Tunku Abdul Rahman
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Premier Malezji | |
Okres |
od 31 sierpnia 1957 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj ibni Almarhum Sultan Abdul Hamid Halim Shah (ur. 8 lutego 1903 w Alor Setar, zm. 6 grudnia 1990 w Kuala Lumpur) – malajski polityk i prawnik, premier kraju w latach 1957–1970. Syn Abdula I.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wywodził się z malajskiej rodziny arystokratycznej. Przyszedł na świat w 1903 jako syn pary sułtańskiej Kedahu, Abdula I Hamida i Paduki Seri Cik. Studiował prawo w St Catharine’s College na Uniwersytecie Cambridge, dzięki czemu uzyskał następnie brytyjskie uprawnienia adwokackie. Po powrocie na Malaje rozpoczął w 1931 służbę w administracji państwowej i kontynuował ją podczas okupacji japońskiej. Był współzałożycielem Zjednoczonej Narodowej Organizacji Malajów, której przewodniczył w 1952 po odejściu Dato Onn bin Jaafara. Uznawszy, że niepodległość można osiągnąć jedynie przez współpracę zamieszkujących Malaje grup etnicznych, zawarł sojusz z Malezyjskim Stowarzyszeniem Chińczyków, a później z Malezyjskim Kongresem Hindusów. Po zwycięstwie koalicji w wyborach parlamentarnych w 1955 został premierem i ministrem spraw wewnętrznych. Wynegocjował z rządem brytyjskim niepodległość i został pierwszym premierem Malajów. W 1960 roku doprowadził do zakończenia pierwszego powstania malajskiego. W latach 1962–1963 przewodniczył tworzeniu Federacji Malajskiej, którą rządził jako premier dzięki zapewnieniu sobie poparcia społeczności chińskiej i hinduskiej poprzez pragmatyczny kompromis. W okresie jego rządów trwała konfrontacja z Indonezją, rebelia w Brunei, drugie powstanie malajskie i powstanie w Sarawaku, które na długie lata zdestabilizowały sytuację w kraju[1]. Podczas wyborów państwowych w maju 1969 doszło w stolicy do poważnych rozruchów na tle etnicznym pomiędzy Chińczykami a Malajami. Widząc, że nie powiodła się jego próba rządów, opartych na przyjaznych stosunkach chińsko-malajskich, złożył rezygnację w styczniu 1970. Aktywny udział w publicystyce pozwolił mu na pozostanie wpływową postacią w życiu publicznym Malezji, mimo formalnej emerytury.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peng, Chin (2003). My Side of History. Singapore: Media Masters. ISBN 981-04-8693-6.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Palmowski, Słownik najnowszej historii świata 1900-2007 t. I, tłum. Agnieszka Kloch, Presspublica, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7469-683-8
- Absolwenci St Catharine’s College (Cambridge)
- Malezyjscy ministrowie
- Odznaczeni Orderem Australii
- Odznaczeni Orderem Domowym Korony Brunei
- Odznaczeni Orderem Towarzyszy Honoru
- Odznaczeni Orderem Korony (Belgia)
- Odznaczeni Orderem Sikatuny
- Odznaczeni Orderem Narodowym Wietnamu
- Premierzy Malezji
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1990