Urząd Nasreddina Hodży
Urząd Nasreddina Hodży (tur. Nasreddin Hoca'nın Mansıbı) – turecki dramat (komedia) nieznanego autora w rękopisie, napisany najprawdopodobniej między 1775, a 1782 w Wiedniu. Stanowi zabytek Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu (sygnatura Rkp. 283)[1].
Dzieło powstało w kręgu studentów i orientalistów wiedeńskich, a nieznany autor (możliwe, że nauczyciel) był prawdopodobnie także twórcą drugiego, podobnego w formie dzieła – Dziwnych przypadków i osobliwych zdarzeń szewca Ahmeda. Nie wyjaśniono dotąd, czy był on Turkiem (przemawia za tym nienaganna turecczyzna komedii), Lewantyńczykiem, Ormianinem tureckim, czy też Europejczykiem (za tym przemawia fakt, że w latach powstania dzieła nie istniał jeszcze dramat turecki)[1].
Za wielką wartością historyczną utworu przemawia fakt, że przez długi czas za pierwszy dramat turecki uważano Ożenek poety (Şair evlenmesi) autorstwa İbrahima Şinasiego z 1859. Obie sztuki z poznańskiej biblioteki poprzedzają go około pół wieku. Rękopis, oprócz oryginalnego tekstu tureckiego, pisanego alfabetem sprzed 1928 (osmańskim), posiada też tłumaczenia: niemieckie autorstwa Johanna Lippy oraz francuskie i włoskie autorstwa Jeana de Franca[1].
Rękopisy obecne były już w katalogu Biblioteki Raczyńskich z roku 1885, ale opisał je dopiero w 1967 Tadeusz Majda. Dokładne opracowanie sporządziła Małgorzata Łabęcka-Koecherowa w 1970, a w 1974 również wydała dzieło. Dzięki temu wydaniu oba dramaty trafiły do tureckich opracowań literackich[1].
Dzieło napisane jest w konwencji komedii europejskiej, co stało w sprzeczności z ówczesną wysoką literaturą turecką, pisaną w sztucznym i napuszonym języku, pełnym ozdobników. Zawiera wiele sprośnych dowcipów i niewybrednych scen obyczajowych, a także wulgaryzmów. Fakt ten miał prawdopodobnie wpływ na anonimowość autora, który nie życzył sobie tego rodzaju popularności[1].