Tuluza
43°36′N 1°26′E/43,600000 1,433333 Panorama Tuluzy | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Region | |||||
| Departament | |||||
| Burmistrz |
Jean-Luc Moudenc (kadencja 2014-2020)[1] | ||||
| Powierzchnia |
118,3 km² | ||||
| Wysokość |
150[2] m n.p.m. | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Kod pocztowy |
31000-31500 | ||||
| Podział miasta |
17 dzielnic | ||||
Położenie na mapie Francji  | |||||
Położenie na mapie Europy  | |||||
| 43°36′N 1°26′E/43,600000 1,433333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Tuluza (fr. Toulouse, ⓘ; oksyt. Tolosa) – miejscowość i gmina we Francji, stolica regionu Oksytania, w departamencie Górna Garonna. Położone jest nad rzeką Garonną.
Według danych na rok 2014 gminę zamieszkiwało 466 297 osób (zespół miejski 1 312 304 mieszkańców), a gęstość zaludnienia wynosiła 3941 osób/km². Toulouse plasuje się na czwartym miejscu pod względem liczby ludności.
Stanowi również ważny ośrodek akademicki. Obok Paryża i Lyonu zaliczana jest do miast o największej liczbie studentów. Stanowi siedzibę trzech siostrzanych uniwersytetów: Uniwersytet Tuluza I - Capitole, Uniwersytet Toulouse II – Le Mirail oraz Uniwersytet Tuluza III - Paul Sabatier.
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
Główny ośrodek przemysłu lotniczego i kosmicznego Francji – siedziba koncernu lotniczego Airbus oraz centrum badań lotniczych i kosmicznych. Ponadto rozwinięty jest przemysł elektrotechniczny, elektroniczny, chemiczny, odzieżowy i spożywczy.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Tuluza jest największym węzłem komunikacyjnym południowo-zachodniej Francji. Istnieją tam ważne linie kolejowe i autostrady do Bordeaux, Narbona, połączenie drogowe z Hiszpanią i Andorą. Funkcjonuje tu metro, port lotniczy oraz port rzeczny (połączony Kanałem Południowym z Morzem Śródziemnym).
Klimat[edytuj | edytuj kod]
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 9,7 | 11,2 | 15,0 | 17,6 | 21,4 | 25,7 | 28,2 | 28,5 | 24,8 | 19,7 | 13,5 | 10,4 | 18,8 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 6,3 | 7,1 | 10,3 | 12,7 | 16,4 | 20,3 | 22,6 | 22,8 | 19,3 | 15,3 | 9,9 | 7,0 | 14,2 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 2,9 | 3,1 | 5,5 | 7,9 | 11,4 | 15,0 | 17,0 | 17,1 | 13,9 | 10,9 | 6,3 | 3,6 | 9,6 |
| Opady [mm] | 52,5 | 37,2 | 45,3 | 65,2 | 73,6 | 64,2 | 40,1 | 44,6 | 45,7 | 54,3 | 55,0 | 49,3 | 627 |
| Średnia liczba dni deszczowych | 9,2 | 7,8 | 8,2 | 9,3 | 9,9 | 7,1 | 5,7 | 5,9 | 6,6 | 7,5 | 10,0 | 8,7 | 96 |
| Średnie usłonecznienie [h] | 89 | 118 | 175 | 189 | 212 | 232 | 259 | 246 | 210 | 155 | 100 | 90 | 2075 |
| Źródło: Météo-France[4] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1991–2020, wysokość 151 m n.p.m., 7 km od centrum miasta) | |||||||||||||
Historia[edytuj | edytuj kod]
W starożytności zostało założone przez Rzymian miasto Tolosa, które później (w V wieku) było stolicą państwa Wizygotów. W 507 roku została zdobyta przez Franków. Od IX wieku była stolicą hrabstwa Tuluza. W 1227 roku powstały statuty regulujące sukiennictwo. W średniowiecznej Tuluzie odbywały się od Wielkiego postu do początków grudnia popularne jarmarki. 7 maja 1463 roku miasto zostało doszczętnie zniszczone w pożarze.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Tuluza zwana jest różowym miastem (la ville rose) z powodu charakterystycznej lekko różowej cegły widocznej na elewacjach wielu budynków miasta.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Kościół pielgrzymkowy St-Sernin (budowany od 1080[5] roku do XII wieku) wybudowany według „reguły kluniackiej”. Ważny przystanek na popularnej w średniowieczu drodze pielgrzymkowej do Santiago de Compostela
- Katedra Saint-Étienne
- Kaplica szpitalna Saint-Joseph
- Klasztor des Jacobins
- Kościół Notre-Dame du Taur
- Kapitol
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- École nationale de l’aviation civile
- Institut polytechnique des sciences avancées
- Institut supérieur de l’aéronautique et de l’espace
- Institut national des sciences appliquées de Toulouse
- Toulouse Business School
- Toulouse School of Economics
- Uniwersytet Tuluza III - Paul Sabatier
Sport[edytuj | edytuj kod]
- Toulouse FC – klub piłkarski
- Spacer's Toulouse – drużyna siatkarska
- Stade Toulousain - klub rugby
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Atlanta (USA)
Bolonia (Włochy)
Buenos Aires (Argentyna)
Bydgoszcz (Polska)
Chongqing (Chiny)
Elx (Hiszpania)
Kijów (Ukraina)
Tel Awiw-Jafa (Izrael)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ toulouse.fr: Jean-Luc Moudenc a été élu maire de Toulouse. [dostęp 2014-07-09]. (fr.).
- ↑ Toulouse, Midi-Pyrénées (France). Norwegian Meteorological Institute and Norwegian Broadcasting Corporation 2007-2015. [dostęp 2016-06-10]. (ang.).
- ↑ Populations légales 2020 − Ces données sont disponibles sur toutes les communes de France hors Mayotte | Insee, insee.fr [dostęp 2023-08-08].
- ↑ Fiche climatologique. Statistiques 1991−2020 et records. Toulouse-Blagnac. (fr.).
- ↑ Praca zbiorowa: Sztuka Romańska. red. Rolf Toman. Tandem Verlag GmBH, 2008, s. 149. ISBN 978-83-7512-972-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Źródło danych: Francuski urząd statystyczny. (fr.).
.svg){kind=small}