Uchwała Sejmu o detronizacji Mikołaja I
Uchwała Sejmu o detronizacji Mikołaja I – uchwała Sejmu Królestwa Polskiego pozbawiająca tronu polskiego i godności króla Polski cara Rosji Mikołaja I, podjęta 25 stycznia 1831 podczas powstania listopadowego.
Spis treści
Okoliczności uchwalenia[edytuj | edytuj kod]
Po niepowodzeniu misji mediacyjnej księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego wysłanej do Petersburga, doszło do zaostrzenia sytuacji politycznej. Generał Józef Chłopicki złożył władzę. 20 stycznia sejm uznał powstanie za narodowe[1]. Na sile przybrała lewica[2]. 24 stycznia prasa warszawska opublikowała proklamację feldmarszałka Dybicza wzywającą do bezwarunkowego złożenia broni[3]. 25 stycznia zwołano tłumną demonstrację ku czci straconych dekabrystów. Pochód rozpoczął się na Uniwersytecie Warszawskim[4]; przemawiano na Placu Zamkowym, na wprost sejmu[2] obradującego pod przewodnictwem marszałka Władysława Ostrowskiego. Pochód wywarł na posłach silne wrażenie[4]. W tym nastroju, na wniosek Romana Sołtyka parlament podjął jednomyślną uchwałę o złożeniu z polskiego tronu Mikołaja I[2]. Uchwała utrzymana była w możliwie najbardziej wyważonym tonie, co było efektem starań skrzydła umiarkowanego, któremu przewodził prezes Rządu Narodowego, książę Adam Jerzy Czartoryski. Ten ostatni, podpisując dokument, miał rzec:
| „ | Zgubiliście Polskę!
|
” |
Poseł Jan Ledóchowski wybiegł wówczas na środek izby krzycząc:
| „ | Wyrzeknijmy więc wszyscy razem: nie ma Mikołaja!
|
” |
Postanowienia[edytuj | edytuj kod]
Powołując się na łamanie swobód przyznanych narodowi polskiemu, sejm stwierdzał, że czuje się zwolniony od wierności panującemu. Uznał także, że dysponuje możliwością przekazania władzy królewskiej temu, kogo uzna za godnego i dającego gwarancję zachowania swobód.
Konsekwencje[edytuj | edytuj kod]
29 stycznia sejm uchwalił ustawę o Rządzie Narodowym, któremu powierzył sprawowanie władzy królewskiej[5]. W ocenie Stefana Kieniewicza, wbrew swojej woli, klasa panująca, ulegając patriotycznym nastrojom, została wciągnięta do walki o niepodległość[2]. Miała ona kierować tą walką troszcząc się o to, by nie przerodziła się ona w rewolucję społeczną[2].
Symbolicznie uznaje się, iż od daty przyjęcia tej uchwały rozpoczęła się wojna polsko-rosyjska 1831 roku.
W literaturze[edytuj | edytuj kod]
Adam Mickiewicz napisał o tym w swoim wierszu Reduta Ordona (1832):
| „ | Mocarzu, jak Bóg silny, jak szatan złośliwy,
Gdy Turków za Bałkanem twoje straszą spiże, Gdy poselstwo paryskie twoje stopy liże, — Warszawa jedna twojej mocy się urąga, Podnosi na cię rękę i koronę ściąga, Koronę Kazimierzów, Chrobrych z twojej głowy, Boś ją ukradł i skrwawił, synu Wasilowy! |
” |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Topolski: Historia Polski. Warszawa-Kraków: Oficyna Wydawnicza Polczek, 1992, s. 224. ISBN 83-85272-05-4.
- ↑ a b c d e Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 103. ISBN 83-01-12137-8.
- ↑ Kronika powstań polskich 1794-1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 102. ISBN 83-86079-02-9.
- ↑ a b Kronika powstań polskich 1794-1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 103. ISBN 83-86079-02-9.
- ↑ Kronika powstań polskich 1794-1944. Warszawa: Wydawnictwo Kronika, s. 104. ISBN 83-86079-02-9.
