Tulu Demtu Terara
6°49′35″N 39°49′10″E/6,826389 39,819444| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
4377 m n.p.m. |
Położenie na mapie Etiopii  | |
| 6°49′35″N 39°49′10″E/6,826389 39,819444
| |
Tulu Demtu Terara[1] – szczyt pochodzenia wulkanicznego[2] w południowej Etiopii, na Wyżynie Abisyńskiej, w górach Bale, na płaskowyżu Sanetti Plateau[3]. Wznosi się na wysokość 4377 m n.p.m.[4][3][a]. Jest najwyższym wzniesieniem zarówno Balie, jak i całej południowo-wschodniej Wyżyny Abisyńskiej[5][b]. Administracyjnie położony jest w regionie Oromia, w strefie Balie.
Góry Balie, a więc i Tulu Demtu Terara, zaczęły się wykształcać przed powstaniem doliny ryftowej Wielkich Rowów Afrykańskich, w wyniku wypływu lawy, która pokryła całą formację skały bazowej w okresie od 38 do 7 mln lat temu. Skałą budującą góry jest głównie trachit, ale także ryolit, bazalt, aglomerat i tuf wulkaniczny. Wierzchołek szczytu został znacznie zdenudowany na skutek powtarzających się zlodowaceń. Wystąpiły co najmniej dwa okresy lodowcowe. Podczas ostatniego zlodowacenia Balie były najbardziej zlodowaconym obszarem w Etiopii. Pokrywa lodowa wokół szczytu miała powierzchnię około 30 km², a jej grubość dochodziła do 3200 m[2].
U podnóża Tulu Demtu Terara przepływa rzeka Togona. Położony jest na obszarze Parku Narodowego Bale[3]. Wznosi się ok. 27 km na południowy zachód od miasta Goba[6][c]. Na sam wierzchołek szczytu prowadzi żwirowa droga z Goby, przecinająca cały Płaskowyż Sanetti, która jest jedną z najwyżej położonych w Afryce[7][8].
Na zboczach szczytu stwierdzono obecność łęczaka (Tringa glareola). Jest to miejsce jego zimowania lub odpoczynku podczas przelotu. Żyje do wysokości 4090 m n.p.m., co czyni jego zimowiska na Tulu Demtu Terara najwyżej położonymi w Etiopii tego gatunku[9]. Roślinność z powodu dużej wysokości jest tu słabo zróżnicowana. Wyróżnić można występowanie Lobelia rhynchopetalum[2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wysokość podawana w większości źródeł. Według Billiego 4383 m n.p.m.
- ↑ Południowo-wschodnia część Wyżyny Abisyńskiej według niektórych geografów jest tożsama z Wyżyną Somalijską.
- ↑ Pomiar wykonany przy pomocy funkcji Zmierz odległość.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju: Afryka. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 67, seria: Nazewnictwo Geograficzne Świata. [dostęp 2016-01-14].
- ↑ a b c A Traveller’s Guidebook. Bale Mountains National Park. Ethiopian Wildlife Conservation Authority, 2013.
- ↑ a b c Jürgen Ehlers, Philip Gibbard: Part III: South America, Asia, Africa, Australia, Antarctica. Elsevier, 2004, s. 173, seria: Quaternary Glaciations – Extent and Chronology. ISBN 0-444-51462-7. [dostęp 2016-01-14].
- ↑ Tullu Deemtu, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-01-14] (ang.).
- ↑ Paolo Billi: Landscapes and Landforms of Ethiopia. Springer, 2015, s. 4.
- ↑ Tulu Tempu Terara na Google Maps. Google Maps. [dostęp 2016-01-14]. (pol.).
- ↑ Jean-Bernard Carillet, Stuart Butler, Dean Starnes: Ethiopia & Eritrea. Lonely Planet, 2009, s. 183. [dostęp 2016-01-14].
- ↑ Highest mountain passes of Africa. dangerousroads.org. [dostęp 2016-01-14]. (ang.).
- ↑ John Ash, John Atkins: Birds of Ethiopia and Eritrea. Bloomsbury Publishing, 2010, s. 164. [dostęp 2016-01-14].