Uchyłek Zenkera
 Radiologiczny obraz uchyłka po połknięciu kontrastu | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
K22.5 |
|---|---|
Uchyłek Zenkera – pseudouchyłek powstający na granicy gardła dolnego i przełyku. Powstaje najczęściej na skutek zwiększonego oporu górnego zwieracza przełyku (ang. upper esophageal sphincter, UES), co doprowadza do zwiększonego ciśnienia w trakcie aktu przełykania i wypychania błony śluzowej i podśluzowej przez błonę mięśniową do przestrzeni pozagardłowej.
Uchyłek umiejscawia się na ścianie tylnej w tzw. trójkącie Killiana. Należy do tzw. pseudouchyłków, tj. tworów nie posiadających ściany składającej się ze wszystkich warstw przewodu pokarmowego. Ściany uchyłka Zenkera zbudowane są tylko z błony śluzowej i błony podśluzowej.
Nazwa uchyłka jest eponimem upamiętniającym Friedricha Alberta von Zenkera, który opisał go w roku 1867 wraz z Hugo Wilhelmem von Ziemssen.
Objawy[edytuj | edytuj kod]
Objawy kliniczne uchyłku Zenkera zależą od jego rozmiarów. Przy niewielkim uchyłku może występować uczucie przeszkody w gardle, uchyłek znacznych rozmiarów może powodować nawet całkowitą niedrożność przełyku. Najczęstszymi objawami są dysfagia (utrudnione połykanie) i zwracanie pokarmów, mogą występować także aspiracja treści pokarmowej do dróg oddechowych (zachłystywanie się), głośne szmery w okolicy szyi w czasie jedzenia, cuchnący zapach z ust. Jeżeli duży uchyłek uciska nerw krtaniowy wsteczny, może powodować chrypkę[2].
Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]
Rozpoznanie uchyłku opiera się na zdjęciu RTG po podaniu kontrastu (papka barytowa) i badaniu endoskopowym górnego odcinka przewodu pokarmowego celem wykluczenia procesu nowotworowego.
Leczenie[edytuj | edytuj kod]
Metodą z wyboru jest usunięcie uchyłka i przecięcie mięśnia pierścienno-gardłowego (diwertikulotomia z miotomią) lub podszycie pseudouchyłka dnem do góry od strony zewnętrznej i przecięcie mięśnia (diwertikuloplastyka z miotomią).
Leczenie zachowawcze wdraża się w przypadku braku możliwości wykonania zabiegu. Stosuje się blokery kanałów wapniowych (np. werapamil), nitraty (nitrogliceryna) oraz toksynę botulinową wstrzykiwaną w okolicę górnego zwieracza przełyku, celem zmniejszenia jego napięcia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Uchyłek opisany został przez niemieckiego patologa Friedricha Alberta von Zenkera w 1877 roku.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dionigi G, Sessa F, Rovera F, Boni L, Carrafiello G, Dionigi R. Ten year survival after excision of squamous cell cancer in Zenker's diverticulum: report of a case. „World J Surg Oncol”. 4, s. 17, 2006-03-28. DOI: 10.1186/1477-7819-4-17. PMID: 16569226.
- ↑ Wojciech Noszczyk, Chirurgia. T. 2, Chirurgia serca i naczyń obwodowych, chirurgia przełyku i jamy brzusznej, niektóre wybrane problemy chirurgii, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 749, ISBN 978-83-200-3985-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krankheiten des Oesophagus, mit Hugo Wilhelm von Ziemssen, Leipzig, 1867 (auch in von Ziemssens Handbuch der allgemeinen Therapie, 1874; 7, Teil 1, Anhang, Seite 1-208)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Norman Nishioka: Esophagus - Zenker's Diverticulum. The DAVE Project - Gastroenterology. [dostęp 2010-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-19)]. (ang.).
- Zenker's diverticulum w bazie Who Named It (ang.)
