Torbikowce
| Microbiotheria | |||
| Ameghino, 1889[1] | |||
 Przedstawiciel rzędu – torbik bambusowy (Dromiciops gliroides) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd |
torbikowce | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodziny | |||
| |||
Torbikowce[6], beztorbiki[7] (Microbiotheria) – monotypowy rząd torbaczy obejmujący rodzinę torbikowatych (Microbiotheriidae) z dwoma gatunkami współcześnie żyjącymi i kilkoma gatunkami wymarłymi. Wcześniej łączone były z dydelfami. Mają taki sam wzór zębowy jak dydelfy, jednak ze względu na specyficzny kształt czaszki i szersze siekacze sklasyfikowano je w odrębnym rzędzie.
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 50 | = | 5 | 1 | 3 | 4 |
| 4 | 1 | 3 | 4 | ||
Microbiotheria znane są dotychczas wyłącznie z Ameryki Południowej, ale w przeciwieństwie do pozostałych torbaczy amerykańskich nie są zaliczane do Ameridelphia. Badania morfologiczne i molekularne[8] wykazały ich pokrewieństwo z torbaczami australijskimi (Australidelphia). Stąd wysnuto wniosek że prawdopodobnie przedostały się z Australii do Ameryki Południowej przez Antarktydę, czyli w kierunku przeciwnym do wędrówki swoich przodków. Tę hipotezę mogą potwierdzić kopalne ślady z Antarktydy. Na Półwyspie Antarktycznym odkryto zęby zwierząt o podobnych do Microbiotheria cechach. Jednak analiza sekwencji danych przeprowadzona w 2010 roku sugeruje że pojedyncza migracja odbyła się z Ameryki Południowej przez Antarktydę do Australii, kiedy te trzy kontynenty były połączone ze sobą jako część Gondwany[9]. Najstarszym dotychczas opisanym gatunkiem zaliczanym do tego rzędu jest †Khasia cordillerensis z wczesnego paleocenu Boliwii. Z oligocenu znany jest rodzaj †Microbiotherium.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Do rzędu należy jedna występująca współcześnie rodzina[10][11][6][12]:
- Microbiotheriidae Ameghino, 1887 – torbikowate
Opisano również rodzinę wymarłą[13]:
- Woodburnodontidae Goin, Zimicz, Reguero, Santillana, Marenssi & Moly, 2007
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ F. Ameghino. Contribución al conocimiento de los mamiferos fósiles de la República Argentina. „Acta de la Academia Nacional de Ciencias Exactas”. 6, s. 263, 1889. (hiszp.).
- ↑ F.S. Szalay: A new appraisal of marsupial phylogeny and classification. W: M. Archer (red.): Carnivorous Marsupials. Sydney: Royal Zoological Society of New South Wales, 1982, s. 631. (ang.).
- ↑ P. Hershkovitz. Ankle bones: The Chilean opossum Dromiciops gliroides Thomas, and marsupial phylogeny. „Bonner zoologische Beiträge”. 43 (2), s. 181, 208, 1992. (ang.).
- ↑ K.E. Kinman: The Kinman System: Toward a Stable Cladisto−Eclectin. Classification of Organisms (Living and Extinct). Kansas, Hays: K.E. Kinman, 1994, s. 37. (ang.).
- ↑ І.В. Загороднюк. Наукові назви рядів ссавців: від описових до уніфікованих. „Вісник Львів. Ун-ту”. Серія біологічна. 48, s. 35, 2008. (ukr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 70. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ R. Eduardo Palma, Angel E. Spotorno. Molecular Systematics of Marsupials Based on the rRNA 12S Mitochondrial Gene: The Phylogeny of Didelphimorphia and of the Living Fossil Microbiotheriid Dromiciops gliroides Thomas. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 13 (3), s. 525–535, 1999. DOI: 10.1006/mpev.1999.0678. (ang.).
- ↑ Maria A. Nilsson, Gennady Churakov, Mirjam Sommer, Ngoc Van Tran, Anja Zemann, Jürgen Brosius, Jürgen Schmitz. Tracking Marsupial Evolution Using Archaic Genomic Retroposon Insertions. „PLoS Biology”. 8 (7), s. e1000436, 2010. PMID: PMC2910653. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-23]. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 58. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Microbiotheria w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-06-26]
- ↑ F.J. Goin, N. Zimicz, M.A. Reguero, S.N. Santillana, S.A. Marenssi & J.J. Moly. New marsupial (Mammalia) from the Eocene of Antarctica, and the origins and affinities of the Microbiotheria. „Revista de la Asociación Geológica Argentina”. 62 (4), s. 597–603, 2007. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Microbiotheria. (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2008-04-07]. (ang.).
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Microbiotheria w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-06-26]
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 70. ISBN 83-01-14344-4.