Ursus wenzensis
| Ursus wenzensis | |
| Stach, 1959 | |
| Okres istnienia: pliocen | |
 czaszka Ursus wenzensis - (widok z dołu) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Ursus wenzensis |
Ursus wenzensis – wymarły gatunek ssaka z rodziny niedźwiedziowatych (Ursidae), zamieszkującego na terenie Polski w pliocenie[1][2][3].
Historia odkrycia i badań[edytuj | edytuj kod]
Kopalne ślady występowania gatunku wypreparował z brekcji kostnej zebranej w rezerwacie przyrody Węże[4][5] polski zoolog Jan Stach. Formalny opis U. wenzensis zamieścił w czasopiśmie „Acta Geologica Polonica” w 1959 roku[1]. W 1969 roku zoolog i paleozoolog Zbigniew Ryziewicz dokonał porównania rozwoju żuchw i uzębienia gatunków Ursus wenzensis Stach z czaszkami niedźwiedzia brunatnego (U. arctos L.), niedźwiedzia polarnego (U. (Thalarctos) maritimus Phipps) i U. etruscus Cuvier. Na podstawie badań przedstawił wnioski, że najwcześniejszymi przedstawicielami plioceńskich niedźwiedzi rodzaju Ursus były U. boeckhi Schlosser i U. ruscinensis Deperet. Ich prawdopodobnym praprzodkiem był Ursavus brevirhinus Hofmann. Potomkiem gatunku U. boeckhi był U. wenzensis[3].
Uzębienie U. wenzensis jest podobne do uzębienia niedźwiedzia malajskiego (Helarctos malayanus Raffles). Szczebel ewolucyjny U. wenzensis jest porównywalny ze szczeblem ewolucyjnym U. etruscus czy U. arvernensis, ale ich ewolucja podążała w różnych kierunkach rozwojowych[3].
Okazy kośćca U. wenzensis w zbiorach[edytuj | edytuj kod]
W zbiorach muzealnych znajduje się niewiele wypreparowanych okazów kośćca U. wenzensis. Czaszka holotypu, którym był osobnik młody, oraz czaszka osobnika dorosłego są w posiadaniu Zakładu Zoologii Systematycznej PAN. Okazy kośćca U. wenzensis znajdują się także w zbiorach Muzeum Ziemi PAN w Warszawie[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jan Stach. Ursus wenzensis, nowy gatunek małego niedźwiedzia plioceńskiego (Ursus wenzensis, a new species of a small Pliocene bear). „Acta Geologica Polonica”. 3 (2), s. 103-136, 1953. (pol.).
- ↑ Kazimierz Kowalski. Paleoekologia ssaków pliocenu i wczesnego plejstocenu Polski. „Acta Theriologica”. VIII (4), s. 73-88, 1964-10-15. Polska Akademia Nauk - Zakład Badania Ssaków. (pol.).
- ↑ a b c d Zbigniew Ryziewicz. Badania nad niedźwiedziami plioceńskimi. „Acta Palaeontologica Polonica”. 14 (2), s. 199-243, 1969. (pol.).
- ↑ Węże (Pliocene of Poland). [w:] Paleobiology Database [on-line]. paleodb.org. [dostęp 2012-06-06]. (ang.).
- ↑ Jan Stach. Agriotherium intermedium n.sp. from the Pliocene bone breccia of Węże. „Acta Palaeontologica Polonica”. II (1), 1957. (ang.).