Turku (1985)

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Turku (61)
Ilustracja
Jednostka bliźniacza „Turku” – „Oulu” w 2006 r.
Klasa

kuter rakietowy

Typ

Helsinki

Historia
Stocznia

Wärtsilä, Helsinki

Wodowanie

1985

 Merivoimat
Wejście do służby

3 czerwca 1985

Wycofanie ze służby

2002

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 250 ton
pełna: 280 t

Długość

całkowita: 45 metrów

Szerokość

8,9 m

Zanurzenie

3 m

Napęd
3 silniki wysokoprężne MTU o łącznej mocy 10 230 KM, 3 śruby
Prędkość

30 węzłów

Sensory
radary Raytheon ARPA, 9GA 208, 9LV 225
sonar Simrad Marine SS 304
Uzbrojenie
8 wyrzutni pocisków rakietowych RBS-15SF (4 x II)
1 armata Bofors kal. 57 mm
4 działka plot. Sako kal. 23 mm (2 x II)
2 zrzutnie bg
Wyposażenie
2 wyrzutnie pocisków oświetlających kal. 103 mm (2 x III)
Załoga

30

Multimedia w Wikimedia Commons

Turku (61) – fiński kuter rakietowy z lat 80. XX wieku, jedna z czterech jednostek typu Helsinki. Okręt został zwodowany w 1985 roku w stoczni Wärtsilä w Helsinkach, a do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej wszedł 3 czerwca 1985 roku. Jednostka została skreślona z listy floty w 2002 roku.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Projekt jednostek typu Helsinki powstał w Finlandii w 2. połowie lat 70. w celu stworzenia nowoczesnych i silnie uzbrojonych okrętów patrolowych, o znacznie lepszych parametrach od eksploatowanych ówcześnie radzieckich kutrów rakietowych projektu 205[1]. Konstruktorzy stoczni Wärtsilä i specjaliści z Marynarki wzięli też pod uwagę doświadczenia płynące z eksploatacji pierwszego rodzimego kutra rakietowego – „Isku”[1]. Jednostka prototypowa – „Helsinki” przeszła wiele prób i doświadczeń, które doprowadziły do wprowadzenia ulepszeń do projektu jeszcze przed budową kolejnych okrętów tego typu[2]. Zmiany konstrukcyjne objęły m.in. zastosowanie innych śrub napędowych, przesunięcie sterów, modyfikację głównego stanowiska dowodzenia (GSD) i instalacji elektrycznej oraz montaż stępek przechyłowych[2].

Kuter rakietowy „Turku” został zamówiony w stoczni Wärtsilä w Helsinkach 13 stycznia 1983 roku, razem z dwoma kolejnymi jednostkami seryjnymi[3]. Okręt został zwodowany i ukończony w 1985 roku[4][3].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Okręt był kutrem rakietowym o długości całkowitej 45 metrów, szerokości 8,9 metra i zanurzeniu 3 metry[2][5][a]. Gładkopokładowy kadłub jednostki oraz nadbudówka zostały wykonane ze stopu aluminium[6]. Wyporność standardowa wynosiła 250 ton, zaś pełna 280 ton[2][7][b]. Siłownię okrętu stanowiły trzy silniki wysokoprężne MTU 16V538 TB92 o łącznej mocy 10 230 KM, napędzające poprzez wały napędowe trzy śruby[5][8][c]. Maksymalna prędkość jednostki wynosiła 30 węzłów[5][9][d].

Główne uzbrojenie okrętu stanowiły cztery podwójne wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych RBS-15SF produkcji szwedzkiej, umieszczone w części rufowej[9][10]. Pocisk rozwijał prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosiła 150 kg, zaś maksymalny zasięg sięgał 70 km[5]. Na dziobie w wieży znajdowała się pojedyncza armata uniwersalna Bofors kalibru 57 mm Mark 1 L/70[5][10]. Masa naboju wynosiła 2,4 kg, donośność sięgała 17 000 metrów, a szybkostrzelność teoretyczna 200 strz./min[5][8]. W tylnej części nadbudówki znajdowały się dwie podstawy, na których były zainstalowane podwójne stanowiska działek plot. Sako kal. 23 mm L/87 (licencyjna radziecka ZU-23-2)[3][9].

Broń przeciwpodwodną stanowiły dwie rufowe zrzutnie bomb głębinowych[2][8].

Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało m.in. radar nawigacyjny Raytheon ARPA, radar wykrywania celów 9GA 208, radar kontroli ognia 9LV 225, optoelektroniczny system kierowania ogniem Saab EOS 400 i sonar Simrad Marine SS 304[5][7]. Na pokładzie umieszczono też wyrzutnię pocisków zakłóceń pasywnych Philips Philax, a po obu stronach wieży Boforsa zainstalowano dwie trójprowadnicowe wyrzutnie pocisków oświetlających kal. 103 mm[5][9].

Załoga okrętu składała się z 30 oficerów, podoficerów i marynarzy[2][10].

Służba[edytuj | edytuj kod]

Wycofany ze służby „Turku” wraz z bliźniaczym kutrem „Helsinki”, 2006 r.

„Turku” został wcielony do służby w Fińskiej Marynarce Wojennej w dniu 3 czerwca 1985 roku[11][5]. Kuter otrzymał numer burtowy 61[4][11]. W latach 90. na okręcie zainstalowano konsole w bojowym centrum informacyjnym (BCI), przygotowano miejsce na rufie do instalacji dodatkowego holowanego sonaru Finnyards Sonac/PTA (zamiast jednej z wyrzutni rakiet RBS-15) i zamontowano ulepszone działka plot. Sako kal. 23 mm[12]. Na początku XXI wieku dostosowano podstawy działek plot. Sako do zamiennej instalacji wyrzutni rakiet plot. Mistral (podobnie jak na nowszych okrętach typu Rauma)[5][9].

Wraz z bliźniaczymi kutrami „Turku” wchodził w skład 6. Dywizjonu Ścigaczy (6. Ohjuslaivueeseen), bazując w Pansio (Turku)[12]. Okręt wycofano ze służby w 2002 roku (razem z „Helsinkami”) i poddano „kanibalizacji”, pozyskując części zamienne dla pozostałych jednostek[12][e].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 93 szerokość wynosi 8,5 metra.
  2. ↑ Według Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 92 wyporność standardowa wynosi 280 ton, zaś pełna 350 ton; Moore 1985 ↓, s. 147, Sharpe 1989 ↓, s. 161 i Saunders 2004 ↓, s. 213 podają 280/300 ton.
  3. ↑ Według Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 92,Moore 1985 ↓, s. 147 i Sharpe 1989 ↓, s. 161 łączna moc maszyn wynosiła 11 000 KM; Grotnik 2008 ↓, s. 89 podaje ponad 12 000 KM.
  4. ↑ Według Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 92,Grotnik 2009 ↓, s. 8 i Grotnik 2008 ↓, s. 89 prędkość maksymalna wynosiła 32 węzły.
  5. ↑ M.in. zdjęte z obu kutrów działa kal. 57 mm zamontowano na stawiaczach min typu Hämeenmaa, a dwa silniki prawdopodobnie sprzedano później Chorwacji razem z bliźniaczymi jednostkami „Oulu” i „Kotka”[12][13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Grotnik 2009 ↓, s. 6.
  2. ↑ a b c d e f Grotnik 2009 ↓, s. 8.
  3. ↑ a b c Moore 1985 ↓, s. 147.
  4. ↑ a b Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 93.
  5. ↑ a b c d e f g h i j Saunders 2004 ↓, s. 213.
  6. ↑ Grotnik 2009 ↓, s. 7.
  7. ↑ a b Grotnik 2008 ↓, s. 89.
  8. ↑ a b c Saunders 2009 ↓, s. 182.
  9. ↑ a b c d e Faulkner 2004 ↓, s. 310.
  10. ↑ a b c Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 92.
  11. ↑ a b Sharpe 1989 ↓, s. 161.
  12. ↑ a b c d Grotnik 2009 ↓, s. 9.
  13. ↑ Grotnik 2008 ↓, s. 88.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Tomasz Grotnik. Helsinki popłynęły do Chorwacji. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 12, 2008. Magnum-X. ISSN 1230-1655. 
  • Tomasz Grotnik. Ścigacze rakietowe typu Helsinki - historia trwa. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (91), 2009. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
  • Keith Faulkner: Jane’s Okręty Wojenne Przewodnik Encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2004. ISBN 83-7298-588-X.
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.).
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
  • Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989. ISBN 0-7106-0886-1. (ang.).
Kutry rakietowe typu Helsinki
Merivoimat
Chorwacja
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Turku_(1985)&oldid=73203150”