Valeria Luiselli
Valeria Luiselli na Hay Festival (2016) | |
Data i miejsce urodzenia |
16 sierpnia 1983 |
---|---|
Narodowość |
meksykańska |
Alma Mater |
Narodowy Uniwersytet Autonomiczny Meksyku, Uniwersytet Columbia |
Dziedzina sztuki | |
Strona internetowa |
Valeria Luiselli (ur. 16 sierpnia 1983 w Meksyku) – meksykańska pisarka mieszkająca w Stanach Zjednoczonych. Jej powieści i eseje zostały przetłumaczone na ponad dwadzieścia języków.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po uzyskaniu tytułu licencjata z filozofii na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym w Meksyku Luiselli przeprowadziła się do Nowego Jorku. Tam napisała doktorat z komparatystyki na Uniwersytecie Columbia[1].
Jej powieść Nieważcy zdobyła nagrodę „Los Angeles Times” dla debiutu literackiego[2]. Zbiór esejów Papeles Falsos znalazł się w finale nagrody amerykańskiego PEN Clubu[3]. Jej druga powieść Historia moich zębów powstała w ramach współpracy z meksykańską Galerią Jumex, która mieści kolekcję sztuki współczesnej i należy do koncernu soków Jumex[4]. Książka znalazła się w finale National Book Critics Circle Award i Best Translated Book Award oraz zdobyła nagrodę „Los Angeles Times” za najlepszą prozę roku. Dzieło było także wybrane książką roku m.in. przez „The New York Times”, „The Guardian”, „NPR” i „The Huffington Post”[5].
Kolejne dzieło Luiselli Tell Me How It Ends: An Essay in 40 Questions, które opisuje doświadczenia dziecięcych imigrantów w Stanach Zjednoczonych, powstało na podstawie doświadczenia autorki. Luiselli bowiem, jako wolontariuszka, była tłumaczem w sądzie dla młodych imigrantów z Ameryki Środkowej, którzy próbowali zalegalizować pobyt w Stanach Zjednoczonych[6].
Luiselli wykładała literaturę i twórcze pisanie na Hofstra University[7]. Jej teksty pojawiły się w takich publikacjach jak „The New York Times”, „Granta”, „McSweeney's” i „The New Yorker”. Współpracowała z galeriami sztuki, napisała także libretto dla nowojorskiego baletu[8]. Prowadziła cotygodniową rubrykę w „El País”[9]. W 2019 roku została jurorem nagrody literackiej amerykańskiego PEN Clubu[10]. Otrzymała nominację do The Man Booker Prize for Fiction 2019 oraz została wyróżniona nagrodami Rathbones Folio Prize[11] i Dublin Literary Award[12]. W 2021 była gościem Festiwalu Conrada w Krakowie[13].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Meksyku. Ponieważ jej ojciec był dyplomatą, podróżowała od dziecka. Mieszkała w Stanach Zjednoczonych, Kostaryce, Korei Południowej i w Południowej Afryce, w której zamieszkała na dłużej, gdy jej ojciec został pierwszym meksykańskim ambasadorem w tym kraju[14]. Dzięki temu jest dwujęzyczna, ponieważ w domu mówiono po hiszpańsku, a w szkole mówiono po angielsku[15]. Mieszka w Nowym Jorku, jej mężem jest meksykański pisarz Álvaro Enrigue[4].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Papeles Falsos (2012)
- Nieważcy (Los ingrávidos, 2012; polskie wydanie 2016)
- Historia moich zębów (La historia de mis dientes, 2013; polskie wydanie 2017)
- Tell Me How It Ends: An Essay in 40 Questions (2017)
- Archiwum zagubionych dzieci (Lost Children Archive, 2019; polskie wydanie 2021)[16]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Recent Dissertations - Columbia University | LAIC [online], laic.columbia.edu [dostęp 2019-03-09] (ang.).
- ↑ Carolyn Kellogg , The winners of the Los Angeles Times Book Prizes are ... [online], Los Angeles Times, 18 kwietnia 2015 [dostęp 2019-03-10] .
- ↑ Maria Sanchez Diez , These are the Latin American authors you should be reading this summer [online], Quartz, 28 czerwca 2015 [dostęp 2019-03-10] (ang.).
- ↑ a b Julia Felsenthal , Married Mexican Writers Álvaro Enrigue and Valeria Luiselli on Their Buzzy New Novels and New York Life [online], Vogue, 3 marca 2016 [dostęp 2019-03-09] (ang.).
- ↑ Historia moich zębów - Valeria Luiselli [online], Grupa Wydawnicza Foksal [dostęp 2019-03-09] .
- ↑ Dinaw Mengestu , A Life in 40 Questions: Harrowing Stories of Child Migration, „The New York Times”, 28 kwietnia 2017, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-03-10] (ang.).
- ↑ A Year of Firsts: Meet Dr. Valeria Luiselli, Assistant Professor of Romance Languages and Literatures, „Hofstra Magazine”, 30 czerwca 2016 [dostęp 2019-03-10] (ang.).
- ↑ Geraldine Freedman , NYCB Preview: Ginastera’s music inspired Wheeldon to create ‘Estancia’ [online], The Daily Gazette, 3 lipca 2010 [dostęp 2019-03-09] (ang.).
- ↑ Valeria Luiselli , El País [online] [dostęp 2019-03-09] (hiszp.).
- ↑ Meet the 2019 Literary Awards Judges [online], PEN America, 9 grudnia 2018 [dostęp 2019-03-09] (ang.).
- ↑ Goście festiwalu - Valeria Luiselli [online], Conrad Festival [dostęp 2021-10-28] (pol.).
- ↑ Lost Children Archive [online], Dublin Literary Award [dostęp 2021-11-19] (ang.).
- ↑ Tomasz Pindel, Tłumacząc tych, którzy nie mają słów, w: Tygodnik Powszechny, nr 18/2021, s. 84
- ↑ Lauren Oyler , Valeria Luiselli: the Novelist All Your Smart Friends Are Talking About [online], Broadly, 15 września 2015 [dostęp 2019-03-09] (ang.).
- ↑ Ezio Neyra , An interview with Valeria Luiselli, „Asymptote” [dostęp 2019-03-10] (ang.).
- ↑ Tomasz Pindel , Tłumacząc tych, którzy nie mają słów [online], Tygodnik Powszechny, 26 kwietnia 2021 [dostęp 2021-10-28] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Aldona Kopkiewicz, Duszki, „Dwutygodnik”, wrzesień 2016 [dostęp 2019-03-10] - recenzja książek Nieważcy i Historia moich zębów
- Mary Wang, Valeria Luiselli: “There are always fingerprints of the archive in my books.”, „Guernica”, 12 lutego 2019 [dostęp 2019-03-10] - wywiad z Luiselli
- ISNI: 0000000119591013
- VIAF: 160575889
- LCCN: no2011082216, n2012069531
- GND: 1032032987
- NDL: 001339857
- BnF: 166081367
- SUDOC: 164775919
- SBN: LO1V388697
- NKC: mub2013768413
- DBNL: luis004
- BNE: XX5029395
- NTA: 345795520
- BIBSYS: 1533887377794
- CiNii: DA17810300
- Open Library: OL7505388A
- PLWABN: 9810649931605606
- NUKAT: n2016231002
- J9U: 987007571031605171
- PTBNP: 1517837
- NSK: 000677923
- CONOR: 256519267
- BLBNB: 000547641
- KRNLK: KAC201711459
- LIH: LNB:DDKx;=Bh