Tworzanice

Tworzanice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	leszczyński
Gmina	Rydzyna
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-130
Tablice rejestracyjne	PLE
SIMC	0376254
Położenie na mapie gminy Rydzyna Tworzanice
Położenie na mapie Polski Tworzanice
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Tworzanice
Położenie na mapie powiatu leszczyńskiego Tworzanice
51°48′56″N 16°42′27″E

Tworzanice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Rydzyna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Historia

Tworzanice/Tworsewitz (1903)

Pierwsze zapisy o istnieniu Tworzanic pochodzą z 1391, wieś należała wówczas do wywodzącej się z Awdańców rodziny Tworzyjańskich. W XV wieku przeszła w ręce Rydzyńskich, a w XVII wieku nabyli ją Bojanowscy. W 1693 Tworzanice nabył Rafał Leszczyński i przyłączył do klucza rydzyńskiego, który później stał się własnością Sułkowskich. Po jego rozwiązaniu majątek został przekazany w dzierżawę Kurtowi Müllerowi, synowi posiadacza okolicznych ziem Edwarda Müllera. W 1905 wybudował on istniejący do czasów współczesnych dwór. W 1926 majątek tworzanicki składał się z dworu, gorzelni i 525 ha ziemi, przed 1939 przeszedł na własność Skarbu Państwa. Po 1945 zarządcą zostały Państwowe Nieruchomości Ziemskie, tutejszy majątek przyporządkowano Polskiemu Związkowi Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, który gospodarował tu do 1951. W 1953 Państwowe Nieruchomości Ziemskie przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne. W 1954 powstał Zespół Hodowli Zarodowej w Garzynie, pod który podlegały również Tworzanice. Po jego rozwiązaniu od 1 lipca 1958 utworzono Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Luboni i jemu podporządkowano gospodarstwo w Tworzanicach. Ostatecznie z dniem 1 lipca 1966 zarząd nad gruntami objęło Państwowe Gospodarstwo Rolne w Kłodzie.

Dwór

Budynek dworski powstał w 1905, został wybudowany przez dzierżawcę Kurta Müllera. Jest to podpiwniczony obiekt parterowy z użytkowym poddaszem nakryty wielopołaciowym dachem. Środkowa część fasady posiada zauważalny ryzalit z oddzielnym dachem typu naczółkowego. Główne wejście jest położone niesymetrycznie, nad nim nakryta dachem namiotowym wieżyczka. Na elewacji głównej ozdobny kartusz z napisem „Carpe diem”. Po 1945 we dworze mieściło się początkowo przedszkole, a następnie przeznaczono go na cele mieszkalne. Obecnie niezamieszkany, wymaga kompleksowego remontu.

Bibliografia

• POHZ Garzyn – kontynuator „majątkowej” struktury, modelu i tradycji gospodarowania – część I, Historia Gminy Krzemieniewo
• Tworzanice, Zabytki w Polsce
• Zdjęcia dworu na portalu Eksploratorzy