Tyśmienica (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tyśmienica
gmina wiejska
1919–1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: lubelskie (II RP)
1945–54: lubelskie

Powiat

włodawski

Siedziba

Tyśmienica
Babianka

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

9

brak współrzędnych

Tyśmienica – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1954[2] na Lubelszczyźnie. Siedzibami gminy były: w latach 1867–1944 Tyśmienica[3], a w 1944–54 Babianka[4].

Gmina Tyśmienica powstała w 1867 w Królestwie Kongresowym a po jego podziale na powiaty i gminy z początkiem 1867 roku weszła w skład w powiatu włodawskiego w guberni lubelskiej (w latach 1912–1915 jako część guberni chełmskiej)[5][6][7]. Jednostka nie jest wymieniona w wykazie gmin powiatu włodawskiego z 1879[8], co może oznaczać, że jednostka została przez pewien czas zniesiona[9], lecz w wykazie z 1921 roku gmina Tyśmienica wchodzi już w skład woj. lubelskiego[10].

W 1924 roku w skład gminy wchodziły: Babianka wieś, kol., folwark; Buradów wieś; Kokwa[11] osada młyńska; Kolechowice kol.; Kolechowice Folwark kol.; Kolechowice Stare wieś; Królewski Dwór folwark; Laski wieś, leśniczówka; Prokop osada młyńska; Siedliki wieś; Tyśmienica wieś, folwark.[7]. Podczas okupacji gmina należała do dystryktu lubelskiego (w Generalnym Gubernatorstwie). W 1944 roku siedzibę gminy przeniesiono z Tyśmienicy do Babianki[7].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Tyśmienica składała się z 9 gromad[12]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[13]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Tyśmienica nie przywrócono, a z jej dawnego obszaru oraz z części obszaru dawnej gminy Milanów utworzono nową gminę Parczew[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. lubelskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. do 28 września 1954 roku
  3. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
  5. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  6. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  7. a b c Akta gminy Tyśmienica - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie. [dostęp 2008-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. powiat włodawski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 713.
  9. Najprawdopodobniej włączona do gminy Ostrów, ponieważ Ostrów dzielił gminę Tyśmienica na dwie części (według Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej, Książnica-Atlas, Lwów 1933), a gmina Ostrów jest wymieniona w owym wykazie
  10. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom V - Województwo Białostockie, główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
  11. Kokwa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 257.
  12. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  13. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  14. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312