Turzyca piaskowa
|
||
 |
||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | jednoliścienne | |
| Rząd | wiechlinowce | |
| Rodzina | ciborowate | |
| Rodzaj | turzyca | |
| Gatunek | turzyca piaskowa | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Carex arenaria L. Sp. Pl.: 973 1753 |
||
Turzyca piaskowa (Carex arenaria L.) – gatunek byliny należący do rodziny ciborowatych. Pochodzi z Europy, zawleczona do Ameryki Północnej i Australii. W Polsce objęta ochroną.
Spis treści
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj]
Naturalny zasięg gatunku obejmuje zachodnią, północną i środkową Europę. Został zawleczony i naturalizował się w Ameryce Północnej (USA: Oregon, Delaware, Maryland, Karolina Północna, Wirginia) i Australii (Nowa Południowa Walia)[2].
W Polsce jest rośliną pospolitą wzdłuż brzegu morskiego, im dalej w głąb lądu w kierunku południowo-wschodnim – tym rzadsza. Stanowiska skupione są na wybrzeżu Bałtyku oraz nad dolną Wisłą i Odrą. Na rozproszonych stanowiskach rośnie w Wielkopolsce, na Dolnym Śląsku, w Puszczy Kampinoskiej, na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej i w rejonie Puław[3].
Morfologia[edytuj]
- Pokrój
- Roślina zielna z czołgającym się kłączem, z którego wyrastają nowe pędy.
- Łodyga
- Wzniesiona na 15-60 cm, podczas owocowania zwieszona, na przekroju ostro trójkanciasta, w górnej części ostra.
- Liście
- Podobnej długości jak łodyga. Pochwy liściowe brązowe. Blaszki liściowe sztywne, rynienkowate o 2-4 mm szerokości.
- Kwiaty
- Kwiaty rozdzielnopłciowe zebrane w 4-16 jajowatych kłosach, długości do 1 cm. W górnej części kwiatostanu znajdują się kwiaty męskie (zawierają po 3 pręciki), w dolnej żeńskie (słupki z 3 znamionami). Plewy żółtawe i wąskie.
- Owoce
- Orzeszek wewnątrz spłaszczonego, stożkowatego pęcherzyka o długości 4-5 mm, oskrzydlonego na brzegach, z dzióbkiem, żółtobrązowy.
Biologia i ekologia[edytuj]
Rozrasta się w charakterystyczny, liniowy sposób za pomocą prosto rosnących, podziemnych rozłogów wydających w regularnych odstępach pęd nadziemny. Rozłogi mogą osiągać do 2 m długości. Kwitnie od maja do października (do czerwca[3]). Kwiaty są zapylane przez wiatr (anemogamia)[3].
Rośnie w miejscach piaszczystych i niezarośniętych, charakterystyczna dla muraw piaskowych. Występuje na nadmorskich i śródlądowych wydmach, w borach sosnowych i wrzosowiskach. Na wydmach nadmorskich jest ważną rośliną pionierską uczestniczącą w utrwalaniu wydm[3].
Zagrożenia i ochrona[edytuj]
Turzyca piaskowa jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową nieprzerwanie od 1957 roku[4]. Nie jest obecnie gatunkiem zagrożonym, ale status ochronny został utrzymany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[5][3].
Przypisy
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-14].
- ↑ Carex arenaria. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2014-11-01].
- ↑ a b c d e Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006, s. 51. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lutego 1957 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. 1957 nr 15 poz. 78).
- ↑ Dz.U. 2014 nr 0 poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
Bibliografia[edytuj]
- Grau, Kremer, Moseler, Rambold, Triebel: Trawy. Jadwiga Kozłowska (tł.). Warszawa: Świat Książki, 1998, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-701-7.
