Ustawa o ochronie zwierząt
| ||
| Data wydania | 21 sierpnia 1997 | |
| Miejsce publikacji |  Polska, Dz.U. z 1997 r. nr 111, poz. 724
| |
| Tekst jednolity | Dz.U. z 2020 r. poz. 638 | |
| Data wejścia w życie | 24 października 1997 | |
| Rodzaj aktu | ustawa | |
| Przedmiot regulacji | ochrona zwierząt | |
| Status | obowiązujący | |
| Ostatnio zmieniony przez | Dz.U. z 2018 r. poz. 2245 | |
| Wejście w życie ostatniej zmiany | 1 września 2019 | |
| Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych | ||
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt – polska ustawa uchwalona przez Sejm, regulująca kwestie prawne związane z ochroną zwierząt. Ustawa w momencie wejścia w życie zastąpiła Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie zwierząt[1].
Historia ustawy[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy projekt ustawy o ochronie zwierząt przygotowany w Sejmie I kadencji przez posłankę Teresę Liszcz z Porozumienia Centrum nie doczekał się pierwszego czytania z powodu rozwiązania Sejmu.
Nowy projekt został zgłoszony w Sejmie II kadencji przez posłankę Krystynę Sienkiewicz z Unii Pracy. Zakładał on traktowanie zwierzęcia jako istoty czującej i zdolnej do odczuwania cierpienia fizycznego i psychicznego. Zmieniał on także dotychczasowe prawo cywilne stojące na stanowisku, iż zwierzę ma takie same prawa jak rzecz. W porównaniu do pierwotnego projektu zmniejszono w nim kary za znęcanie się nad zwierzętami z dwóch lat do jednego roku, a właściciel maltretowanego zwierzęcia oprócz grożącej mu kary więzienia lub grzywny miał być obarczony kosztami jego leczenia. W myśl projektu nielegalnym było również porzucanie zwierząt domowych oraz trzymanie na uwięzi szczeniąt do roku życia i suk w ciąży. W przypadku złego traktowania zwierzęcia przewidywał jego odbiór przez policjanta lub inspektora Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Projekt zakładał również zakaz sprzedaży detalicznej żywych ryb, tuczenia cieląt na białe mięso oraz kaczek i gęsi na stłuszczone wątroby. Dzikie koty będące naturalnymi wrogami gryzoni miałyby być objęte ochroną gatunkową. Zakazane byłoby też zmuszanie do kłusu koni ciągnących ładunek a wędzidło i bat musiałyby być skonstruowane tak, aby zwierzę nie odnosiło żadnych ran. Transport do rzeźni nie mógł by trwać dłużej niż 24 godziny, zabijanie dużych zwierząt byłoby możliwe tylko po wcześniejszym ogłuszeniu lub znieczuleniu i tylko w specjalnie wyznaczonych do tego punktach, zabijaniem ryb i drobiu miałyby zajmować się tylko wykwalifikowane osoby. W cyrkach mogłyby występować tylko zwierzęta urodzone w niewoli a corrida, walki psów i kogutów byłyby całkiem zabronione. Testowanie kosmetyków na zwierzętach również byłoby zabronione a wszelkie inne doświadczenia można było by wykonywać pod warunkiem, że ich wyników nie można osiągnąć inną drogą i nie zostały już kiedyś wykonane[2].
Zakres ustawy[edytuj | edytuj kod]
Ustawa określa:
- ogólne zasady ochrony zwierząt
- zasady transportu zwierząt domowych
- zasady uśmiercania i uboju zwierząt
- zasady wykorzystywania zwierząt do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych
- zasady ochrony zwierząt wolno żyjących
- kary za naruszenie przepisów ustawy.
Nowelizacje i wyroki Trybunału Konstytucyjnego[edytuj | edytuj kod]
Ustawę znowelizowano wielokrotnie. Ostatnia zmiana weszła w życie w 2019 roku[3]. W 2014 r. ustawa została zmieniona na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego niezgodność zakazu dokonywania uboju rytualnego z art. 53 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji w związku z art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności[4]. 18 września 2020 roku Sejm uchwalił nowelizację ustawy o ochronie zwierząt (tzw. Piątka dla zwierząt), która m.in. wprowadza zakaz hodowli zwierząt na futra i występowania zwierząt w cyrkach oraz ograniczenie uboju rytualnego tylko do potrzeb krajowych związków wyznaniowych[5]. Ustawa stała się jedną z przyczyn sporu w koalicji rządowej (przeciwko ustawie w Sejmie głosowali posłowie z ramienia koalicyjnej partii Solidarna Polska, a politycy partii Porozumienie w większości wstrzymali się od głosu) oraz sporu w części opozycji stanowiącej większość senacką[6][7].
Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt[edytuj | edytuj kod]
25 października obchodzony jest corocznie Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie zwierząt. (Dz.U. z 1928 r. nr 36, poz. 332).
- ↑ Adam Wajrak, Zwierzę też czuje, Piotr Nehring (red.), „Gazeta Wyborcza”, 8 (1392), Agora-Gazeta s-ka z o.o., 11 stycznia 1994, s. 3.
- ↑ Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 2245).
- ↑ Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2014 r. sygn. akt K 52/13 (Dz.U. z 2014 r. poz. 1794).
- ↑ USTAWA z dnia 18 września 2020 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz niektórych innych ustaw. orka.sejm.gov.pl, 2020-09-18. [dostęp 2020-10-05].
- ↑ Sejm uchwalił nowelę, która zawiera m.in. zakaz hodowli zwierząt na futra i ogranicza ubój rytualny. pap.pl, 2020-09-18. [dostęp 2020-10-05].
- ↑ Polsat News: Opozycja podzielona ws. ochrony zwierząt. Budka zapewnia, że „większość senacka nie jest zagrożona” – Polsat News. polsatnews.pl, 2020-10-01. [dostęp 2020-10-05].
- ↑ Kalendarium Ministerstwa Środowiska (październik). Ministerstwo Środowiska. [dostęp 2014-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010–11–18)].
