Uniemyśl (województwo dolnośląskie)
50°37′49″N 16°02′34″E/50,630278 16,042778| wieś | |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
80[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
58-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DKA |
| SIMC |
0190578 |
Położenie na mapie gminy Lubawka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego  | |
| 50°37′49″N 16°02′34″E/50,630278 16,042778[1]
| |
Uniemyśl (przed 1945 niem. Berthelsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Lubawka, nad potokiem Szkło, na granicy Gór Kruczych i Zaworów.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa jeleniogórskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Uniemyśl leży w Sudetach Środkowych, w Kotlinie Kamiennogórskiej, w obniżeniu pomiędzy Górami Kruczymi a Zaworami. Jedyne połączenie z resztą kraju wiedzie przez Chełmsko Śląskie. Na południu leży Okrzeszyn, a jeszcze dalej, po stronie czeskiej leżą Petříkovice[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na tym terenie najprawdopodobniej w X wieku dominowali Bobrzanie – jedno z polskich plemion. Uniemyśl został założony przez Czechów, bowiem do 1289 r. południowa część Kotliny Kamiennogórskiej wchodziła w obręb Czech, następnie zaś wskutek sojuszu jaworsko-czeskiego Bolko I Surowy przejmuje od Wacława II Chełmsko Śląskie wraz z okolicznymi ziemiami. Wieś lokowana w dokumencie z 1367 r., w którym mowa jest o nabyciu przez Bolka I Surowego wsi od Wacława Il, tym samym Uniemyśl staje się częścią księstwa jaworskiego, które w okresie rozbicia dzielnicowego stanowiło część Królestwa Polskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[5]:
- kościół filialny pw. św. Mateusza, ruiny, położony na wzniesieniu w centrum wsi, barokowy, wybudowany w latach 1748-1750 - w XVIII w., spłonął doszczętnie w 1972 r. Jego twórcą był J. A. Jentsch, jeden z wybitniejszych budowniczych barokowych na Śląsku, pracujący na potrzeby cystersów z Krzeszowa.
- karczma sądowa, obecnie dom nr 18 (decyzja nr 60), drewniano-murowana, przysłupowy, z XVIII-XX w.
Klub Przyrodników[edytuj | edytuj kod]
Niszczejącą karczmę kupił w 2008 r. Klub Przyrodników, planujący zorganizowanie tutaj stacji terenowej, prowadzącej działania z zakresu ochrony przyrody na obszarze Sudetów i Dolnego Śląska oraz edukacji przyrodniczej skierowanej zwłaszcza do dzieci i młodzieży. W przyszłości powstanie tutaj biuro, biblioteka przyrodnicza oraz ekspozycja muzealna, będą prowadzone warsztaty, konferencje i różnorodne wydarzenia. Podobnie jak wiele innych domów przysłupowych w regionie, budynek przez wiele lat popadał w ruinę i obecnie wymaga generalnego remontu oraz przystosowania do pełnienia nowych funkcji. W pierwszej kolejności, pod okiem konserwatora zabytków z Jeleniej Góry, karczma została zabezpieczona przed dalszą dewastacją, a obecnie trwają prace nad pozyskaniem funduszy i opracowaniem dokumentacji niezbędnej do realizacji dalszych prac.
Do Uniemyśla coraz częściej zaglądają również sympatycy Klubu Przyrodników z innych części kraju i Europy, co przyczynia się do promocji Uniemyśla oraz sąsiednich miejscowości.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142941
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1326 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Sudety Środkowe, mapa w skali 1:40 000, Wydawnictwo Turystyczne "Plan", Jelenia Góra, 2017, wydanie VI, ISBN 978-83-7868-341-4
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 60. [dostęp 2012-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Góry Kamienne, T. 9, pod red. M. Staffy, Wrocław, Wydawnictwo I-BIS, 1996, s. 229-233
