Turak białouchy

Turak białouchy
	Menelikornis leucotis
	(Rüppell, 1835)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	turakowe
Rodzina	turakowate
Podrodzina	turaki
Rodzaj	Menelikornis
Gatunek	turak białouchy
Synonimy
	Corythaix leucotis Rüppell, 1835; Tauraco leucotis (Rüppell, 1835);
	Corythaix leucotis Rüppell, 1835; Tauraco leucotis (Rüppell, 1835);
Podgatunki
	M. leucotis leucotis (Rüppell, 1835); M. leucotis donaldsoni Sharpe, 1895;
	M. leucotis leucotis (Rüppell, 1835); M. leucotis donaldsoni Sharpe, 1895;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turak białouchy^[3], turak białolicy (Menelikornis leucotis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny turakowatych (Musophagidae), występującego w Afryce Wschodniej na Wyżynie Abisyńskiej. Zasięg jego występowania obejmuje większą część Etiopii i Erytrei oraz wschodnie pogranicza Sudanu i Sudanu Południowego^[1]. W Europie i Ameryce Północnej jest ptakiem chętnie hodowanym w wolierach^[4]. Charakterystyczne dla tego i kilku spokrewnionych z nim gatunków jest występowanie w piórach unikatowych barwników: zielonej turakowerdyny i czerwonej turacyny, niespotykanych u prawie żadnych innych zwierząt^[5].

Morfologia

Upierzeniem najbardziej przypomina turaka liliowoczubego, z którym jest łączony w jeden nadgatunek^[6]. Dominującymi kolorami w upierzeniu są zieleń i niebieski. Zieleń występuje na głowie, szyi, piersi i grzbiecie. Kolor niebieski zaś przeważa na pokrywach skrzydeł, brzuchu i ogonie. Ciemnoniebieski do fioletowego jest też charakterystyczny czub na głowie. Głowę ponadto zdobią dwie białe plamy z każdej strony: jedna przed okiem, a druga, większa sięga od ucha po szyję – stąd też polska nazwa zwyczajowa gatunku. Dziób i naga skóra wokół oczu soczyście pomarańczowe. Lotki krwistoczerowne, dobrze widoczne dopiero podczas lotu^[4].

Średnie wymiary

Długość ciała: 42–43 cm (wraz z długim ogonem). Masa ciała: 200–315 g^[6].

Ekologia i zachowanie

Biotop

Zamieszkuje górskie lasy. Spotykany już od 900, ale najczęściej od 2200 do 3200 m n.p.m.^[6]

Pożywienie

Odżywia się owocami i jagodami afrykańskich drzew szpilkowych i jałowców. W okresie lęgowym spożywa również owady^[4].

Rozmnażanie

Proste, zbudowane z patyków gniazdo zakłada wysoko na drzewach. Składa dwa jaja, z których po 22–23 dniach wykluwają się niedołężne pisklaki, pokryte gęstym puchem.

Podgatunki

Wyróżniono dwa podgatunki M. leucotis^[3]^[7]:

turak białouchy (M. l. leucotis) – północna i zachodnia część zasięgu: od centralnej Etiopii po Erytreę i Sudan^[1],
turak podokarpowy (M. l. donaldsoni) – centralna i południowo-wschodnia część areału mieszcząca się w Etiopii^[1].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje turaka białouchego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d White-cheeked Turaco (Tauraco leucotis). IBC: The Internet Birds Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b Menelikornis leucotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 - turaki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-20].
↑ ^a ^b ^c White-cheeked Turacos. Avian Web. [dostęp 2012-02-22]. (ang.).
↑ Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 304. ISBN 83-214-0043-4.
↑ ^a ^b ^c White-cheeked Turaco. Turacos.org. [dostęp 2012-02-22]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-20]. (ang.).

Bibliografia

Harold G Cogger, David Kirshner, Ewa Świątkowska, Paweł Świątkowski, George Archibald: Zwierzęta: ssaki, ptaki, gady, płazy: encyklopedia. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 345. ISBN 83-85152-34-2.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[IBC-1] White-cheeked Turaco (Tauraco leucotis). IBC: The Internet Birds Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-03)]. (ang.).

[iucn-2] Menelikornis leucotis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Musophaginae Lesson, 1828 - turaki (wersja: 2020-05-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-20].

[Aweb-4] White-cheeked Turacos. Avian Web. [dostęp 2012-02-22]. (ang.).

[Busse-5] Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 304. ISBN 83-214-0043-4.

[turacos-6] White-cheeked Turaco. Turacos.org. [dostęp 2012-02-22]. (ang.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Turacos, bustards, cuckoos, mesites, sandgrouse. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-20]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]