Ulica Tadeusza Kościuszki w Krakowie
| Zwierzyniec | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok ulicy z okolic skrzyżowania z ul. Jaskółczą na wschód | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
1074 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°03′11,3″N 19°55′14,9″E/50,053149 19,920811
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Tadeusza Kościuszki – ulica w Krakowie, w dzielnicy VII Zwierzyniec na Półwsiu Zwierzynieckim oraz, za mostem na Rudawie, na Zwierzyńcu.
W średniowieczu była to droga prowadząca do klasztoru norbertanek. Jako bezimienny szlak widnieje na planach z końca XVIII wieku.
W latach 1849–1855 została przebudowana przez wojsko austriackie, prowadziła wtedy do szańców na dzisiejszym Salwatorze oraz do fortu „Kościuszko”. Nazywano ją drogą do Bielan.
W chwili włączenia Półwsia Zwierzynieckiego do Krakowa w 1909 roku, nosiła już obecną nazwę.
W 1913 wzdłuż ulicy wybudowano pierwsze w Krakowie normalnotorowe torowisko tramwajowe. Ulica ta razem ze swoim przedłużeniem, ulicą Księcia Józefa, stanowi drogę wyjazdową z Krakowa na zachód (w ciągu drogi wojewódzkiej nr 780).
W czasach PRL była częścią drogi państwowej nr 33[1].
Ulicą Kościuszki wiedzie trasa corocznego pochodu Lajkonika. Odbywają się tu także obchody święta Emaus.
Zabudowa
[edytuj | edytuj kod]Zabudowa ulicy to głównie czynszowe kamienice z przełomu XIX i XX wieków oraz kilka budowli użyteczności publicznej.
- ul. Kościuszki 5 – Hotel Novotel Kraków Centrum
- ul. Kościuszki 16 – przystań wioślarska KS Nadwiślan
- ul. Kościuszki 37 – Dwór Łowczego, zw. też "Pałacem Łowczego", "Pałacem", "Domem Łowczego", "Pańską Karczmą" lub "Sołectwem". Tradycja głosi, że budowla ta została wzniesiona na miejscu starego zameczku myśliwskiego, w którym wypoczywali i przygotowywali się do polowań na pobliskich terenach łowieckich (Las Wolski) polscy królowie. Badania konserwatorskie wykazały, iż w pałacu zachowały się relikty XVI-wiecznej budowli. Te detale architektoniczne mogą zatem potwierdzić metrykę rezydencji związaną z czasem powstania nowego zwierzyńca królewskiego. Obecny swój kształt obiekt uzyskał w początkach XVIII w., kiedy to nadano mu cechy stylu barokowego. Dwór posiadał wówczas gustownie i wykwintnie urządzone wnętrza, co potwierdzają nowsze badania, podczas których odsłonięto m.in. cenne polichromie. Czas obszedł się niezbyt łaskawie z dworem Łowczego. Był on wielokrotnie dewastowany i niszczony, przebudowywano jego wnętrza, zatracając ich pierwotny układ, aż ostatecznie stracił swój reprezentacyjny charakter. Po kolejnej gruntownej przebudowie w l. 1903–1904, stary pałac został przeznaczony na wytwórnię wódek. W następnych dziesięcioleciach budowla popadała w coraz większe zaniedbanie. W ostatnich latach przeprowadzono jej gruntowną restaurację[2]. Obecnie jest siedzibą wydawnictwa „Znak”.
- ul. Kościuszki 38 – Ośrodek Sportów Wodnych AZS AWF
- ul. Kościuszki 88 – Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela oraz klasztor norbertanek
-
Widok na wschód od skrzyżowania z ulicą Senatorską -
Ścieżka rowerowa -
ul. Kościuszki 5
Novotel Krakow Centrum -
ul. Kościuszki 19
Kamienica (ok. 1910) -
ul. Kościuszki 27
Kamienica (ok. 1905) -
ul. Kościuszki 37
Dwór Łowczego -
ul. Kościuszki 38
Przystań wioślarska AZS
Pomnik Walerego Goetla -
ul. Kościuszki 88
Kościół i klasztor norbertanek -
Pętla tramwajowa „Salwator” znajdująca się przy ul. Kościuszki
,_1983_design._Stefan_Dousa,_38_Ko%C5%9Bciuszki_street,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpg)
,_88_Kosciuszki_street,_Salwator,Krakow.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Atlas samochodowy Polski 1:500 000. Wyd. IV. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1965, s. 127.
- ↑ Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Łowczego, "Echo Krakowa", 67 (13128) 1990.
Źródła
[edytuj | edytuj kod]- Elżbieta Supranowicz Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6
- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1
- Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9 t. I s. 761