Przejdź do zawartości

U-557

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
U-557
Ilustracja
Siostrzana jednostka U-557 – U-660(inne języki)
Klasa

okręt podwodny

Typ

VIIC

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg III Rzesza

Położenie stępki

6 stycznia 1940

Wodowanie

22 grudnia 1940

 Kriegsmarine
Nazwa

U-557

Wejście do służby

13 lutego 1941

Zatopiony

16 grudnia 1941

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


769 ton
871 ton

Długość

67,1 metra

Szerokość

6,2 metra

Zanurzenie

4,74 metra

Zanurzenie testowe

100 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17-17,6 węzła
7,6 węzła

Zasięg

na powierzchni: 8500 Mm przy 10 węzłach
w zanurzeniu: 80 Mm przy 4 węzłach

Sensory
GHG, S-Gerät(inne języki)
Uzbrojenie
początkowo: 1 działo kal. 88 mm
1 działko plot. kal. 20 mm
14 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 533 mm

Załoga

44

U-557 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Wyporność U-Boota wynosiła 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped o kalibrze 533 mm, wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni maksymalną prędkość 17,6 węzła, jej zasięg przy prędkości 10 węzłów wynosił 8500 Mm.

Okręt został zwodowany 22 grudnia 1940 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a 13 lutego 1941 roku wcielono go do służby w Kriegsmarine. Pływając w składzie 1. i 29. Flotylli U-Bootów, U-557 odbył cztery patrole bojowe, podczas których zatopił sześć statków o łącznej pojemności 31 729 BRT i brytyjski krążownik lekki HMS „Galatea” o wyporności 5220 ton. 16 grudnia 1941 roku na zachód od Krety U-Boot został pomyłkowo zatopiony przez włoski torpedowiec „Orione”(inne języki).

Projekt i budowa

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Okręty podwodne typu VIIC.

Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by można było zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät(inne języki), który uzupełniał pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6].

U-557 zamówiono 25 września 1939 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-557 otrzymał numer stoczniowy 533 (Werk 544)[7][8]. Stępkę okrętu położono 6 stycznia 1940 roku, a zwodowany został 22 grudnia 1940 roku[7][8].

Dane taktyczno-techniczne

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze przedziału silników wysokoprężnych

U-557 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[11]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][12]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6]. Wykonany ze stali pancernej CM 351 o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[13][14][a]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[17]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[18]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[12][19][b].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[20][12]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[20][12]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[12][21]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[21]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia okrętu wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[20][22].

Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[23][24]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][23]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät(inne języki), a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[20][25].

Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[21][26][c].

Służba

[edytuj | edytuj kod]

U-557 został wcielony do służby w Kriegsmarine 13 lutego 1941 roku[7][27]. Dowództwo okrętu objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Ottokar Arnold Paulssen, dowodzący wcześniej U-20[28]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 37 961[8]. Do 1 maja 1941 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 1. Flotylli U-Bootów, operując z Kilonii[7][8]. Podczas jednego z rejsów szkoleniowych na Morzu Bałtyckim okręt miał wypadek podczas manewru zanurzenia, w wyniku którego osiadł na dnie (zginął marynarz o nazwisku Eckstein)[7].

Pierwszy rejs bojowy

[edytuj | edytuj kod]

13 maja 1941 roku U-Boot wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[29]. 24 maja U-557, U-43, U-46, U-66 i U-94 otrzymały od admirała Karla Dönitza rozkaz utworzenia zasadzki na brytyjskie okręty ścigające pancernik „Bismarck” w odległości około 360 Mm na południe od Grenlandii[30]. W dniach 25 maja – 20 czerwca okręt wchodził w skład wilczego stada „West”(inne języki)[7][29]. 29 maja o godzinie 20:43 na południe od przylądka Farvel U-Boot storpedował marudera z konwoju HX-128, zbudowany w 1941 roku brytyjski parowiec „Empire Storm” o pojemności 7290 BRT, płynący z ładunkiem 6494 ton zboża i 2983 ton mąki z Montrealu na Wyspy Brytyjskie[31][32]. Trafiony statek zatonął na pozycji 55°00′N 39°50′W/55,000000 -39,833333, a z jego załogi składającej się z 43 osób uratowanych zostało 40 (kapitan, 35 marynarzy i czterech artylerzystów), wyłowionych z morza przez norweski statek „Marita”[8][31]. Na przełomie maja i czerwca okręt podwodny uzupełnił zapas paliwa z operującego na północnym Atlantyku niemieckiego zbiornikowca „Belchen”[33].

Okręt dopłynął do bazy w Lorient 10 lipca, po 59 dniach spędzonych w morzu[29][34].

Drugi rejs bojowy

[edytuj | edytuj kod]

13 sierpnia U-557 wyszedł z Lorient na swój drugi atlantycki patrol, jednak po trzech dniach powrócił do bazy; ponownie w morze okręt wypłynął 20 sierpnia[34][35]. Wieczorem 26 sierpnia mimo sztormu U-Boot wykrył płynący do Sierra Leone konwój OS-4, informując o tym dowództwo[36]. 27 sierpnia między godziną 1:25 a 1:43 okręt wystrzelił salwę czterech torped w kierunku płynących w konwoju statków, które trafiły w dwie jednostki[37][38]. Pierwszym z nich był zbudowany w 1925 roku norweski motorowiec „Segundo” o pojemności 4414 BRT, płynący pod balastem z Liverpoolu do Curaçao, który zatonął po siedmiu minutach od eksplozji torpedy na pozycji 53°36′N 16°40′W/53,600000 -16,666667[37][39]. W wyniku ataku śmierć poniosło siedem osób (kapitan, pięciu marynarzy i sekretarka), natomiast pozostałych 27 członków załogi zostało podjętych z morza przez brytyjski slup HMS „Lulworth” (Y60)(inne języki)[37]. Drugim trafionym statkiem okazał się zbudowany w 1928 roku brytyjski parowiec „Saugor” o pojemności 6303 BRT, przewożący ładunek drobnicy oraz 28 samolotów na trasie Londyn – Freetown – Kalkuta, który zatonął na tej samej pozycji[38][39]. Z liczącej 82 osoby załogi statku zginęło 59 ludzi, a 23 (w tym kapitan) zostało uratowanych przez brytyjski statek ratowniczy(inne języki) „Perth”[38]. O godzinie 2:05 kolejną ofiarą U-Boota został zbudowany w 1928 roku brytyjski parowiec „Tremoda” o pojemności 4736 BRT, przewożący drobnicę i materiały wojenne z Londynu do Duali, storpedowany na pozycji 53°36′N 18°40′W/53,600000 -18,666667[39][40]. Na statku, który widziano ostatni raz dryfujący następnego dnia na pozycji 54°08′N 15°28′W/54,133333 -15,466667 zginęły 32 osoby (kapitan, 25 marynarzy i sześciu artylerzystów); 21 rozbitków zostało podjętych na pokład francuskiego awiza „Chevreuil(inne języki)”[40]. Czwartym zatopionym przez U-557 statkiem konwoju OS-4 był zbudowany w 1935 roku brytyjski parowiec „Embassage” o pojemności 4954 BRT, transportujący ładunek drobnicy, ciężarówek i samolotów o łącznej masie 8540 ton na trasie Kingston upon Hull – Bathurst – Pepel, storpedowany o 4:26 w odległości 100 Mm na zachód od wyspy Achill[39][41]. Statek zatonął na przybliżonej pozycji 54°N 13°W/54,000000 -13,000000, a z jego liczącej łącznie 42 osoby załogi ocalało zaledwie trzech ludzi, uratowanych po czterech dniach przez kanadyjski niszczyciel HMCS „Assiniboine” (I18)[41].

Między 28 sierpnia a 2 września U-Boot wchodził w skład wilczego stada „Bosemüller”, a następnie (2–15 września) „Seewolf”(inne języki)[7][35]. 19 września okręt podwodny powrócił do bazy w Lorient, po 31 dniach spędzonych w morzu[34][35].

Trzeci rejs bojowy

[edytuj | edytuj kod]

1 października 1941 roku dowódca U-557 Ottokar Arnold Paulssen otrzymał awans na stopień kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant)[28]. 19 listopada okręt wyszedł z Lorient z zadaniem przedarcia się na Morze Śródziemne[34][42]. W nocy 26 listopada U-Bootowi udało się bez przeszkód sforsować Cieśninę Gibraltarską[43]. 27 listopada na Morzu Śródziemnym U-557 dostrzegł peryskop wrogiego okrętu podwodnego i usłyszał jego silniki, jednak nie doszło do żadnego ataku[42]. 1 grudnia dowódca okrętu otrzymał kolejny awans, tym razem na stopień kmdra ppor. (niem. Korvettenkapitän)[28]. 2 grudnia U-Boot operował pod Malagą i o godzinie 20:33 nieopodal Estepony storpedował znajdujący się na hiszpańskich wodach terytorialnych zbudowany w 1914 roku norweski parowiec „Fjord” o pojemności 4032 BRT, przewożący 5900 ton rudy żelaza z Águilas przez Gibraltar do Barrow-in-Furness[39][44]. Trafiony przez jedną z dwóch wystrzelonych torped statek szybko zatonął na pozycji 36°21′N 5°10′W/36,350000 -5,166667, a z jego załogi liczącej 34 osoby zginęło 14 (w tym kapitan)[44].

5 grudnia okręt został przyporządkowany do 29. Flotylli U-Bootów[7][8]. 7 grudnia po 19 dniach spędzonych w morzu okręt dotarł do bazy w Mesynie[34][42].

Czwarty rejs bojowy i utrata okrętu

[edytuj | edytuj kod]

9 grudnia U-Boot wyszedł z Mesyny na swój czwarty wojenny patrol[34][45][d]. 15 grudnia w odległości około 35 Mm na zachód od Aleksandrii U-557 wykonał atak torpedowy na powracający do bazy z misji przechwycenia jednego z włoskich konwojów do Libii brytyjski krążownik lekki HMS „Galatea” (71) (5220 ton)[46]. Ugodzony trzema torpedami okręt zatonął w ciągu trzech minut na pozycji 31°17′N 29°13′E/31,283333 29,216667, a z liczącej 614 osób załogi w wyniku ataku zginęło 470 ludzi (dowódca, 22 oficerów i 447 marynarzy)[46][47][e]. 144 rozbitków zostało uratowanych przez brytyjskie niszczyciele HMS „Griffin” (H31)(inne języki) i HMS „Hotspur” (H01)[46].

Po zatopieniu krążownika U-557 obrał kurs na Salaminę, bazę 23. Flotylli U-Bootów[7][43]. O godzinie 18:06 okręt podwodny wysłał sygnał radiowy informujący, że jest 18 godzin od portu[7]. Tego samego dnia o godzinie 18:00 włoski torpedowiec „Orione”(inne języki) wyszedł z portu Suda na patrol, nic nie wiedząc o tym, że w pobliżu Krety znajduje się U-Boot[7]. O godzinie 21:44 na zachód od Kisamos dowódca torpedowca, kpt. mar. (wł. tenente di vascello) M. Gambetta zauważył płynący na powierzchni w kierunku północnym okręt podwodny i zakładając, że jest to jednostka brytyjska wydał rozkaz otworzenia ognia i taranowania[7][8]. W rezultacie U-557 zatonął wraz z całą, liczącą w tym rejsie 43 osoby załogą na pozycji 35°31′N 23°19′E/35,516667 23,316667 po patrolu trwającym 8 dni, a ciężko uszkodzony w wyniku zderzenia „Orione” powrócił do bazy[7][43][45][f]. Przeprowadzone po wypadku dochodzenie wykazało, że informacja o położeniu U-557 dotarła do dowództwa włoskiej marynarki wojennej dopiero o 22:00 lub nawet później[7].

Podsumowanie działalności bojowej

[edytuj | edytuj kod]

U-557 odbył cztery patrole bojowe, spędzając w morzu 120 dni[34]. W ich trakcie zatopił sześć statków o łącznej pojemności 31 729 BRT i krążownik lekki HMS „Galatea” o wyporności 5220 ton, na pokładach których zginęło co najmniej 624 osoby[48]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[48]:

Lista zatopionych i uszkodzonych jednostek
Data Nazwa Państwo Tonaż[g] Los jednostki
29 maja 1941 „Empire Storm”  Wielka Brytania 7290 zatopiony
27 sierpnia 1941 „Segundo”  Norwegia 4414 zatopiony
27 sierpnia 1941 „Saugor”  Wielka Brytania 6303 zatopiony
27 sierpnia 1941 „Tremoda”  Wielka Brytania 4736 zatopiony
27 sierpnia 1941 „Embassage”  Wielka Brytania 4954 zatopiony
2 grudnia 1941 „Fjord”  Norwegia 4032 zatopiony
15 grudnia 1941 HMS „Galatea” (71)  Royal Navy 5220 zatopiony
RAZEM zatopione: 7

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Stal CM 351 produkcji zakładów Kruppa składała się z 1,23% manganu, 0,3% krzemu, 0,17% węgla, 0,13% chromu oraz 0,1% wanadu i miała następujące parametry: wytrzymałość od 55 do 70 kg/mm², granicę plastyczności 45 kg/mm², ściskanie 60% i rozciąganie 28%[15][16].
  2. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2025 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
  3. ↑ W momencie zatopienia U-557 na jego pokładzie przebywały 43 osoby[7][8].
  4. ↑ Borowiak 2009b ↓, s. 331 podaje, że U-Boot wyszedł z Mesyny 7 grudnia.
  5. ↑ Wcześniej krążownik został zaatakowany przez włoski okręt podwodny „Dagabur(inne języki)”, którego dowódca usłyszał dwie detonacje wystrzelonych torped, jednak nie ustalono, czy rzeczywiście trafiły one „Galateę”[7][43].
  6. ↑ Borowiak 2009b ↓, s. 331 podaje, że do zatopienia U-557 doszło na pozycji 35°33′N 23°14′E/35,550000 23,233333, zaś Gröner 1985 ↓, s. 91 podaje pozycję 37°33′N 23°14′E/37,550000 23,233333.
  7. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto, a w przypadku okrętów podana jest wyporność w tonach.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
  2. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
  4. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
  5. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
  6. ↑ a b c d VIIC ↓.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q U-557 ↓.
  8. ↑ a b c d e f g h i Borowiak 2009b ↓, s. 331.
  9. ↑ Blohm & Voss ↓.
  10. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
  11. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
  12. ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
  13. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 72.
  14. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
  15. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 157.
  16. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113.
  17. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
  18. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
  19. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
  20. ↑ a b c d Gogin 2025 ↓.
  21. ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
  22. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
  23. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
  24. ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
  25. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
  26. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
  27. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 91.
  28. ↑ a b c Ottokar Arnold Paulssen ↓.
  29. ↑ a b c patrol 1 ↓.
  30. ↑ Blair 1998 ↓, s. 313.
  31. ↑ a b Empire Storm ↓.
  32. ↑ Blair 1998 ↓, s. 318.
  33. ↑ Blair 1998 ↓, s. 324.
  34. ↑ a b c d e f g patrole ↓.
  35. ↑ a b c patrol 2 ↓.
  36. ↑ Blair 1998 ↓, s. 367.
  37. ↑ a b c Segundo ↓.
  38. ↑ a b c Saugor ↓.
  39. ↑ a b c d e Borowiak 2009b ↓, s. 332.
  40. ↑ a b Tremoda ↓.
  41. ↑ a b Embassage ↓.
  42. ↑ a b c patrol 3 ↓.
  43. ↑ a b c d Blair 1998 ↓, s. 427.
  44. ↑ a b Fjord ↓.
  45. ↑ a b patrol 4 ↓.
  46. ↑ a b c HMS Galatea (71) ↓.
  47. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 31.
  48. ↑ a b uboatsucc ↓.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo MAGNUM, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Embassage. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Empire Storm. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Fjord. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: HMS Galatea (71). uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Korvettenkapitän Ottokar Arnold Paulssen. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrols by U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Saugor. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Segundo. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Tremoda. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: U-557. uboat.net. [dostęp 2025-03-09]. (ang.).
  • David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
Okręty podwodne typu VII C
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=U-557&oldid=76398734”