Utwór zależny

Utwór zależny – wynik odtwórczej działalności artystycznej lub naukowej człowieka.

Utwór zależny wg prawa w Polsce

W Polsce definicja utworu zależnego zawarta jest w art. 2 ust. 1 i 2 z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1231) – dalej „u.p.a.p.p.”, zgodnie z którym:

1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
2. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. (Można jednak tworzyć utwory zależne tylko na własny użytek.) W przypadku baz danych spełniających cechy utworu zezwolenie twórcy jest konieczne także na sporządzenie opracowania.
3. Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.
4. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem.
5. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.

Przykłady utworów zależnych

Na podstawie serii powieści J.K. Rowling powstały utwory zależne takie jak:

• seria filmów o tym samym tytule produkcji Davida Heymana
• gry, np. Lego Harry Potter: Lata 1–4 – 2010
• opracowanie Księga wiedzy czarodziejskiej: Przewodnik po zaczarowanym świecie Harry’ego Pottera, aut. Allan Zola Kronzek i Elizabeth Kronzek.