Torpedowce typu Laks
 Torpedowiec „Sæl” | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
1900–1901 |
| Wycofanie |
?–1945 |
| Zbudowane okręty |
4 |
| Okręty w służbie |
0 |
| Dane taktyczno-techniczne[1][2] | |
| Wyporność |
normalna: 83 tony |
| Długość |
38,5 metra |
| Szerokość |
4,8 metra |
| Zanurzenie |
1,1–2,15 metra |
| Napęd |
1 maszyna parowa o mocy 1150 KM |
| Prędkość |
21 węzłów |
| Załoga |
23 |
| Uzbrojenie | |
Torpedowce typu Laks – norweskie torpedowce z przełomu XIX i XX wieku. W latach 1900–1901 w stoczni Horten Verft w Horten zbudowano cztery okręty tego typu. Jednostki weszły w skład norweskiej marynarki w latach 1900–1901. Podczas kampanii norweskiej w 1940 roku trzy okręty zostały zatopione i później podniesione przez Niemców, zaś jeden zdobyty: wszystkie wcielono do Kriegsmarine. Los dwóch jest nieznany, natomiast pozostałe zostały po wojnie zwrócone i następnie złomowane.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Torpedowce 1. klasy typu Laks zostały zaprojektowane w niemieckiej stoczni Schichau na bazie torpedowców typu S 66[1].
Wszystkie cztery okręty zbudowane zostały w stoczni Horten Verft[1][2]. Nieznane są daty położenia ich stępek, a zwodowane zostały w latach 1900–1901[1][3].
| Okręt | Stocznia | Wodowanie | Wejście do służby | Los |
|---|---|---|---|---|
| „Laks” | Horten | 12 lipca 1900 | 1900 | zdobyty przez Niemców w 1940, złomowany w 1945 |
| „Sild” | 30 lipca 1900 | samozatopiony 5 maja 1940, podniesiony przez Niemców w 1940 | ||
| „Sæl” | 25 września 1901 | 1901 | zatopiony 18 kwietnia 1940, podniesiony przez Niemców w 1940 | |
| „Skrei” | 31 października 1901 | samozatopiony 8 maja 1940, podniesiony przez Niemców w 1940, złomowany w 1945 |
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręty były torpedowcami o długości całkowitej 38,5 metra, szerokości 4,8 metra i zanurzeniu od 1,1 metra na dziobie do 2,15 metra na rufie[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 83 tony, zaś pełna 107 ton[1][3]. Jednostki napędzane były przez pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 1150 KM, do których parę dostarczały dwa kotły[1][2]. Prędkość maksymalna napędzanych jedną śrubą okrętów wynosiła 21 węzłów[1][2][a]. Jednostki zabierały zapas 17 ton węgla[1].
Na uzbrojenie artyleryjskie torpedowców składały się dwa pojedyncze działka kalibru 37 mm QF L/45 Hotchkiss[1][2]. Broń torpedową stanowiły dwie pojedyncze wyrzutnie kal. 450 mm[1][2].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 23 oficerów, podoficerów i marynarzy[1].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie cztery torpedowce typu Laks zostały wcielone w skład Królewskiej Marynarki Wojennej w latach 1900–1901[1]. W trakcie kampanii norweskiej w 9 kwietnia 1940 roku „Laks” zostały zdobyty przez Niemców, po czym przyjęty w skład Kriegsmarine pod nazwą „Admiral Deinhard”[1][4]. „Sæl” został 18 kwietnia 1940 roku zatopiony przez niemieckie kutry torpedowe, zaś „Sild” i „Skrei” zostały samozatopione w maju 1940 roku[1]. Wszystkie zostały podniesione przez Niemców i wcielone do służby odpowiednio jako NH-03, „Balte” i NH-01[1][4]. Los NH-03 i „Balte” nie jest znany, natomiast pozostałe dwa okręty zostały w maju 1945 roku zwrócone Norwegii i następnie złomowane[1][4].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Brassey 1903 ↓, s. 340 podaje, że okręty osiągały prędkość 23 węzły.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: KÜRASSIER torpedo boats (1896 / 1940), TARANTEL torpedo boats (1900 - 1902 / 1940). Navypedia. [dostęp 2021-12-16]. (ang.).
- Ivan Gogin: LAKS 1st class torpedo boats (1900-1901). Navypedia. [dostęp 2021-12-17]. (ang.).
- The Naval Annual, 1903. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1903. (ang.).
