Trzęsienie ziemi w San Francisco (1906)
37°43′N 122°40′W/37,716667 -122,666667 Zniszczona ulica | |
| Nawiedzone państwa | |
|---|---|
| Epicentrum | |
| Data | |
| Godzina |
5:12 |
| Ofiary śmiertelne |
3000 osób |
| Stracili mieszkanie |
225 tys. – 300 tys. |
| Magnituda |
7,8 |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
| 37°43′N 122°40′W/37,716667 -122,666667
| |
Trzęsienie ziemi w San Francisco w 1906 roku – główne trzęsienie ziemi, które uderzyło San Francisco i wybrzeże północnej Kalifornii o godzinie 5:12 nad ranem 18 kwietnia 1906 roku. Główny wstrząs epicentrum wystąpił niedaleko brzegu ok. 3 km od miasta. Obszar epicentralny miał kształt wąskiego pasa biegnącego wzdłuż uskoku San Andreas na północ, jak i na południe, o całkowitej długości 296 mil (477 km). Obszar, na którym wstrząsy były tak silne, że zawaleniu uległy wszystkie kominy, liczył 110 km szerokości. Trzęsienie trwało 65 sekund (według zapisów sejsmografów z Berkeley, niedaleko obszaru epicentralnego), zaś w samym San Francisco zniszczenia zostały dokonane w czasie 40 sekund[1].
Wstrząsy miały charakter pulsacyjny. Trzęsienie było odczuwalne od Oregonu do Los Angeles (a więc na długości 1170 km wzdłuż wybrzeży Pacyfiku), a także w głąb kraju do miejscowości Winnemucca w centralnej Nevadzie. Tak zwane wstrząsy wtórne występowały w tym rejonie jeszcze przez półtora roku. Klęska i spowodowane nią pożary zostały zapamiętane jako jedna z najgorszych naturalnych katastrof w historii Stanów Zjednoczonych.
W tym czasie odnotowano tylko 567 wypadków śmiertelnych; liczba została podana przez rząd w obawie o nagły wzrost cen usług budowlanych i związanym z tym kosztem odbudowy miasta. Także w Chinatown zignorowano setki ofiar przypisując to rasizmowi panującemu w tamtych czasach. Dziś ta liczba została skorygowana i oszacowana na przynajmniej 3 tys. Większość przypadków śmiertelnych występowało w San Francisco, ale 189 zostało zgłoszonych w okolicach zatoki. Pozostałe miejsca na terenie zatoki takich jak Santa Rosa, San Jose i Uniwersytet Stanford także ucierpiały w katastrofie.
Liczba osób, które pozostały bez dachu nad głową, figurowała w granicach od 225 tys. do 300 tys. z całkowitej liczby populacji, która wynosiła 410 tys.; połowa uchodźców uciekła przez zatokę do Oakland i Berkeley. Gazety w tamtym czasie określiły park Golden Gate, Presidio, Panhandle i plaże między Ingleside a North Beach jako miejsca zapełnione namiotami zastępującymi ludziom domy. Dwa lata później, w 1908 roku, wiele z nich było w dalszym ciągu jedynym miejscem zamieszkania dla uchodźców.
Trzęsienie ziemi i pożary mogłyby pozostawić długookresowy i znaczący odcisk na postępie w rozwoju Kalifornii. W czasie katastrofy San Francisco było dziewiątym co do wielkości miastem w Stanach Zjednoczonych i największym na zachodnim wybrzeżu z populacją sięgającą blisko 410 tys. Przez 60 lat miasto zdołało jednak zostać centrum finansowym, handlowym i kulturalnym zachodu: operowało najbardziej wpływowym portem na zachodnim wybrzeżu i było „bramą do Pacyfiku”.
29 lipca 2015 w wieku 113 lat i 309 dni zmarła Ruth Newman, uważana była za najstarszą ocalałą z katastrofalnego trzęsienia ziemi w San Francisco w 1906 roku[2] natomiast 11 stycznia 2016 zmarł William A. Del Monte będący w momencie poprzedzającym śmierć ostatnim żyjącym ocalałym z trzęsienia[3].
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mizerski Włodzimierz: Uskok San Andreas w Kalifornii, w: „Poznaj Świat” nr 1 (290), Rok XXV, styczeń 1977, s. 33–36.
- ↑ Zmarła najstarsza mieszkanka San Francisco - tvp.info
- ↑ Zmarł ostatni świadek kataklizmu z 1906 r.. rp.pl. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-28)]. (pol.).