Uszanka japońska

Uszanka japońska
	Zalophus japonicus
	(Peters, 1866)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Parvordo	płetwonogie
Rodzina	uchatkowate
Rodzaj	uszanka
Gatunek	uszanka japońska
Synonimy
	Otaria japonica Peters, 1866; Otaria stelleri Temminck, 1844; Eumetopias elongatus J.E. Gray, 1873; Zalophus lobatus Jentink, 1892; Eumetopias (?) kishidai Shikama, 1953;
	Otaria japonica Peters, 1866; Otaria stelleri Temminck, 1844; Eumetopias elongatus J.E. Gray, 1873; Zalophus lobatus Jentink, 1892; Eumetopias (?) kishidai Shikama, 1953;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; wymarły
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Uszanka japońska^[8], uchatka japońska (Zalophus japonicus) – gatunek wymarłego drapieżnego ssaka z rodziny uchatkowatych (Otariidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1866 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters nadając mu nazwę Otaria japonica^[2]. Holotyp pochodził z Japonii^[9].

Wcześniej uważany za podgatunek Z. californianus, ale ogólnie uznawany za odrębny gatunek, obecnie w oparciu o dane molekularne^[10]^[11]^[12]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[12].

Etymologia

Zalophus: gr. ζα- za- „bardzo”; λοφος lophos „czub”^[13].
japonicus: Japonia (nowoczesna nazwa wywodzi się od portugalskiego zniekształcenia malajskiego Jepang i chińskiego Zeppen, które są lokalnymi wersjami japońskiego Nippon)^[14].

Zasięg występowania

Uszanka japońska występowała na północno-zachodnich wybrzeżach Oceanu Spokojnego, w Japonii, Korei, w południowej części półwyspu Kamczatka (występowanie tam dyskusyjne) i na wyspie Sachalin^[12]. Ostatnie wiarygodne wzmianki dotyczą osobnika zastrzelonego w 1949 roku na wyspie Moneron oraz z obserwacji 50–60 osobników na wyspach Dokdo w 1951 roku^[12]. Zapisy dotyczące Z. japonicus przetrwały do lat 70., ale są wątpliwe, ponieważ prawdopodobnie dotyczyły one Z. californianus^[12].

Morfologia

Samce były ciemnoszare, ważyły 450-560 kg i miały od 2,3 do 2,5 m długości, co czyniło je dużo większymi od samic (około 1,64 m).

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii EX (ang. extinct „wymarły”)^[7]. Wyginęły z powodu masowego połowu w XIX i XX w., gdyż ceniono ich mięso, skórę, wąsy i wykorzystywano je w występach cyrkowych^[12]. Ministerstwo Środowiska Korei Południowej podjęło próbę odnalezienia gatunku i przywrócenia go do życia na wolności.

Uwagi

↑ Nie Otaria Stellerii Lesson, 1828.
↑ Nie Arctocephalus lobatus J.E. Gray, 1828.

Przypisy

↑ Zalophus japonicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b W.C.H. Peters. Nachtrag zu seiner Abhandlung über die Ohrenrobben, Otariae. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1866, s. 668, 1867. (niem.).
↑ C.J. Temminck: Les mammifères marins. W: P.F. von Siebold: Fauna japonica, sive, Descriptio animalium, quae in itinere per Japoniam, jussu et auspiciis, superiorum, qui summum in India Batava imperium tenent, suscepto, annis 1823-1830. Lugduni Batavorum: Apud A. Arnz et Socios, 1842, s. 10. (fr.).
↑ J.E. Gray. On the Skulls of Japanese Seals, with the Description of a New Species, Eumetopias elongatus. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1873, s. 776, 1873. (ang.).
↑ F.A. Jentink. Catalogue systématique des mammifères (singes, carnivores, ruminants, pachydermes, sirènes et cétacés). „Muséum d’histoire naturelle des Pays-Bas”. 11, s. 155, 1892. (fr.).
↑ T. Shikama. On a fossil remain of sea-lion, Eumetopias (?) kishidai n. sp. from Japan. „Scientific Reports of the Yokohama National University”. Section II (2), s. 10–14, 1953. (ang.).
↑ ^a ^b L.L. Lowry L.L., Zalophus japonicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 153. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Zalophus japonicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-13].
↑ F. Sakahira & M. Niimi. Ancient DNA Analysis of the Japanese Sea Lion (Zalophus japonicus japonicus Peters, 1866): Preliminary results using mitochondrial control-region sequences. „Zoological Sciences”. 24 (1), s. 81–85, 2007. DOI: 10.2108/zsj.24.81. (ang.).
↑ J.B.W. Wolf, D. Tautz & F. Trillmich. Galapagos and Californian sea lions are separate species: genetic analysis of the genus Zalophus and its implications for conservation management. „Frontiers in Zoology”. 4 (1), s. 20, 2007. DOI: 10.1186/1742-9994-4-20. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher& W. Sechrest: IllustratedChecklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: LynxEdicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 713, 1904. (ang.).
↑ japonicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-13] (ang.).

[3] Nie Otaria Stellerii Lesson, 1828.

[6] Nie Arctocephalus lobatus J.E. Gray, 1828.

[itis-1] Zalophus japonicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[pet-2] W.C.H. Peters. Nachtrag zu seiner Abhandlung über die Ohrenrobben, Otariae. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1866, s. 668, 1867. (niem.).

[tem-4] C.J. Temminck: Les mammifères marins. W: P.F. von Siebold: Fauna japonica, sive, Descriptio animalium, quae in itinere per Japoniam, jussu et auspiciis, superiorum, qui summum in India Batava imperium tenent, suscepto, annis 1823-1830. Lugduni Batavorum: Apud A. Arnz et Socios, 1842, s. 10. (fr.).

[gray-5] J.E. Gray. On the Skulls of Japanese Seals, with the Description of a New Species, Eumetopias elongatus. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1873, s. 776, 1873. (ang.).

[jen-7] F.A. Jentink. Catalogue systématique des mammifères (singes, carnivores, ruminants, pachydermes, sirènes et cétacés). „Muséum d’histoire naturelle des Pays-Bas”. 11, s. 155, 1892. (fr.).

[shi-8] T. Shikama. On a fossil remain of sea-lion, Eumetopias (?) kishidai n. sp. from Japan. „Scientific Reports of the Yokohama National University”. Section II (2), s. 10–14, 1953. (ang.).

[iucn-9] L.L. Lowry L.L., Zalophus japonicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2022-1 [dostęp 2022-08-13] (ang.).

[miiz-10] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 153. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Zalophus japonicus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-08-13].

[sak&nii-12] F. Sakahira & M. Niimi. Ancient DNA Analysis of the Japanese Sea Lion (Zalophus japonicus japonicus Peters, 1866): Preliminary results using mitochondrial control-region sequences. „Zoological Sciences”. 24 (1), s. 81–85, 2007. DOI: 10.2108/zsj.24.81. (ang.).

[wolf&inni-13] J.B.W. Wolf, D. Tautz & F. Trillmich. Galapagos and Californian sea lions are separate species: genetic analysis of the genus Zalophus and its implications for conservation management. „Frontiers in Zoology”. 4 (1), s. 20, 2007. DOI: 10.1186/1742-9994-4-20. (ang.).

[icmw-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher& W. Sechrest: IllustratedChecklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: LynxEdicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[pal-15] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 713, 1904. (ang.).

[16] japonicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-13] (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[b]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]