Tritoniopsis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tritoniopsis
Ilustracja
Tritoniopsis caffra
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

Tritoniopsis

Nazwa systematyczna
Tritoniopsis H.M.L. Bolus
S. African Gard. 19: 123. Apr 1929[3]
Typ nomenklatoryczny

T. lesliei H. M. L. Bolus[3]

Synonimy
  • Anapalina N. E. Br.
  • Hebea L. Bolus
  • Tanaosolen N. E. Br.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Tritoniopsis antholyza
Tritoniopsis dodii

Tritoniopsis – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 23 gatunki[5][6]. Wszystkie rośliny są endemitami niewielkiego florystycznego Państwa Przylądkowego (Prowincja Przylądkowa Zachodnia w Afryce Południowej), z jednym gatunkiem o szerszym zasięgu sięgającym East London w Prowincji Przylądkowej Wschodniej[7]. Rośliny te zasiedlają gleby powstające z piaskowców w formacji fynbos, często w miejscach skalistych[8]. Kwitną latem, gdy liście obumierają, przy czym często kwitnienie jest inicjowane przez pożary[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Tęgie byliny z głęboko w gruncie osadzonymi bulwocebulami okrytymi włóknisto poszarpanymi łuskami. Pędy kwiatostanowe osiągają u różnych gatunków od 40 do 100 cm wysokości[8].
Liście
Dwurzędowe, płaskie i sztywne, bez wiązki centralnej[8], z dwiema lub większą liczbą wiązek przewodzących[10].
Kwiaty
Zebrane w kłosokształtne, spiralne dwurzędki. Wsparte są dwoma skórzastymi przysadkami, z zewnętrzną krótszą od wewnętrznej[10]. Okwiat efektowny, barwny (najczęściej różowy do fioletowego i czerwonego, rzadziej biały, żółty, brązowy lub kremowy)[9]. Sześć listków okwiatu zrośniętych jest się w krótszą lub dłuższą rurkę, na końcu dwuwargową (grzbiecistą)[10]. Pręciki trzy wygięte wzdłuż górnego listka okwiatu. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy krótkie ramiona[10].
Owoce
Trójkomorowe, okazałe, skórzaste torebki zawierające kanciaste nasiona, często oskrzydlone[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Tritoniopsideae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[4].

Wykaz gatunków[5]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  3. ↑ a b Tritoniopsis. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  4. ↑ a b Genus: Tritoniopsis L. Bolus. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
  5. ↑ a b Tritoniopsis. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  6. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 294, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ John C. Manning, P. Goldblatt. Three new species of Tritoniopsis (Iridaceae: Crocoideae) from the Cape Region of South Africa. „Bothalia - African Biodiversity and Conservation”. 31, 2, 2001. 
  8. ↑ a b c d Cameron McMaster: Tritoniopsis – the striking mountain pipes. Farmer's Weekly, 2008. [dostęp 2019-03-03].
  9. ↑ a b Tritoniopsis. Pacific Bulb Society. [dostęp 2019-03-03].
  10. ↑ a b c d John Manning: Field Guide to Wild Flowers of South Africa. Penguin Random House South Africa, 2013. ISBN 1-920544-86-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tritoniopsis&oldid=70134152”