Przejdź do zawartości

Oʻrtabuloq

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Urtabulak)
Oʻrtabuloq
Państwo

 Uzbekistan

Rodzaj

pole gazowe

Położenie na mapie Uzbekistanu
Mapa konturowa Uzbekistanu, na dole znajduje się punkt z opisem „Oʻrtabuloq”
Ziemia38°58′05″N 64°31′08″E/38,968000 64,519000

Oʻrtabuloq (ros. Уртабулак, Urtabułak) – pole gazowe w południowym Uzbekistanie, niedaleko jego granicy z Turkmenistanem. Miejsce pierwszego w historii zamknięcia odwiertu za pomocą wybuchu jądrowego[1].

1 grudnia 1963 roku, w wyniku napotkania obszaru wyjątkowo wysokiego ciśnienia gazu ziemnego na głębokości 2450 m i braku stosownego mechanizmu przeciwwybuchowego w urządzeniu drążącym, nastąpiła eksplozja gazu wyrzucająca wiertło z otworu wiertniczego[2][3].

Pożar trwał 1064 dni pochłaniając szacunkowo 12 000 000 m³ gazu ziemnego dziennie[4] i doprowadzając do śmierci zwabionych światłem okolicznych zwierząt[5].

Z powodu niepowodzeń w próbach jego ugaszenia czy przekierowania gazu do pobliskich odwiertów podjęto decyzję o detonacji ładunku jądrowego w celu przesunięcia warstw skalnych tak, aby zamkneły one ujście gazu. Ładunek o mocy 30 kt umieszczono w skośnie wydrążonym tunelu z dnem w okolicy płonącego odwiertu. Skuteczna detonacja nastąpiła 30 września 1966 roku na głębokości 1500 m[2][5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nastassia Astrasheuskaya, Ben Judah, Alina Selyukh, Special Report: Should BP nuke its leaking well? [online], Reuters, 2010.
  2. a b M.D. Nordyke, The Soviet program for peaceful uses of nuclear explosions. Revision 1, 1 października 1996, DOI10.2172/514386 [dostęp 2025-01-19] (ang.).
  3. Редакция журнала Наука, УДАР ИЗ-ПОД ЗЕМЛИ [online], www.nkj.ru, lipiec 2010 [dostęp 2025-01-19] (ros.).
  4. Trevor English, Soviet Engineers Detonated a Nuke Miles Underground to Put Out a Gas Well Fire [online], Interesting Engineering [dostęp 2025-01-19] (ang.).
  5. a b Why did the Soviets use a THERMONUCLEAR WEAPON to extinguish hellish-like fire? [online], Gateway to Russia, 2022.