Tunel kolejowy w Bielsku-Białej
Tunel kolejowy w Bielsku-Białej – tunel kolejowy o długości 268 m[1] na linii kolejowej nr 139, biegnący pod fragmentem ścisłego centrum Bielska-Białej – placem przed budynkiem hotelu President, ul. 3 Maja, pl. Chrobrego i ul. Zamkową.
Od północnego wlotu do połowy długości mieści dwa tory, potem zwęża się do jednego (choć jest miejsce na drugi). Wysokość tunelu wynosi 6 m, jego strop znajduje się 1,5 m pod poziomem jezdni[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tunel powstał metodą drążenia w latach 1876–1877 na budowanej linii kolejowej z Bielska do Żywca. Jego budowę (jak i całej linii) sfinansował w większości arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg. Kamień, którego użyto do budowy, pochodził z kamieniołomu z jednej z dzisiejszych podgórskich dzielnic miasta – Straconki[3]. Nie przewidziano wówczas dalszego rozrostu miasta, dlatego też pod koniec XIX w. głębokie wykopy torowiska po obu stronach tunelu stały się poważną przeszkodą w rozwoju przestrzennym (nie powstała wschodnia pierzeja ul. 3 Maja ani nie zagospodarowano obszaru na północ od pl. Teatralnego) czy tworzeniu infrastruktury technicznej[4]. W nocy z 2 na 3 września 1939 r. tunel został wysadzony w powietrze przez polskich saperów z 21 Batalionu Saperów pod dowództwem mjr. M. Orłowskiego (był to jedyny akt zbrojny ze strony Wojska Polskiego w Bielsku-Białej w czasie II wojny światowej)[1]. Odbudowę przeprowadzono bardzo szybko i ponowne otwarcie tunelu nastąpiło już kilka tygodni później. W latach 80. XX wieku planowano zbudować drugi tor na całej długości tunelu, jednak inwestycję tę uniemożliwiło istnienie pod nim skanalizowanych w 1860 cieków wodnych – Nipru i Młynówki (konieczne byłoby obniżenie torowiska o blisko metr, aby zmieścić się w skrajni wraz z siecią trakcyjną)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jerzy Polak: Przewodnik po Bielsku-Białej. Bielsko-Biała: Towarzystwo Miłośników Ziemi Bielsko-Bialskiej, 2000, s. 41. ISBN 83-902079-0-7.
- ↑ a b Ewa Chojecka: Architektura i urbanistyka Bielska-Białej do 1939 roku. Miasto jako dzieło sztuki. Bielsko-Biała: Urząd Miejski w Bielsku-Białej, 1994, s. 23, seria: Biblioteka Bielska-Białej. ISBN 83-901390-0-6.
- ↑ Jacek Zachara, Grzegorz Wnętrzak, Bogusław Chorąży: Bielsko-Biała. Dziedzictwo kulturowe. Bielsko-Biała: Stowarzyszenie "Olszówka", 2007. ISBN 83-918676-5-X.
- ↑ Kenig Piotr, Wojciech Kominiak: Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce w czasach monarchii austro-węgierskiej. Bielsko-Biała: WMW Mirosław Caputa, 2008, s. 66. ISBN 978-83915603-0-3.