Tripterygium
 Tripterygium regelii | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Tripterygium |
| Nazwa systematyczna | |
| Tripterygium Hook.f. G.Bentham & J.D.Hooker, Gen. Pl. 1: 368 (1862)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
T. wilfordii J. D. Hooker[4] | |
Tripterygium Hook.f. – rodzaj roślin należący do rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Obejmuje trzy gatunki[3], w niektórych ujęciach traktowane jako jeden – T. wilfordii[5][6]. Występują one we wschodniej Azji na obszarze od Wietnamu i Mjanmy po Japonię i Półwysep Koreański[3][7]. Rosną w lasach i zaroślach. Wyróżniają się na tle rodziny suchymi owocami zaopatrzonymi w trzy skrzydełka[7].
Rośliny te są uprawiane jako ozdobne[7]. Korzenie używane są jako insektycydy i leczniczo, przeciw nowotworom. Zawierają alkaloidy skutecznie ograniczające aktywność wirusa HIV[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Wspinający się półkrzew, czasem częściowo drewniejące pnącze osiągające do 6 m, rzadko do 10 m wysokości. Młode pędy są krótko owłosione, czasem nieco kanciaste[6].
- Liście
- Sezonowe, skrętoległe, pojedyncze. Ogonek od 1 do 2 cm, wsparty równowąskimi i odpadającymi przylistkami. Blaszka od okrągławej do eliptycznej i jajowatej, długości zwykle ok. 8–12 cm, piłkowana na brzegu[6].
- Kwiaty
- Obupłciowe, czasem też jednopłciowe, zebrane w okazałe kwiatostany wiechowate wyrastające w kątach liści i na szczycie pędu. Poszczególne kwiaty są drobne, do 4–6 mm średnicy i długości, białawe, zielonkawe lub żółtawozielone. Kielich jest półkulisty o średnicy 1 mm, z 5 działkami. Korona kwiatu składa się z pięciu płatków, owalnych, o szczycie zaokrąglonym, osiągających do 2,5 mm długości. Pręcików jest 5, osadzone są na mięsistym, zielonym dysku. Zalążnia górna, z trzech owocolistków, trójkanciasta, szyjka słupka krótka zwieńczona purpurowym, główkowatym znamieniem[7].
- Owoce
- Trójkanciaste skrzydlaki o długości ok. 1–2 cm, zielone do różowych[6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do podrodziny Celastroideae w obrębie rodziny dławiszowatych (Celastraceae)[8][2].
- Wykaz gatunków[3]
- Tripterygium doianum Ohwi
- Tripterygium regelii Sprague & Takeda
- Tripterygium wilfordii Hook.f.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-30] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-30] (ang.).
- ↑ a b c d Tripterygium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-30].
- ↑ Tripterygium. [w:] ing [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-29].
- ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 941, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d Jin-shuang Ma, Michele Funston: Tripterygium J. D. Hooker. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-29].
- ↑ a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 335. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Genus Tripterygium Hook. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-30].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):