Urim i Tummim
Urim i Tummim (hebr. אורים ותומים – Urim to liczba mnoga od "światło", natomiast Tummim można przetłumaczyć jako doskonałość, lecz także niewinność, czystość lub prawda, przy czym też jest to forma liczby mnogiej) – w starożytnym judaizmie dwa, różniące się kolorem (najprawdopodobniej biały i czarny), kamienie należące do arcykapłana, służące jako losy do objawiania Bożych wyroków.
Judaizm[edytuj]
Były przechowywane w pektorale (napierśniku Efodu), który arcykapłan nosił na piersi. W Biblii wymienione są kilkakrotnie: Wj. 28:15-30 (przy opisie pektorału); Kpł. 8:8 (ustanowienie Aarona i jego synów kapłanami); Pwt. 33:8 (Błogosławieństwo Mojżesza nad Lewim.); Ezd. 2:63 (wzmianka) i Ne. 7:65 (wzmianka o zaginięciu). Nie znamy jednak ich budowy ani techniki posługiwania się. Prawdopodobnie można było uzyskać przy ich pomocy tylko odpowiedź na pytanie z alternatywą tak/nie. Według niektórych biblistów z biegiem czasu Urim i Tummim zostały wmontowane do Arcykapłańskiego Efodu i wraz z 10 innymi kamieniami symbolizowały 12 pokoleń Izraela. Pismo Święte natomiast mówi, że imiona plemion Izraela były wyryte na dwóch kamieniach onyksowych po 6 imion na każdym i umieszczone na naramiennikach (Księga Wyjścia 28:9-12) oraz na zestawie 12 innych, szlachetnych kamieni umieszczonych w 4 rzędach na napierśniku, w którym to przechowywano Urim i Tummim (Księga Wyjścia 28:17-21).
Posługiwano się nimi prawdopodobnie do czasu zburzenia Pierwszej Świątyni w 586 r. p.n.e. Po powrocie z niewoli Nehemiasz podczas spisu powracających przekazuje informację, że dotychczas nie powrócił Arcykapłan noszący Urim i Tummim; Ne. 7:65. Natomiast w Talmudzie można odnaleźć rozmaite spekulacje dotyczące losów dwóch tajemniczych kamieni.
Józef Flawiusz w DDIk3_216 opisuje, że za pomocą przyszytych do pektorału, znajdującego się na piersiach arcykapłana, dwunastu kamieni, Bóg zapowiadał zwycięstwo wojownikom mającym toczyć bitwę. Zanim zdążyli oni do boju wyruszyć, świetlisty blask tryskał z kamieni dając do zrozumienia wszystkim to obserwującym, że Bóg postanowił wesprzeć wyruszających i czeka ich zwycięstwo. Kamienie przestały świecić około 135 – 105 r. przed Chr. w czasie śmierci Jana Hirkana, czyli w końcu rządów teokratycznych.
Tradycja Palestyńska mówi, że działanie kamieni ustąpiło wcześniej, wraz ze śmiercią pierwszych proroków po powrocie z niewoli egipskiej (Sota 9,14).
Mormonizm[edytuj]
Zdaniem Świętych w Dniach Ostatnich w XIX wieku na wzgórzu Kumorah Joseph Smith wykopał wspomniane kamienie i dzięki ich pomocy przetłumaczył Księgę Mormona. Według opisów Smitha odnalezione przez niego kamienie były kryształami.
Ciekawostki[edytuj]
Nazwa „Urim i Tummim” przeszła do mowy potocznej zarówno w języku hebrajskim jak i łacińskim jako lux et veritas.
