Wysokie (Ukraina)
49°08′05″N 25°00′16″E/49,134722 25,004444| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
|
| Kod pocztowy |
48312 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°08′05″N 25°00′16″E/49,134722 25,004444
| |
Wysokie, Toustobaby (ukr. Висо́ке, Wysoke) — wieś na Ukrainie, w rejonie czortkowskim[1] obwodu tarnopolskiego. Wieś liczy 1286 mieszkańców.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1625 Mikołaj Kurdwanowski z Kurdwanowa herbu Półkozic podzielił się z Adamem Kurdwanowskim dobrami Toustobaby, Korszów, Zawadówka, Wyczółki[2]. Wieś założona w 1785[potrzebny przypis] r.
W II Rzeczypospolitej wieś była siedzibą gminy wiejskiej Toustobaby w powiecie podhajeckim województwa tarnopolskiego. Tutejszy majątek ziemski należał do Jana Rozwadowskiego, ożenionego z hr. Anną Gołaszewską[3].
W lutym 1940 r. NKWD zesłało na Syberię 25 polskich rodzin, 2 ukraińskie i 1 żydowską (razem 118 osób). Wszyscy zostali wywiezieni do wsi Suchołoże k. Swierdłowska. Przebywało tam łącznie 150 rodzin z powiatu podhajeckiego. W 1943 r. w Toustobabach powstała polska samoobrona. W kwietniu 1944 r. ukraińscy esesmani z SS Galizien zabili tutaj 12 Polaków. We wrześniu 1944 r. mężczyźni z wioski zostali powołani do Wojska Polskiego[4].
22 grudnia 1944 roku Ukraińska Powstańcza Armia zabiła w Toustobabach co najmniej 82 Polaków.
Urodzeni w Toustobabach[edytuj | edytuj kod]
Szczepan Siekierka (ur. 3 sierpnia 1928 - zm. 15 stycznia 2021) – polski działacz społeczny, prezes Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów[5].
Dwór[edytuj | edytuj kod]
- w drugiej połowie XIX w. we wsi znajdowały się trzy dwory. Najstarszy dwór wybudowany w stylu klasycystycznym sprzedany został osadnikom z Małopolski Zachodniej[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-14] (ukr.).
- ↑ Adam Boniecki: Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Cz. 1. T. 13. Warszawa : Warszawskie Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda S[yn]ów), 1909, s. 213.
- ↑ Jerzy Jordan-Rozwadowski h. Trąby [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-04-28].
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 272-274, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Nie żyje Szczepan Siekierka – wieloletni prezes Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-04-28] (pol.).
- ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 205-207, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość). ISBN 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0. t. 7
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Toustobaby 1.) wś, pow. podhajecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 438.
- Wysokie na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)