Velarium

Rekonstrukcja velarium w rzymskim Koloseum (makieta w Muzeum Cywilizacji Rzymskiej)

Velarium – w starożytnym Rzymie płócienna osłona rozpinana nad widowniami dla ochrony przed słońcem lub deszczem. Stosowana przede wszystkim w amfiteatrach. Znana dobrze np. z Koloseum, gdzie na trzeciej kondygnacji stwierdzono pozostałości po otworach masztów rozmieszczonych wokół widowni (cavea) i podtrzymujących płaty cienkiego żaglowego płótna (vela) rozciągane w niepogodę bądź nazbyt upalne dni nad widzami i areną widowisk. Dla rozpinania tej konstrukcji na linach wykorzystywano naturalne umiejętności marynarzy z załóg okrętów floty stacjonującej w Misenum (dzis. Miseno).

Choć znany również z zachowanych amfiteatrów galijskich (Nîmes, Arles), system zakładania velarium nie został zbyt dokładnie poznany. Istnieje pogląd, że powierzchnię złożoną z wielkich płatów materiału nie tylko rozpościerano, ale i przesuwano za pomocą lin, przez co można było zmieniać usytuowanie krągłego otworu środkowego i zapewniać osłonę niezależnie od pozycji słońca.

Bibliografia

• Jérôme Carcopino: Życie codzienne w okresie rozkwitu cesarstwa. Warszawa: PIW, 1966, s. 225
• György Ürögdi: Život v starom Ríme. Bratislava: Obzor, 1971, s. 216