Tytus, Romek i A’Tomek księga I

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tytus, Romek i A’Tomek księga I
Seria: Tytus, Romek i A’Tomek
Scenariusz

Henryk Jerzy Chmielewski

Rysunki

Henryk Jerzy Chmielewski

Kraj wydania

Polska

Język

polski

Data pierwszego wydania

1966 (wyd. albumowe)

Wydawca

Wydawnictwo Harcerskie Horyzonty

Tematyka

humor

poprzedni
brak
następny
Tytus, Romek i A’Tomek księga II

Tytus, Romek i A’Tomek księga I – pierwszy z serii komiksówTytus, Romek i A’Tomek” o przygodach trzech przyjaciół Tytusa, Romka i A’Tomka.

Autorem scenariusza i rysunków jest Henryk Jerzy Chmielewski. Album ten ukazał się w roku 1966 nakładem Wydawnictwa Harcerskiego. Pierwsze wydanie komiksu miało nakład ponad 30 000 egzemplarzy[1], który rozszedł się w kilka dni[2]. W ramach oszczędności album był drukowany każdy arkusz tylko z jednej strony w kolorach, przez to kolejne strony książeczki są na przemian kolorowe i czarno-białe[3]. Potocznie księga nosi podtytuł Tytus harcerzem.

Fabuła komiksu[edytuj | edytuj kod]

Tytus za namową kolegów z podwórka Romka i A’Tomka postanawia zostać harcerzem. Po zdanym praktycznym egzaminie wyruszają razem na wycieczkę, podczas której gubią drogę i niechcący podczas ucieczki przed intruzem wspinają się na Kasprowy Wierch, potem zwiedzają zamek, w którym straszy. Po powrocie z wycieczki chłopcy podejmują decyzje, że wytrenują Tytusa na mistrza sportowego. Następnie chłopcy podejmują decyzję, iż będą zbierać pieniądze na obóz. Zakładają spółdzielnię „Welodrom”, która naucza jazdy na rowerze, a po jej upadku zakładają punkt usługowy oferujący malowanie ścian i trzepanie dywanów. Po zebraniu środków wyruszają na obóz harcerski, na którym przeżywają kolejne nieprawdopodobne przygody. Na koniec Tytus odbywa bieg harcerski, po którym zostaje pełnoprawnym harcerzem i każe do siebie mówić per druhu Tytusie.

Różnice w wydaniach[edytuj | edytuj kod]

W wydaniu IV (1974) oraz wydaniach zmienionych („wysokich”) V i VI pierwsza strona komiksu została zastąpiona czterema nowymi stronami, z których dowiadujemy się o przypadkowych narodzinach Tytusa z plamy tuszu rozlanego przez Papcia Chmiela. W wydaniach „zmienionych” autor podjął próbę dostosowania treści do aktualnych czasów (np. bohaterowie jadą metrem a nie tramwajem), z czego wycofano się w kolejnych wydaniach. W wydaniu VIII powrócono do oryginalnej pierwszej strony z początkowych wydań, a dodatkowe cztery strony umieszczono po zakończeniu komiksu jako dodatek[4][5].

Kulisy pierwszego wydania[edytuj | edytuj kod]

Wiosną 1965 roku Wydawnictwo Harcerskie Horyzonty|Wydawnictwa Harcerskiego z dyrektorem Januszem Maruszewskim postanowiło wydać Tytusa w formie książeczkowej (do tej pory ukazywał się tylko w gazecie „Świat Młodych”). Wydawnictwo mogło publikować książki o tematyce harcerskiej, stąd też fabuła pierwszego Tytusa musiał być harcersko-wychowawcza. Poza tym istniała jeszcze obawa, iż pierwszy komiks wydrukowany w wydawnictwie zostanie potraktowany jako akt antysocjalistyczny,[potrzebny przypis] a dyrektor straci posadę. Wydawnictwo narzuciło autorowi treść, jaką powinna zawierać książeczka, m.in. bohaterowie muszą być w mundurkach harcerskich, musi być pokazane harcerskie życie obozowe i bieg terenowy, zawierać akcję niewidzialnej ręki, sprawdzić, czy Tytus nadaje się do harcerstwa itp.

Pierwsze wydanie komiksu zostało wydrukowane w formacie poziomym albumowym, drukowane na maszynie płaskiej. Następne wydania o ponad stutysięcznych nakładach drukowano już na bardziej wydajnych maszynach rotacyjnych. Spowodowało to zmianę formatu komiksu z poziomego na pionowy i konieczność przerysowania przez autora kadrów komiksu od nowa[6].

Analiza[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Grzegorzewski, analizując serię o Tytusie w kontekście analizy wpływu cenzury i propagandy na twórczość Chmielowskiego, opisał tom jako wpisujący się w "nachalną propagandę PRL-u", aczkolwiek niekiedy też z nią zabawnie bądź groteskowo kontrastujący. Grzegorzewski zauważa, żę "Przygody chłopców opierają się na wartościach i poglądach scharakteryzowanego przez Świdę-Ziembę „pokolenia małej reformy” z czasów „małej stabilizacjiWładysława Gomułki"; akceptują oni wyidealizowaną rzeczywistość, która równocześnie próbują nieco poprawić. A'Tomek jest porównany do idealnego "ZMP-owskiego aktywisty z pierwszej połowy lat 50. w PRL: całkowicie oddanego sprawie, obowiązkowego, zaangażowanego ideowo"[7].

Wydania[edytuj | edytuj kod]

  • wydanie I (1966) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 30 000 egzemplarzy
  • wydanie II (1966) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 30 000 egzemplarzy
  • wydanie III (1970) – Wydawnictwo Harcerskie, nakład: 50 000 egzemplarzy
  • wydanie IV (1974) – Wydawnictwo Harcerskie Horyzonty, nakład: 50 000 egzemplarzy
  • wydanie V (I zmienione, 1988) – Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, nakład: 300 000 egzemplarzy
  • wydanie VI (II zmienione, 1991) – Prószyński i S-ka, nakład: 200 000 egzemplarzy
  • wydanie VII (wydanie zbiorowe jako Złota księga przygód II, 2002) – Prószyński i S-ka, nakład: 15 000 egzemplarzy
  • wydanie VIII (2009) – Prószyński Media
  • wydanie IX (2014) – Prószyński Media

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Henryk J. Chmielewski Tytus, Romek i A’Tomek księga I, Horyzonty, Warszawa 1966, str. 56
  2. http://komiks.gildia.pl/komiksy/klasyka_polskiego_komiksu/3/rec1 dostęp 19.09.2013
  3. http://komiks.gildia.pl/komiksy/tytus_romek_i_atomek_proszynski/1-kolekcja dostęp 19.09.2013
  4. Henryk J. Chmielewski Tytus, Romek i A’Tomek księga I, Prószyński Media, Warszawa 2009, str. 52
  5. Tytus, Romek i A'Tomek [online], www.tytusdezoo.com.pl [dostęp 2018-05-03].
  6. Henryk Jerzy Chmielewski: Żywot człowieka zmałpionego. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016, s. 272. ISBN 978-83-8069-388-3.
  7. Krzysztof Grzegorzewski, Obraz wartości PRL w komiksie Henryka Jerzego Chmielewskiego Tytus, Romek i A’Tomek (analiza ksiąg z lat 1966–1987), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 41 (3), 2017, s. 159–180, ISSN 1505-9057 [dostęp 2023-10-02] (pol.).