytuj | edytuj kod]
„Topaze” zbudowany został w Arsenale w Tulonie[1][2][3]. Stępkę okrętu położono w październiku 1903 roku[1], został zwodowany 2 lipca 1908 roku[2][3], a do służby przyjęto go w 1910 roku[1][6]. Nazwa nawiązywała do kamienia szlachetnego – topazu[8]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q45[2].
„Topaze” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym[3]. W sierpniu 1915 roku okręt otrzymał (wraz z bliźniaczym „Turquoise”) działko pokładowe kalibru 37 mm, stając się pierwszym okrętem podwodnym w marynarce francuskiej wyposażonym w uzbrojenie artyleryjskie[2][3][a]. W latach 1915-1916 jednostka pływała w składzie 2. Flotylli, a w 1918 roku przeniesiona została do 3. Flotylli, stacjonując w Mudros[1]. 12 listopada 1919 roku okręt został skreślony z listy floty[2][3].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 138.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 80.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
- ↑ a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 137.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: ÉMERAUDE submarines (1908 - 1910). Navypedia. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
