Trombita

Trombity

Akwarela z 1846 przedstawiająca Górala śląskiego z Istebnej grającego na trombicie

Trombita, trąbita, trembita – ludowy instrument dęty w kształcie prostej rury lub zagiętej nieco na końcu, sięgającej do 4 metrów długości, używany jako pasterska trąba wydająca głęboki, niski dźwięk^[1]. Nazwa zaczerpnięta została prawdopodobnie z języka rumuńskiego.

Opis występowania[edytuj | edytuj kod]

W Polsce odmiany trombit można spotkać do dziś w Beskidach i na Podhalu. Zwane są one po góralsku fajerami. Eugeniusz Janota ok. 1860 roku skomponował dwie melodie, grywane później na podhalańskich trombitach. W Polsce wschodniej i centralnej ten rodzaj instrumentu nazywany jest ligawką, a na Kaszubach – bazuną^[1]. Wśród Hucułów funkcjonuje nazwa trembita. Największą trombitę na świecie o długości 8,35 metra stworzył Józef Chmiel z Darkowa na Zaolziu^[2].

Odmiany trombit[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Polski wyróżnia się następujące rodzaje trombit:

trombita cylindryczna z czarą głosową (występowanie: Beskid Śląski – najdłuższe do 4 m)
trombita koniczna z czarą głosową (występowanie: Podhale – 2,5 m; okolice Rabki (Gorce) – ok. 1,5 m; Bieszczady)
trombita koniczna na całej długości (występowanie: region żywiecki – 2,5 m)^[1]
trembita huculska (występowanie: Huculszczyzna) – do 3 m, w części końcowej rozszerza się lejkowato do ok. 6 cm^[3].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Huculska trembita – pokaz gry w Muzeum Instrumentów im. Romana Kumłyka w Werchowynie
Góral podhalański grający na trembicie
Gra na trombicie podczas redyku górali Beskidu Śląskiego
Huculi z Wierchowyny (d. Żabie) grający na trembitach

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c AlojzyA. Kopoczek AlojzyA., Etniczność i interetniczność w cieszyńskim instrumentarium muzycznym, [w:] ZygmuntZ. Kłodnicki, HalinaH. Rusek (red.), Pogranicza kulturowe i etniczne w Polsce, „Archiwum etnograficzne”, nr 41, Polskie Tow. Ludoznawcze, 2003, s. 159-165, ISSN 0066-6858 .
↑ PolskieMuzy.pl, Górnik od trombit – rozmowa z Józefem Chmielem - Polskie Muzy, polskiemuzy.pl [dostęp 2017-10-14] (ang.).
↑ RyszardR. Brykowski RyszardR., BalthasarB. Hacquet BalthasarB., Dawne Pokucie i Huculszczyzna w opisach cudzoziemskich podróżników: wybór tekstów z lat 1795-1939, Wydawn. Akademickie Dialog, 2001, s.186, ISBN 978-83-88238-83-3, OCLC 50418864, ISBN 83-88238-83-3 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[:0-1] AlojzyA. Kopoczek AlojzyA., Etniczność i interetniczność w cieszyńskim instrumentarium muzycznym, [w:] ZygmuntZ. Kłodnicki, HalinaH. Rusek (red.), Pogranicza kulturowe i etniczne w Polsce, „Archiwum etnograficzne”, nr 41, Polskie Tow. Ludoznawcze, 2003, s. 159-165, ISSN 0066-6858 .

[2] PolskieMuzy.pl, Górnik od trombit – rozmowa z Józefem Chmielem - Polskie Muzy, polskiemuzy.pl [dostęp 2017-10-14] (ang.).

[3] RyszardR. Brykowski RyszardR., BalthasarB. Hacquet BalthasarB., Dawne Pokucie i Huculszczyzna w opisach cudzoziemskich podróżników: wybór tekstów z lat 1795-1939, Wydawn. Akademickie Dialog, 2001, s.186, ISBN 978-83-88238-83-3, OCLC 50418864, ISBN 83-88238-83-3 .

[1]

[2]

[3]