Urszula Zajączkowska
.jpg) Urszula Zajączkowska (2019) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
botanika, literatura, sztuki wizualne, animacja kultury, muzyka |
Urszula Zofia Zajączkowska (ur. 1978 w Starogardzie Gdańskim) – polska botaniczka, poetka, eseistka, animatorka kultury i artystka wideo. Doktor habilitowana nauk leśnych, profesor uczelni Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwentka Wydziału Leśnego SGGW (magister, 2002). W 2004 roku doktoryzowała się w SGGW na podstawie rozprawy „Regeneracja pnia sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) po zranieniu”. W 2017 roku uzyskała habilitację w specjalności botanika leśna na podstawie pracy „Tworzenie się drewna reakcyjnego w czasie odpowiedzi grawitropicznej pni młodych drzew świerka pospolitego Picea abies (L.)”. Po obronie doktoratu pracowała na stanowisku adiunkta w Samodzielnym Zakładzie Botaniki Leśnej Wydziału Leśnego SGGW, od 2021 r. pracuje na stanowisku profesora uczelni[1]. Jako botaniczka bada anatomię, biomechanikę, aerodynamikę i ruchy roślin[2]. Założyła popularnonaukową stronę internetową botanik.pl[3].
Jako poetka zadebiutowała w 2014 roku tomikiem Atomy, który otrzymał nominację do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2015 w kategorii debiut roku[4] oraz wyróżnienie XI Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „Złoty Środek Poezji” 2015 na najlepszy debiutancki tom poetycki roku 2014[5]. W 2017 roku została laureatką Nagrody Fundacji im. Kościelskich za tom minimum[6], za który była również nominowana do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2018 w kategorii książka roku[7] oraz do Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego 2018[8]. Tomik Piach otrzymał w 2020 nominację do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej[9], w 2021 do nagrody Orfeusz[10] zaś w 2022 doroczną nagrodę miesięcznika „Nowe Książki”[11].
W 2019 roku wydała książkę eseistyczną Patyki, badyle (Wydawnictwo Marginesy), w tym samym roku nagrodzoną Złotą Różą przez Instytut Książki oraz magazyn Nowe Książki i Festiwal Nauki[12]. Otrzymała też za nią Nagrodę Literacką Gdynia 2020 w kategorii eseju[13] oraz nominacje: do Paszportów Polityki[14] i do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza[15].
Jest inicjatorką powstania Gaju Pamięci Wołomińskich Żydów w Wołominie[16][17][18]. Od 2021 roku jest dyrektorką artystyczną Festiwalu Literackiego „Znaczenia” w Wołominie, zasiada również w kapitule Nagrody Literackiej „Znaczenia” przyznawanej w ramach festiwalu[19][20][21].
Jest również absolwentką Akademii Filmu i Telewizji na kierunku montaż. Tworzy krótkie formy filmowe[22]. Gra na flecie i bierze udział w wielu inicjatywach muzycznych. Felietonistka magazynu o kulturze Dwutygodnik[23].
Twórczość literacka
[edytuj | edytuj kod]- Atomy (Zeszyty Poetyckie, Gniezno 2014)
- minimum (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2017)
- Patyki, badyle (Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2019)[24]
- Piach (Wydawnictwo Warstwy, Wrocław 2020)[25]
Twórczość filmowa
[edytuj | edytuj kod]W 2015 roku wraz z grupą artystów stworzyła projekt artystyczny „Cambium Killers”, który jest wyrazem sprzeciwu wobec punktowego systemu oceny w nauce.
Jest autorką videoklipu utworu „Doba hotelowa” zespołu Organizm (zespół muzyczny)[26].
W 2016 roku powstał film „Metamorphosis of Plants” inspirowany dziełem Johanna Wolfganga Goethego. Jest to ekspresja na podstawie naukowych filmów rejestrujących ruchy roślin powiązana z tańcem solisty Baletu Narodowego Patryka Walczaka. Film wygrał Scinema Festival of Science Film w kategorii Najlepszy Film Eksperymentalny/Animacja oraz dostał nagrodę publiczności[27], a podczas Screen Dance w Miami w 2017 roku zdobył nagrodę publiczności[28].
W 2017 roku nagrała film „Mów do mnie Polsko, mów”, w którym tekst recytuje Olgierd Łukaszewicz. Film jest wyrazem niezgody wobec języka nienawiści w Polsce[29][30][31].
W 2020 roku dla tygodnika Polityka stworzyła video spacer po Wołominie pt. „Nocne szwendy po Wołołominie”, nagrany telefonem komórkowym[32].
Jej poetycki film „Stany skupienia” (2020) o plastyce i światłach wody, został zaprezentowany na Festiwalu Sztuk Efemerycznych w Sokołowsku[33].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Profil osoby – Urszula Zajączkowska – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie [online], bw.sggw.edu.pl [dostęp 2022-01-05].
- ↑ Urszula Zajączkowska — Wydział Leśny SGGW. wl.sggw.pl. [dostęp 2015-10-15].
- ↑ Panika Botanika | Botanika Leśna | Dzikie Roślin Jadalne. botanik.pl. [dostęp 2015-10-15].
- ↑ Silesius 2015 - nominacje - Salon Literacki. [dostęp 2015-10-01].
- ↑ Wyniki XI Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2014 – Złoty Środek Poezji Kutno 2015 – Salon Literacki. [dostęp 2015-10-01].
- ↑ Urszula Zajączkowska laureatką Nagrody Fundacji im. Kościelskich, „PolskieRadio.pl”, 16 września 2017 [dostęp 2017-09-16].
- ↑ Silesius 2018 – nominacje [online], silesius.wroclaw.pl [dostęp 2018-04-09] (pol.).
- ↑ Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - NOMINOWANI [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2018-04-23] (ang.).
- ↑ Kamila Isakiewicz, Nominowani 2020 [online], Nagroda im. Wisławy Szymborskiej [dostęp 2021-10-15] (pol.).
- ↑ NOMINOWANI [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2021-10-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-23].
- ↑ Urszula Zajączkowska laureatką dorocznej nagrody "Nowych Książek". pap.pl, 4.01.2021. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-10-16].
- ↑ Znamy laureatów 15. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA. [w:] Nagroda Literacka Gdynia [on-line]. 2020. [dostęp 2020-08-29].
- ↑ LITERATURA, Nominacja w kategorii Literatura: Urszula Zajączkowska [online], www.polityka.pl, 2019 [dostęp 2020-02-05] (pol.).
- ↑ Katarzyna Ludwińska, Nominacje do Nagrody Gombrowicza. Pięć debiutów, pięć autorek [online], radom.wyborcza.pl, 30 czerwca 2020 [dostęp 2020-07-04].
- ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2019-09-12].
- ↑ Gaj Pamięci [online], niecodziennik, 7 czerwca 2019 [dostęp 2019-09-12] (pol.).
- ↑ Gaj Pamięci Wołomińskich Żydów [online], www.facebook.com [dostęp 2019-09-12] (pol.).
- ↑ O festiwalu. [w:] Festiwal Literacki „Znaczenia” [on-line]. znaczenia.pl. [dostęp 2022-01-05].
- ↑ Festiwal Literacki Znaczenia [online], Gmina Wołomin, 13 września 2022 [dostęp 2022-10-20] (pol.).
- ↑ Kapituła [online], Festiwal Literacki Znaczenia [dostęp 2024-09-03] (pol.).
- ↑ Ula Zajączkowska. Vimeo. [dostęp 2015-10-15].
- ↑ PLENER: Słowo na k. / Felietony / dwutygodnik.com [online], www.dwutygodnik.com [dostęp 2017-11-09] (pol.).
- ↑ Patyki, badyle - marginesy.com.pl [online], marginesy.com.pl [dostęp 2019-06-14] (pol.).
- ↑ Piach - Wydawnictwa Warstwy [online], Wydawnictwo Warstwy [dostęp 2020-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-20].
- ↑ Organizm - Doba hotelowa [OFICJALNY TELEDYSK]. thinmanrecords 2015-08-21. [dostęp 2017-11-09].
- ↑ Home [online], scinemafestival.riaus.tv [dostęp 2016-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-12].
- ↑ Miami Light Project | ScreenDance Miami [online] [dostęp 2020-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-05] (ang.).
- ↑ Anita Karwowska, [url [online].
- ↑ Olgierd Łukaszewicz deklamujący do gnijącego tortu. To dwuminutowe nagranie idealnie pokazało, co dzieje się z Polską, „naTemat.pl” [dostęp 2017-11-09] (pol.).
- ↑ Grupa Wirtualna Polska, Olgierd Łukaszewicz wykrzykuje wulgaryzmy. Mocne wideo ma uzdrowić Polskę, „o2.pl” [dostęp 2017-11-09] (pol.).
- ↑ Nocne szwendy po Wołominie [online], youtube.com, 14 kwietnia 2020 [dostęp 2020-05-26].
- ↑ Ula Zajączkowska — KONTEKSTY 10 SOKOŁOWSKO 23-26 LIPCA 2020 [online], konteksty.live [dostęp 2020-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-27] (pol.).