Przejdź do zawartości

Twierdza Iwangorodzka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Twierdza Iwangorodzka – XV-wieczna, rozbudowywana w XVI i XVII w. forteca w Iwangorodzie nad Narwą.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Budowę twierdzy rozpoczęto w 1492 r. na rozkaz wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III. Warowny zamek, który w założeniach budowniczych miał bronić granicy moskiewsko-inflanckiej, został usytuowany na wzgórzu oblanym z trzech stron wodami rzeki Narwy[1]. Twierdza w związku z tym zajmowała wyjątkowo ograniczony obszar i nie mogła pomieścić licznego garnizonu, co więcej atakujące wojska mogły zająć pozycje na przestrzeni między rzeką a murem twierdzy. W rezultacie już w 1496 r. twierdza została zdobyta przez Szwedów po jednodniowym oblężeniu. Szwedzi opuścili jednak Iwangorod, dowiedziawszy się o nadchodzących rosyjskich posiłkach[1].

Wielki Bojarski Dwór (gród) z cerkwiami Zaśnięcia Matki Bożej i św. Mikołaja

Pod wrażeniem tej klęski Iwan III polecił Iwanowi Gundorowi oraz Michaiłowi Klapinowi przebudowę twierdzy i jej powiększenie. Kompleks obronny rozbudowano od strony wschodniej. Nową część fortecy nazwano Wielkim Dworem (lub grodem) Bojarskim. Był on wzniesiony na planie prostokąta, z trzema basztami w narożnikach, wzniesionymi na planie kwadratów[1]. Na terenie twierdzy wzniesiono dwie cerkwie: Zaśnięcia Matki Bożej oraz św. Mikołaja[2]. W 1502 r. rozbudowana Twierdza Iwangorodzka wytrzymała szwedzkie oblężenie. Pięć lat później twierdzę otoczono dodatkowymi murami i basztami, by dodatkowo wzmocnić ją od strony rzeki[1]. W odpowiedzi na rozbudowę Iwangorodu po drugiej stronie rzeki wzniesiono basztę Długi Herman[3]. Po raz ostatni Twierdzę Iwangorodzką powiększono ją na początku XVII w., od strony północnej, o część nazwaną Przednim Miastem[1].

W 1583 r. Szwedzi zajęli Twierdzę Iwangorodzką i utrzymywali ją do 1595 r. W 1613 r. Iwangorod został zajęty ponownie. Rosja odzyskała twierdzę podczas III wojny północnej, w 1704 r., tydzień po zdobyciu położonej na drugim brzegu Narwy[4]. Cerkwie na terenie fortecy w okresie panowania szwedzkiego pełniły funkcje kościołów luterańskich. W 1744 r. biskup pskowski Stefan ponownie konsekrował je na świątynie prawosławne[2].

Twierdza została poważnie zniszczona podczas II wojny światowej. Niemcy wysadzili w powietrze większość zachowanych baszt, obiekt poniósł również straty w wyniku radzieckich ostrzałów artyleryjskich i bombardowań lotniczych w 1944 r.[1] W latach 1964–1984 twierdza została odrestaurowana; od 1960 r. posiada status zabytku o znaczeniu federalnym[4]. Kompleks przeszedł gruntowny remont na początku XXI w.[5]

Na terenie twierdzy działa od 1984 r.[4] muzeum[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Крепость Ивангорода [online], www.ivangorod.ru, 2015 [dostęp 2019-06-09].
  2. a b metropolita Korneliusz, W. Siłowjew, W. Wołochonski, S. Glinkale, W. Iljaszewicz, I. Łapszyn, S. Miannik, J. Sieliwierstowa, F. Hirvoja, Prawosławnyje chramy Estonii-Eesti Oigeusu Kirikud-The Orthodox churches in Estonia, Tallinn-Moskwa 2007, s. 80.
  3. Insight Guides Estonia, Latvia and Lithuania, Apa Publications (UK) Limited, 1 lutego 2016, ISBN 978-1-78005-908-2 [dostęp 2018-04-14] (ang.).
  4. a b c Ивангородская крепость [online], spp.lfond.spb.ru [dostęp 2019-06-09].
  5. Ивангородская крепость теперь не только под открытым небом [online], Сайт газеты "Виру Проспект" и "Нарвская газета" - новости Нарвы и всей Эстонии [dostęp 2019-06-09].
  6. Ивангородский музей [online], lenoblmus.ru [dostęp 2019-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-16].