V.S. Achuthanandan

V.S. Achuthanandan

Data i miejsce urodzenia	20 października 1923 Punnapra
Zawód, zajęcie	polityk
Stanowisko	premier stanowy Kerali (2006–2011), przewodniczący Komisji ds. Reform Administracyjnych (2016–2021)
Partia	Komunistyczna Partia Indii, Komunistyczna Partia Indii (Marksistowska)

Velikkakathu Sankaran Achuthanandan (ur. 20 października 1923 w Punnapra) – indyjski polityk. Pochodzi ze społeczności Ezhavów. Związkowiec, działalność polityczną rozpoczął w Indyjskim Kongresie Narodowym, w 1940 wstąpił do Komunistycznej Partii Indii. Od 1957 członek komitetu stanowego KPI. W 1964 jeden ze współzałożycieli Komunistycznej Partii Indii (Marksistowskiej), wieloletni członek jej Biura Politycznego (do 2009) oraz Komitetu Centralnego (do 2015). Sekretarz stanowych struktur KPI (M) w Kerali (1980–1992), członek sekretariatu stanowego partii (do 2015). Przewodniczący stanowej koalicji partii lewicowych (LDF, 1996–2000). Poseł do Zgromadzenia Ustawodawczego Kerali różnych kadencji, w okresie od 1967 do 2020. Lider opozycji w stanowym parlamencie (1992–1996, 2001–2006, 2011–2016), od 2006 do 2011 premier Kerali. Przewodniczący Komisji ds. Reform Administracyjnych przy keralskim rządzie stanowym (2016–2021). Znany z ideologicznej ortodoksji oraz zdolności oratorskich. Cieszy się dużą popularnością, ceniony za uczciwość, skromność i prostotę. Należy do lewego skrzydła KPI (M), od wielu lat skonfliktowany jest ze swoim dawnym protegowanym Pinarayi Vijayanem. Uwieczniony w indyjskiej kulturze, inspirowane nim postacie pojawiają się w filmach „Ayudham” (2008) i „August 15” (2011). W 2021 na jego cześć nazwano nowo odkryty gatunek niecierpka, Impatiens achudanandanii.

V.S. Achuthanandan podczas kampanii wyborczej z 2016

Życiorys

Młodość i wczesna kariera polityczna

Urodził się w Punnapra w dystrykcie Alappuzha, w rodzinie należącej do społeczności Ezhavów. Ezhavowie stanowią około 23 procent populacji Kerali. Nie mieszczą się w tradycyjnym porządku warnowym, obowiązująca od 1950 indyjska konstytucja sytuuje ich w obrębie tak zwanych Other Backward Classes (OBC).

Achuthanandan został wcześnie osierocony przez rodziców. Matkę stracił jako czterolatek, ojca natomiast jako jedenastolatek. Edukację zakończył na siódmej klasie, pracował następnie kolejno w warsztacie krawieckim oraz w zakładzie przetwarzającym włókno kokosowe. Bardzo wcześnie zaangażował się w działalność związkową (1938). W latach 40. P. Krishna Pillai skierował go do działalności organizacyjnej pośród robotników rolnych w Kuttanadzie. Niedługo później (1939) wstąpił do Indyjskiego Kongresu Narodowego, wreszcie w 1940 do Komunistycznej Partii Indii (KPI).

Brał udział w aktywności ruchu niepodległościowego. Czynnie włączył się także w budowę keralskiego ruchu rewolucyjnego. Część źródeł podaje, iż brał udział w zbrojnym powstaniu przeciwko premierowi Trawankoru z 1946, niemniej jego właściwa rola w tym wydarzeniu pozostaje przedmiotem kontrowersji. Także w 1946 aresztowany, w czasie pobytu w więzieniu był poddawany torturom.

Stopniowo awansował w keralskich strukturach KPI, w 1954 włączony do jej stanowego komitetu. W 1957 wszedł w skład stanowego sekretariatu wciąż jeszcze niepodzielonej partii, pełnił funkcję sekretarza jej struktur w dystrykcie Kollam. Wcześnie powierzono mu odpowiedzialność za kampanie wyborcze w regionie, poczynając od pierwszych wyborów stanowych w niedawno wyodrębnionej jako osobny stan Kerali (1957). Jego zmysł polityczny przejawiał się również w niekonwencjonalnych metodach pozyskiwania głosów. Podczas kampanii przed wyborami uzupełniającymi w okręgu Devikulam z 1958 zdołał zapewnić zwycięstwo partyjnej kandydatce przy pomocy M.G. Ramachandrana (MGR), popularnego tamilskiego aktora o keralskich korzeniach. W regionie tym mieszkała znaczna mniejszość tamilska. Był to wszakże jedyny przypadek w karierze MGR, w którym ten zaangażował się w keralską kampanię wyborczą.

Podczas wojny indyjsko-chińskiej z 1962 zorganizował akcję oddawania krwi na rzecz armii indyjskiej, występując tym samym przeciwko oficjalnej polityce partii. Za zajęcie proindyjskiego stanowiska wszczęto wobec niego akcję dyscyplinarną.

W Komunistycznej Partii Indii (Marksistowskiej). Kariera parlamentarna i rządowa

Podczas rozłamu z 1964 Achuthanandan wystąpił z KPI. Znalazł się wśród założycieli Komunistycznej Partii Indii (Marksistowskiej) (KPI (M)). Był jednym z liderów walki o implementację ustawy o reformie rolnej, przyjętej z inicjatywy kierowanego przez komunistów rządu stanowego w 1967.

Do Zgromadzenia Ustawodawczego Kerali wybrany po raz pierwszy w 1967, mandat odnawiał w 1970, 1991, 1996, 2001, 2006, 2011 oraz 2016. Trzykrotnie (1992–1996, 2001–2006, 2011–2016) pełnił funkcję lidera opozycji w keralskiej legislatywie. 18 maja 2006 został premierem Kerali, urzędowanie zakończył 14 maja 2011.

Pomimo zaawansowanego wieku był jednym z głównych architektów zwycięstwa macierzystej partii w wyborach w 2016. Został jednakże odsunięty od ponownego kierowania rządem. Niemniej jednak Sitaram Yechury, sekretarz generalny KPI (M), publicznie nazwał go keralskim Fidelem Castro. 3 sierpnia tego roku stanął na czele Komisji ds. Reform Administracyjnych, ostatecznie stając się najdłużej urzędującym przewodniczącym w historii tego gremium. Ze stanowiska ustąpił pod koniec stycznia 2021, motywując swą decyzję względami zdrowotnymi. Również z przyczyn zdrowotnych nie zaangażował się w kampanię podczas wyborów w 2021. Nie znalazł się jednocześnie na liście kandydatów do stanowego parlamentu. W styczniu 2022 zdiagnozowano u niego COVID-19, został przyjęty do prywatnego szpitala w stanowej stolicy. Placówkę opuścił po kilku dniach. Z uwagi na zaawansowany wiek i problemy zdrowotne pozostaje nieaktywny w życiu publicznym. W październiku 2022 uwagę mediów keralskich przykuła jego emocjonalna reakcja na informację o śmierci Kodiyeri Balakrishnana, sekretarza stanowych struktur partii.

Powierzano mu liczne funkcje w aparacie partyjnym. Od 1980 do 1992 kierował stanowym komitetem KPI (M). Przewodniczył stanowej koalicji partii lewicowych (LDF, 1996–2000). Wchodził w skład Komitetu Centralnego (od 1964 do 2015) oraz sekretariatu stanowego komitetu partii (do 2015), był także (1985-2009) członkiem Biura Politycznego KPI (M). Kierował związanymi z organizacją tytułami prasowymi, odpowiednio dziennikiem „Deshabhimani” i tygodnikiem „Chintha”.

Wizerunek publiczny i popularność

Ceniony za uczciwość, skromność i prostotę. Jego wizerunek publiczny przeszedł na przestrzeni dekad wyraźną ewolucję. Początkowo był postrzegany jako typowy funkcjonariusz wyższego aparatu partyjnego. Z uwagi na jego ideologiczną ortodoksję porównywano go zresztą niekiedy do Józefa Stalina. Z czasem zaczął zyskiwać znaczną popularność. Transformację tę umiejscawiano głównie między 2001 a 2006, podczas drugiej kadencji Achuthanandana na stanowisku lidera opozycji. Wśród czynników, które się do niej przyczyniły, wymienia się walkę polityka o prawa kobiet, wspieranie posunięć zmierzających do ochrony środowiska, działania na rzecz wykorzenienia korupcji czy stawanie po stronie tradycyjnie dyskryminowanych grup społecznych.

Uznawany jest za charyzmatycznego lidera o ogromnych umiejętnościach oratorskich. Należy do lewego skrzydła KPI (M). Od wielu lat skonfliktowany jest ze swoim dawnym protegowanym, premierem Pinarayi Vijayanem. Ich rywalizacja bywa zestawiana z innym fenomenem współczesnej kultury popularnej Kerali, mianowicie antagonizmem między Mohanlalem a Mammoottym, najpopularniejszymi aktorami dzisiejszego kina w języku malajalam.

Achuthanandan w indyjskiej kulturze

Achuthanandan oraz jego trwająca wiele dekad działalność polityczna znalazły odzwierciedlenie w indyjskiej kulturze. W filmie „Ayudham” (2008) w rolę premiera, którego postać przypomina Achutanandana, wcielił się Thilakan. W obrazie „August 15” (2011) w podobnej roli obsadzono Nedumudi Venu. Sam polityk natomiast gościnnie wystąpił w filmie „Campus Diary” z 2016, grając samego siebie. Poświęcono mu piosenkę „Kayyoorulloru (Samara Sakhavinu)” z 2016, skomponowaną przez Bijibala, ze słowami autorstwa Vayalara Saratha Chandry Varmy.

W 2021 na jego cześć nazwano nowo odkryty gatunek niecierpka. Roślinę Impatiens achudanandanii odnaleziono w lesie Kallar położonym w dystrykcie Thiruvananthapuram. Decyzja ta wywołała pewne kontrowersje w keralskim środowisku naukowym. Zoolog Oommen V. Oommen, były przewodniczący Kerala State Biodiversity Board (KSBB), stwierdził, że wybór nazw motywowanych politycznie może w ostatecznym rozrachunku prowadzić do polaryzacji wśród badaczy.

Upodobania i życie prywatne

Znany jest z zamiłowania do żywności ekologicznej oraz jogi. Szeroko opisywany przez media regularny tryb życia Achuthanandana poza jogą obejmuje codzienne kąpiele słoneczne oraz trzydziestominutową poranną przechadzkę. Polityk rozpoczyna dzień o godzinie 4.00 lub 4.30, na spoczynek udaje się o 21.00. W godzinach wieczornych odbywa kolejną, również trzydziestominutową przechadzkę. Jego dieta opiera się na tradycyjnej kuchni południowoindyjskiej, jest bogata w warzywa oraz stosunkowo prosta.

17 lipca 1967 poślubił pielęgniarkę K. Vasumathy, zawodowo związaną ze stanowym systemem opieki zdrowotnej. Para doczekała się 2 dzieci, syna V.S. Arunkumara i córki V.S. Ashy.

Bibliografia

• Stanly Johny. VS’ Legacy and the CPI(M)'s crisis. „Economic and Political Weekly”. 47 (32), 2012. Sameeksha Trust. ISSN 2349-8846. 
• Robin Jeffrey. Kerala’s Election: Signposts and a Paradox. „ISAS Insights”. 331, s. 1–7, 2016. Institute of South Asian Studies, National University of Singapore.