Velostrady GZM

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Velostrady GZM – sieć velostrad na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii tworzona przez zarząd Metropolii przy ścisłej współpracy z władzami miast. Koncepcja po raz pierwszy pojawiła się w 2016 roku jako koncepcja szybkich, bezkolizyjnych dróg rowerowych w śladach byłych kolei piaskowych[1], zmieniając wielokrotnie zakres i zasięg. Ostateczna koncepcja z 2022 roku obejmuje 11 tras na terenie Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego wchodzących w skład konurbacji górnośląskiej i zakłada budowę dróg rowerowych o standardzie velostrady o łącznej długości 120 km mających pełnić funkcję transportową[2] i stanowić alternatywę dla podróży samochodem na krótkich dystansach[3]. Sieć ma być „kręgosłupem” transportu rowerowego Metropolii[4] i stanowić trzon Metropolitalnej Sieci Tras Rowerowych (MSTR)[5]. Wiosną 2023 roku deklarowane jest rozpoczęcie budowy trasy nr 6 Katowice Brynów – centrum przesiadkoweKatowice Giszowiec[6].

Parametry techniczne[edytuj | edytuj kod]

Velostrady mają być realizowana zgodnie ze „Standardami i wytycznymi kształtowania infrastruktury rowerowej GZM”[7]. Inwestycja ma zapewnić szybki i bezpieczny przejazd dla rowerzystów[8][9].

Projekt zakłada[8][3][4][9]:

  • odseparowana od ruchu samochodowego oraz ruchu pieszych z systemem bezkolizyjnych zjazdów oraz skrzyżowań realizowanych z użyciem tuneli i kładek,
  • dwa pasy ruchu dla każdego kierunku o łącznej szerokości 4 metry,
  • umożliwiająca podróż z prędkością 30 – 40 km/h[10],
  • połączenia z gminnymi drogami rowerowymi,
  • budowę punktów obsługi rowerów,
  • oświetlenie tras[11][12].

Przebiegi tras[edytuj | edytuj kod]

Mapa gmin należących do Metropolii GZM z naniesionymi informacjami o planowanych (blado czerwony) i realizowanych (mocno czerwony) velostradach na terenie Metropolii. Ponadto kolorem zielonym oznaczone są gminy, na których planowane jest uruchomienie Roweru Metropolitalnego a żółtym pozostałe gminy Metropolii, przy czym ciemno zielony to faza pierwsza uruchomienia, zielony to faza druga a jasno zielony faza trzecia.

Velostrada nr 1: Katowice – Sosnowiec[edytuj | edytuj kod]

Katowice Burowiec — widok z droga na ślad po zlikwidowanej linii kolejowej, która wg. porozumienia z 2022 ma stanowić przebieg velostrady nr 1[13]

Velostrada nr 1, opisywana jako Velostrada Wschód – prowadząca z Katowic do Sosnowca – to pierwszy etap planowanej inwestycji[14], określany jako kluczowy[15], w zamyśle mający odciążyć drogę ekspresową S86[a][15]. Przebieg tej trasy śladem dawnej linii kolei piaskowej po raz pierwszy pojawił się w ramach projektu wojewódzkiego VeloSilesia w 2017 roku[16], a następnie wytyczono w 2018 roku w ramach Studium Systemu Tras Rowerowych[17][18].

Według opracowania z 2021 roku firmy LPW na zlecenie Metropolii „Wielokryterialna analiza i wariantowa koncepcja przebiegu drogi rowerowej (Velostrady) Metropolia Wschód. Etap I[8][13] ma składać się z dwóch odcinków[19]:

  1. Katowice (Bulwary Rawy) – Sosnowiec (ul. Kresowa, S86)[14]; w ulicy Kresowej połączy się z istniejącą infrastrukturą rowerową Sosnowca[10],
  2. od granicy z Katowicami, przez ul. Kresową, planowaną kładką nad ul. Piłsudskiego i do centrum Sosnowca z wykorzystaniem śladu i nasypu dawnej linii kolejowej nr 678[20].

Porozumienie m.in. między Sosnowcem, Katowicami a GZM, w którym strony zobowiązują się do podjęcia działań na rzecz realizacji drogi rowerowej w ustalonym przebiegu podpisano w 20 maja 2022 r.[18][13]

Przewidywany przebieg velostrady nr 1 wg planów Metopolii[13]

Trasa tej velostrady ma przebiegać od okolicy kampusu Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Bankowej i z wykorzystaniem Bulwarów Rawy w dzielnicy Zawodzie. Po przekroczeniu drogi krajowej nr 79 (pod wiaduktem drogowym), trasa rowerowa biegnie śladem nieczynnej linii kolejowej w Rozdzieniu wzdłuż firmy Katowickie Wodociągi S.A. Dalej przecina linię kolejową nr 161 (tunel) i biegnie dalej wzdłuż firmy Baterpol Szopienice, dochodząc do ul. Hallera. Następnie przecina ul. Hallera i przebiega dalej w śladzie nieczynnej linii kolei piaskowej nr 678 w Burowcu i Borkach do ul. Borki, zbliżając się zarazem do drogi ekspresowej S86. Dalej trasa przecina ul. Borki i wykorzystuje ślad nieczynnej linii kolei piaskowej. Od linii kolejowej odbija w kierunku miasta Sosnowiec do granicy osiedla Piastów i dzielnicy Milowice – ulicy Kresowej[21][22]. Na terenie Sosnowca początkowo trasa biegnie przez tereny niezagospodarowane, następnie przekracza rzekę Brynicę (w ciągu ulicy Kresowej), a następnie biegnie wzdłuż ul. Kresowej aż do ul. M. J. Piłsudskiego. Po przekroczeniu ul. M. J. Piłsudskiego przebiega wzdłuż drogi ekspresowej S86 (istniejący ciąg pieszo-rowerowy) do śladu po nieczynnej linii kolejowej. Dalej trasa rowerowa prowadzona jest na granicy Pogoni i Starego Sosnowca po śladzie kolei piaskowej nieczynnej linii Wiktora w kierunku centrum Sosnowca[6], biegnąc równolegle do ul. Wiązowej, przecina al. Mireckiego i dalej przebiega wzdłuż ul. Ks. W. Sedlaka do wysokości obiektów Akademii Humanitas. Dalej trasa śladem nieczynnej linii kolejowej dociera do wiaduktu przy ul. Orlej i skręca w lewo w rejon skrzyżowania ul. gen. S. Grota-Roweckiego i ul. Orlej, gdzie łączy się z istniejącą drogą rowerową[22]. Pierwotnie miała kończyć się w okolicy ulicy Hallera w Sosnowcu[14][23], jednak ostatecznie koniec trasy został przewidziany przy parku Dietla, nieopodal ul. Żeromskiego[6].

Protest mieszkańców Burowca. Nagranie programu Głos Regionów dla TVP3

W styczniu 2023 Metropolia zadeklarowała, że realizacja połączenia Katowice-Sosnowiec znajduje się na wczesnym etapie realizacji. Zgodnie z opracowanym porozumieniem, obecnym zadaniem GZM będzie zlecenie prac koncepcyjnych dla wytyczenia połączenia rowerowego[21]. W tym samym miesiącu media obiegła informacja, że w śladzie wąwozu na Burowcu, przez który miała przebiegać velostrada, deweloper Pietrzak B. B. chce wybudować osiedle, w związku z czym powstały koncepcje alternatywne[24] proponujące standardową drogę rowerową w miejsce velostrady[25]. Deweloper w trakcie spotkania z mieszkańcami oraz w trakcie nagrania programu Głos regionów dla TVP3 przyznał, że nie da się na spornym terenie umieścić zaplanowanej inwestycji mieszkaniowej oraz drogi rowerowej w parametrach velostrady zadeklarowanych w standardach GZM[26][27]. 21 marca Komisja Rozwoju Miasta Rady Miasta Katowice głosami Forum Samorządowe i Marcin Krupa (Forum) opowiedziała się dopuszczeniem wspomnianej inwestycji mieszkaniowej w trybie Lex deweloper na przedmiotowym terenie zaplanowanym pierwotnie pod przebieg velostrady nr 1[28][29]. W głosowaniu rady miejskiej w dniu 30.03.2023 ostatecznie projekt nie uzyskał poparcia stosunkiem głosów 13 do 13; Za głosowali radni Forum oraz Prawa i Sprawiedliwości, przeciw radni niezrzeszeni i Koalicji Obywatelskiej[30][31]. Nawiązując do tych wydarzeń 16 Zagłębiowska Masa Krytyczna przejedzie pod hasłem „Velostrady bez kompromisów[32].

Bulwar Rawy w Katowicach, po którym ma przebiegać velostrada GZM nr 1

W kwietniu 2023 zarząd metropolii wybrał firmę DMK Inżynieria z Rybnika do opracowania koncepcji technicznej, której opracowanie ma potrwać 9 miesięcy[33]. Inwestycja w tej lokalizacji nie ma jednak poparcia władz miasta: nie czekając na zakończenie prac Metropolii, Rada Miasta Katowice 27 kwietnia odrzuciła uzasadnienie dla poprzedniego głosowanie i ponownie próbowała głosować za inwestycją mieszkaniową w miejscu planowanej velostrady; Ze względów formalnych głosowanie nie odbyło się, ale zapowiedziano nadzywczajną sesję rady miasta poświęconą temu tematowi[34][35][36]. Grupa Pietrzak od zarządu Metropolii GZM otrzymała propozycję wykupu działki pod velostradę nr 1, ale propozycję tą odrzuciła[23]. 9 maja odbyło się ponowne głosowanie na nadzwyczajnej sesji rady miejskiej, powołanej by głosować nad tym wnioskiem — radni miasta Katowice opowiedzieli się ostatecznie przeciwko velostradzie Sosnowiec-Katowice[37]. W czerwcu 2023 roku wojewoda śląski unieważnił uchwałę katowickich radnych, a w odpowiedzi Katowice zaskarżyły jego rozstrzygnięcie nadzorcze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Sąd orzekł na korzyść miasta, a wojewoda nie wniósł skargi kasacyjnej do wyroku. Własną skargę na uchwałę radnych złożyli mieszkańcy m.in. zrzeszeni wokół inicjatywy Zielony Burowiec[38].

W listopadzie 2023 rozpoczęła się budowa pierwszego odcinka Velostrady nr 1. Jest to fragment łączący Pogoń i Stary Sosnowiec[18]. W grudniu 2023 zlecono opracowanie programu funkcjonalno – użytkowego Velostrada nr 1 i 7 w granicy miasta Sosnowiec w ramach zadnia inwestycyjnego: Metropolitarna droga rowerowa w obszarze GZM na terenie Gminy Sosnowiec[39],

Velostrada nr 3: Katowice – Tychy[edytuj | edytuj kod]

Trasa o długości od 10 do 17 km łącząca Katowice i Tychy, rozważana w dwóch koncepcjach[6][40]:

  1. przez południowe dzielnice Katowic, Podlesie i Kostuchnę,
  2. przez tyską dzielnicę Czułów, katowickie Murcki i tereny leśne.

Velostrada nr 6 Katowice Brynów – Katowice Giszowiec – Mysłowice[edytuj | edytuj kod]

Trasa o docelowej dłgości ok. 9,1 km – rozpocznie się w Katowicach koło Centrum Przesiadkowego Brynów[3], będzie biegła wzdłuż nieczynnej linii kolejowej w przebiegu równoległym do trasy rolkowo-rowerowej w Doliny Trzech Stawów i w dalszym biegu przez dzielnicę Giszowiec, następnie będzie przebiegać wzdłuż ulicy Mysłowickiej w kierunku miasta Mysłowice, docierając do granicy z Mysłowicami w dzielnicy Janów Miejski-Ćmok i dalej wzdłuż ul. Mikołowskiej aż do rejonu ronda Rotmistrza Pileckiego na granicy osiedla Ćmok i Centrum Mysłowic[41].

Połączenie Katowice-Mysłowice jest realizowane etapowo. W pierwszym etapie Katowice, przy finansowym udziale GZM, budują połączenie rowerowe o długości ok. 4 km na odcinku pomiędzy Centrum Przesiadkowym na Brynowie, od przejścia pieszo-rowerowego w sąsiedztwie ul. Huberta, a dzielnicą Giszowiec, przy czym od wysokości ul. Huberta do rejonu ul. Kolistej infrastruktura pobiegnie w śladzie zlikwidowanej linii kolejowej[5][15]. W drugim etapie planowana jest realizacja przedłużenia velostrady w kierunku Mysłowic – w śladzie dawnej linii kolejki piaskowej[5][41].

W grudniu 2022 zostały podpisane umowy z GZM dotyczące dofinansowania budowy trasy w ramach projektu Metropolitalna Sieć Tras Rowerowych. W październiku 2023 ogłoszono przetarg na wykonanie pierwszego odcinka o długości 4,4 km między Giszowcem a Centrum Przesiadkowym Brynów[42]. W styczniu 2024 wyłoniono wykonawcę odcinka spośród 10 zgłoszonych ofert[43]. 26 lutego 2024 rozpoczęły się prace budowlane odcinka Katowice Brynów (ul. Huberta)—Katowice Giszowiec (ul. Kolista). Droga rowerowa o parametrach velostrady ma stanowić 80% trasy o długości 5,3 km, a sama velostrada będzie liczyć ok. 4,2 km. W ramach infrastruktury powstaną także miejsca do odpoczynku (7 na całej trasie), liczydło rowerowe, oświetlenie. Pomiędzy velostradą a drogami na terenie Doliny Trzech Stawów powstaną ciągi pieszo-rowerowe mające z połączenie na wysokości parkingu nad rolkostradą. Drugi taki zjazd powstanie obok ronda na końcu ul. Francuskiej, czyli na wysokości pętli autobusowej.[44]

Velostrada nr 7: Sosnowiec – Czeladź – Będzin – Dąbrowa Górnicza[edytuj | edytuj kod]

przebieg planowanej velostrady nr 7 łączącej miasta Zagłębia Dąbrowskiego: Będzin, Czeladź, Dąbrowę Górniczą i Sosnowiec; w sosnowcu ma łaczyć się z Velostradą nr 1 Sosnowiec.[45]

Przedłużenie velostrady nr 1 Katowice – Sosnowiec, odnogi doprowadzające ruch z Katowic i Sosnowca do miast Zagłębia Dąbrowskiego: Czeladzi, Będzina i Dąbrowy Górniczej. Sumarycznie wszystkie odnogi będą miały długość około 16,9 km. W lutym 2024 wyznaczono dokładny przebieg trasy w Czeladzi: w większości będzie przebiegał śladami kolei piaskowej; Velostrada będzie wykorzystywała wiadukt nad Będzińską i most na ulicy Nowopogońskiej. Projekt zostanie zrealizowany w dużej części za pośrednictwem środków przekazanych przez Zarząd GZM[45].

Przebiegi rozgałęzień velostrady do poszczególnych miast[6][45]:

  • do Czeladzi: od ul. Piłsudskiego w Sosnowcu, wzdłuż drogi ekspresowej nr S86, wiaduktem w ciągu ul. Gen. Grota-Roweckiego, a w granicach Czeladzi odbijać na zachód nieopodal ul. Nowopogońskiej, następnie włączać się w ul. Kościuszki i wracać do Nowopogońskiej śladem starej linii kolejowej. Ta nitka ma się kończyć na DK 94 (ul. Będzińska w Czeladzi). Nie jest wykluczone jednak, że zostanie przedłużona do ul. Wolności w Będzinie z wykorzystaniem dalszego przebiegu linii kolejowej i wciąż istniejącej infrastruktury mostowej;
  • do Będzina: na terenie Sosnowca rozpoczynać się ma w rejonie ul. Gen. Grota-Roweckiego, biec wzdłuż drogi S86 i przecinać ul. Małobądzką i docierać do skrzyżowania dróg S86 i DK94. Następnie droga ma biec wzdłuż DK94 do ul. Będzińskiej w Sosnowcu. Na terenie Będzina velostrada ma przechodzić równolegle do Czarnej Przemszy i kończyć się w sąsiedztwie zamku;
  • w kierunku Dąbrowy Górniczej ma to być kontynuacja wzdłuż DK94 odnogi Będzińskiej. Velostrada przetnie tu ul. Będzińską w Sosnowcu oraz układ torowisk tramwajowych i dojdzie do lewego brzegu rzeki Czarnej Przemszy, następnie w rejonie ul. Śnieżnej istniejącą kładką przekroczy rzekę i dotrze poprzez drogę wewnętrzną w rejon istniejącego przejazdu kolejowo-drogowego w ciągu ul. Chemicznej i ul. Piotrkowskiej. Dalej trasa rowerowa pobiegnie w rejonie ul. Piotrkowskiej, przetnie DK94, potok Zagórski i ul. Sokolską i przez dąbrowskie Mydlice doprowadzi rowerzystę do centrum Dąbrowy Górniczej.

Velostrada Katowice – Chorzów – Świętochłowice – Ruda Śląska – Zabrze – Gliwice[edytuj | edytuj kod]

Najdłuższa z metropolitalnych velostrad o planowanej długość: ok. 30 km; Trasa posiada ustalone wstępne przebiegi z wizją lokalną; W opracowaniu uwzględniono przebieg miejskich sieci dróg rowerowych oraz planowane nowe inwestycje (np. centrum przesiadkowe)[2][46].

Na terenie Rudy Śląskiej przebiegać będzie 7,5 km trasy istniejącym ciągiem od granicy z Zabrzem w pasie drogowym ul. Zabrzańskiej do ul. Przedtorze. Następnie poprowadzony zostanie na południe śladem nieczynnej linii kolejowej do ulicy Chorzowskiej. Od skrzyżowania ulicy Lompy i Chorzowskiej droga przechodzi do granicy ze Świętochłowicami. W znacznej części rudzki odcinek poprowadzony zostanie między ogródkami działkowymi i terenami poprzemysłowymi w pobliżu zabudowy wielorodzinnej[47].

W Gliwicach velostrada ma powstać w znacznej części na istniejących już trasach oraz tych, które zostały zaplanowane. Jej szacunkowa długość wynosi około 5,5 km. Rozpoczynać się ma na placu Piłsudskiego, a biec będzie przez aleję Przyjaźni, ulice Dworcową, Częstochowską, Jagiellońską, Szarą i Zabrską do ul. Chorzowskiej[48].

Velostrada Katowice – Siemianowice Śląskie – Chorzów – Bytom – Piekary Śląskie[edytuj | edytuj kod]

Trasa o długości ok. 15,5 km; jej planowany początek to okolice pl. Alfreda w Katowicach. Następnie będzie łączyła Siemianowice Śląskie z Chorzowem i poprzez zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły” ma docierać do Bytomia. W pobliżu Drogi Wojewódzkiej nr 911 ma połączyć się z lokalnymi drogami rowerowymi w Piekarach Śląskich[6].

Velostrada Tarnowskie Góry – Bytom[edytuj | edytuj kod]

Trasa o wstępnej długości ok. 14 km o przebiegu z Bytomia do Tarnowskich Gór; Połączenie o dodatkowych walorach rekreacyjnych[6].

Velostrada Katowice – Sosnowiec – Mysłowice[edytuj | edytuj kod]

Bieg wzdłuż rzeki Przemszy[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

VeloSilesia[edytuj | edytuj kod]

Inwestycja zapowiadana przez władze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii[12] pod koniec 2019 roku. Pomysł w 2016 roku był wielokrotnie podnoszony przez Śląski Urząd Marszałkowski w ramach projektu VeloSilesia prowadzonego przez ówczesnego śląskiego oficera rowerowego Aleksandra Kopię[49]. Założeniem było i jest prowadzenie dróg rowerowych po śladach nieczynnych linii kolejowych kolei piaskowych, dzięki czemu uzyskujemy niewielkie przewyższenia terenu i duże wypłaszczeni trasy oraz łagodne łuki i położenie z daleka od samochodowych traktów komunikacyjnych[50]. Projekt uwzględniał również integrację infrastruktury w ramach EuroVelo oraz BlueVelo na odcinku w województwie śląskim. Do 2020 roku w ramach projektu przeprowadzono tylko audyt gruntów[51]. Pierwszym odcinkiem miało być połączenie Katowic i Chorzowa[52], ale już w 2017 projekt stał się niemożliwy do wykonania przez brak poparcia ze strony władz miasta Katowice[53], a w konsekwencji poprzez likwidację na tym odcinku istotnej części infrastruktury pod przyszłą trasę[53]. Oba projekty, metropolitalny i marszałkowski, pokrywają się w obszarze miast Metropolii, ale na stan 29 stycznia 2020 tylko projekt metropolitalny donosi o przejściu ze fazy projektowej do fazy pozyskiwania gruntów.

Velostrady metropolitalne GZM[edytuj | edytuj kod]

W 2018 r. powstało opracowanie Studium Metropolitalnych Tras Rowerowych. W tym dokumencie znajdują się rozwiązania dotyczące wyznaczania tras rowerowych, z którego wnika koncepcja budowy metropolitalnych velostrad[9]. W 2019 władze Metropolli oficjalnie zapowiedziały budowę velostrad[12].

Wstępna koncepcja sieci miała liczyć od 22 do 30 km (zależnie od wariantu) i łączyć następujące miasta Metropolii: Dąbrowę Górniczą, Czeladź, Będzin, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Katowice i Mysłowice[54]. Trasy według założeń mają prowadzić głównie przez tereny nieczynnych linii kolejowych[10], dzięki czemu zachowane zostaną parametry dotyczące bezkolizyjności, a wypłaszczenie terenu pozwoli poruszać się tymi trasami osobom z chorobami układu krążenia[55][12]. W 2019 rozpoczął się audyt terenów pod velostrady[54] i proces pozyskiwania gruntów[12].

20 maja 2022 roku, 11 samorządów miast i gmin Metropolii podpisało porozumienie dotyczące przebiegu i wykonania tras velostrad. Uzgodniono wykonanie 8 tras o łącznej długości 120 km, które połączą miasta Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska: Będzin, Chorzów, Czeladź, Dąbrowę Górniczą, Gliwice, Katowice, Mysłowice, Rudę Śląską, Sosnowiec, Świętochłowice i Zabrze. Realizacja pierwszych inwestycji ma rozpocząć się w 2023 roku[13][41][46][45].

Kolejnym etapem po podpisaniu mowy miast z GZM będzie wykup gruntów, którym mają się zająć gminy (metropolia nie może kupować terenów). Metropolia chciałaby, żeby sprawy terenowe zostały uregulowane do końca 2021 roku. Na budowę infrastruktury rowerowej już teraz w budżecie GZM zarezerwowane są 22 mln zł[56].

23 grudnia 2019 został podpisany list intencyjny o współpracy Metropolii z CTL Maczki-Bór S.A. (CTL), a wcześniej z firmą Pragabud sp. z o.o. – właścicielami sieci przemysłowych linii kolejowych i działek po tych liniach – w sprawie realizacji etapu I projektu: budowę szybkiej drogi dla rowerów łączącej Katowice z Sosnowcem i Dąbrową Górniczą[57][58][59].

13 marca 2020 GZM podpisała z firmą doradczo-inżynierska LPW z Katowic na przygotowanie 3-wariantowej koncepcji tej trasy[60]. W marcu 2021 zarząd GZM ogłosił możliwość i gotowość do budowy pierwszego odcinka Velostrady[61] i miała być to trasa łącząca Sosnowiec i Katowice równoległa do przebiegu S86; Początek realizacji planowany był na 2023 rok[14].

Oficer rowerowy Katowic był mocno sceptyczny w sprawie budowy rowerowego połączenia z Zagłębiem Dąbowskim[3] i ostatecznie, wbrew pierwotnym planom, zamiast odcinka na trasie nr 1 Katowice – Sosnowiec[62] miasto Katowice zdecydowało się na budowę jako pierwszej velostrady nr 6: w maju 2021 nastąpił zakup gruntów od CTL[63][63], a w sierpniu 2021 ogłoszono przetarg na budowę połączenia dzielnicy Giszowiec z węzłem przesiadkowym na Brynowie o łącznej długości ok. 5,3 km, gdzie długość drogi w standardzie velostrady to ok. 4,2 km[64]. Etap drugi od Giszowca do Mysłowic będzie podlegał pracom koncepcyjnym zleconym przez GZM[5].

20 maja 2022 samorządowcy z 11 gmin GZM podpisali porozumienie ws. budowy pierwszych czterech z ośmiu velostrad. W następnych miesiącach podpisywano zgody na pozostałe trasy (łącznie ok. 120 km)[6][65].

Z końcem 2022 roku Metropolia ogłosiła przetarg na opracowanie szczegółowej dokumentacji technicznej dla czterech pierwszych velostrad, uzgodnionych w majowym porozumieniu[6].

20 grudnia 2022 r. została podpisana umowa pomiędzy miastem Katowice a Metropolią o udzielenie pomocy finansowej w formie dotacji celowej na opracowanie dokumentacji projektowej dla velostrady na odcinku od ul. Huberta do ul. Kolistej oraz nabycie nieruchomości pod kolejny etap velostrady od ul. Kolistej do granicy z miastem Mysłowice[66][67].

W styczniu 2023 roku deweloper Pietrzak B. B. złożył wniosek o wydanie zgodny na wybudowanie osiedla na Burowcu w miejscu przeznaczonym na metropolitalną velostradę nr 1 (Katowice – Sosnowiec)[68][69][70], proponując wybudowanie zwykłej drogi rowerowej w miejsce velostrady[71][68]. Inwestycji w tej postaci sprzeciwiają się między innymi mieszkańcy Katowic[72][73]. Metropolia przekonuje, że alternatywnym przebiegiem może być trasa przez tereny miejskie planowanego osiedla Mieszkanie Plus[74], ale w obu warianty nie przewidują umieszczenia trasy w pierwotnie planowanym wąwozie i bezkolizyjności na tym odcinku[75].

W lutym 2023 na sesji zgromadzenie Metropolii przyjęło uchwałę ws. dotacji dla Sosnowca na sfinansowanie zadania pn. „Opracowanie programu funkcjonalno-użytkowego Velostrada nr 1 i 7 w granicy miasta Sosnowiec”[6].

Na I kw. 2023 GZM planuje przetarg na wykonanie koncepcji technicznych kolejnych velostrad: Katowice – Siemianowice Śląskie – Chorzów – Bytom – Piekary Śląskie, Tarnowskie Góry – Bytom oraz Katowice – Sosnowiec – Mysłowice (wzdłuż Przemszy)[6].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Druga najbardziej zatłoczona droga ekspresowa w Polsce wg danych na lata 2015–2020.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Justyna Przybytek- Pawlik, Velostrada po śladzie kolei piaskowych? Władze Katowic odpowiedziały na pomysł społeczników [online], Dziennik Zachodni, 28 kwietnia 2016 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  2. a b Naczelny, Wiesz czym jest velostrada? Będzie szła również przez Zabrze [online] [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  3. a b c d W Katowicach może powstać kilka autostrad rowerowych, ale najpierw metropolia musi się porozumieć z miastem – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-02-23].
  4. a b Velostradą z Katowic do Sosnowca i na Pogorię. Metropolia chce wybudować autostradę dla rowerzystów – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-02-23].
  5. a b c d Judyta Wieclawska, Rowerem z Katowic do Mysłowic i Sosnowca już niebawem nową velostradą [online], PortalKomunalny.pl, 6 kwietnia 2022 [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  6. a b c d e f g h i j k l PAP, Velostrady na Śląsku. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia ma oferty czterech firm zainteresowanych budową [online], Dziennik Zachodni, 10 lutego 2023 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  7. Marcin Dworak, Standardy i wytyczne kształtowania infrastruktury rowerowej [online], Górnośląsko—Zagłębiowska Metropolia, wrzesień 2022 (pol.).
  8. a b c Velostrada połączy miasta Śląska i Zagłębia. Koncepcja dla pierwszego etapu gotowa [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  9. a b c Tomasz Raudner, 30-kilometrowa autostrada rowerowa ma połączyć Katowice z miastami Zagłębia [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  10. a b c Kamil Zatoński, Velostrada. Metropolia planuje budowę trasy dla rowerów [online], Radio Piekary, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-06] (pol.).
  11. Grzegorz Żądło, Velostradą z Katowic do Sosnowca i na Pogorię. Metropolia chce wybudować autostradę dla rowerzystów [online], Katowice24, 29 listopada 2019 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29] (pol.).
  12. a b c d e Metropolia i CTL Maczki-Bór: kolejny krok w kierunku Velostrady [online], Metropolia GZM, 23 grudnia 2019 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29] (pol.).
  13. a b c d e Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20 maja 2022 w Katowicach z udziałem: Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Miasta Katowice, Miasta Sosnowiec. [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  14. a b c d Chcą wybudować rowerowe autostrady na Śląsku i w Zagłębiu. Mieszkańcy czekają na to od dawna [online], Fakt, 17 marca 2021 [dostęp 2021-04-14].
  15. a b c W Katowicach może powstać kilka autostrad rowerowych, ale najpierw metropolia musi się porozumieć z miastem – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-02-23].
  16. Plan Ogólny - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2024-04-10].
  17. Nowybip.pl, METROPOLIA PRZYJAZNA ROWEROM - STUDIUM SYSTEMU TRAS ROWEROWYCH DLA GÓRNOŚLĄSKO-ZAGŁĘBIOWSKIEJ METROPOLII (GZM) [online], BIP Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  18. a b c Wojciech Todur, W Sosnowcu powstaje pierwszy odcinek velostrady w Metropolii GZM [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 6 listopada 2023 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  19. Rower usprawni codzienne podróże po Metropolii. Oto założenia programów [online], silesia.info.pl, 10 marca 2021 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  20. Sosnowiec przygotuje plan budowy velostrad. Pół miliona złotych wsparcia z Metropolii – Metropolia GZM [online], 9 lutego 2023 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  21. a b Rowerowa autostrada z Katowic do Mysłowic i Sosnowca prawie gotowa [online], Ślązag.pl [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  22. a b Velostradami z Katowic do Sosnowca i Mysłowic. Metropolia wybrała firmy, które wykonają koncepcje – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-04-11].
  23. a b [TYLKO U NAS] Metropolia chce kupić od Grupy Pietrzak teren pod budowę velostrady w Burowcu – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-05-04].
  24. Wojciech Todur, Hulajnogą elektryczną w 20 minut z Sosnowca do Katowic. Plany może pokrzyżować Burowiec [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 2 marca 2023 [dostęp 2023-03-02].
  25. Velostrada tylko na wizualizacjach. Mieszkańcy ostrzegają, że prywatny inwestor uniemożliwi jej budowę – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-03-21].
  26. Marcin Śliwa, Katowice. Osiedle czy velostrada? Mieszkańcy Szopienic i Burowca nie zgadzają się na lex deweloper [online], Dziennik Zachodni, 15 marca 2023 [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  27. Telewizja Polska S.A, 16.03.2023 [online], regiony.tvp.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  28. Radni prezydenta popierają osiedle z lex developer w Burowcu – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-03-22].
  29. Katowice: radni za budową osiedla w Burowcu. Za tydzień ostateczna decyzja [online], www.eska.pl [dostęp 2023-03-22].
  30. Lex deweloper na Burowcu - Rada Miasta Katowice 30.03.2023. [dostęp 2023-04-04].
  31. Telewizja Polska S.A, Radni zablokowali budowę mieszkań w katowickiej dzielnicy Burowiec [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  32. Wojciech Todur, Zagłębiowska Masa Krytyczna pojedzie po raz 16. Na mecie będzie czekała pomidorowa z ryżem [online], Sosnowiec | Wyborcza.pl, 3 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  33. Wybrano wykonawców koncepcji technicznej velostrad - netTG.pl – Gospodarka - Ludzie [online], nettg.pl [dostęp 2023-05-05] (ang.).
  34. Chronologia wydarzeń - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2023-05-03].
  35. Prezydent Katowic zwołał Radę Miasta w sprawie "lex deweloper" na Burowcu. Radna PO pisze w tej sprawie do prezesa PiS [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-05].
  36. Osiedle zamiast velostrady w Burowcu? Radni podejmą decyzję podczas nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej - Aktualności.news [online], 4 maja 2023 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
  37. Mieszkańcy chcieli zablokować budowę osiedla z lex deweloper. Radni pozwolili na inwestycję [online], TVN24 [dostęp 2023-05-09] (pol.).
  38. WSA rozstrzygnie sprawę "lex deweloper" na Burowcu. Mieszkańcy mają wiele zarzutów, urząd nie komentuje [online], www.eska.pl [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  39. Metropolitarna Sieć Tras Rowerowych: Velostrada 1 Katowice-Sosnowiec, Velostrada 7 Sosnowiec-Czeladź-Będzin-Dąbrowa Górnicza – Sosnowiec łączy [online] [dostęp 2024-01-22] (pol.).
  40. Tychy i Katowice połączy velostrada. Powstały dwie koncepcje szybkiej drogi rowerowej [online], Nowiny Tyskie [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  41. a b c Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Katowice, Miasta Mysłowice [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-03-25] (pol.).
  42. Telewizja Polska S.A, Katowice zamawiają budowę velostrady między dzielnicami Giszowiec i Brynów [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  43. Polska, Bliżej pierwszej velostrady w Katowicach. Miasto wyłoniło wykonawcę [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  44. Rozpoczęła się budowa pierwszej velostrady w Katowicach. Powinna być gotowa jeszcze w tym roku – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2024-03-28].
  45. a b c d Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Będzin, Miasta Czeladź, Miasta Dąbrowa Górnicza, Miasta Sosnowiec [online], 20 maja 2022 [dostęp 2022-03-25] (pol.).
  46. a b Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Chorzów, Miasta Gliwice, Miasta Katowice, Miasta Ruda Śląska, Miasta Świętochłowice, Miasta Zabrze [online], 20 maja 2022 [dostęp 2022-03-25] (pol.).
  47. Artur Kępa, Velostradą z Gliwic do Katowic przez Rudę Śląską [online], Ruda Śląska [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  48. 30 kilometrowa droga rowerowa z Gliwic do Katowic w programie metropolitalnych velostrad [online], Gliwice OdNowa [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  49. Krzysztof Chmielewski, Velo Silesia – Velostrada połączy nasze miasta? – Chorzów informacje ciekawe artykuły [online], MojChorzow.pl, 5 czerwca 2016 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29].
  50. Ilona Hałucha, Velo Silesia – śląski projekt rowerowy – edroga.pl [online], edroga.pl, 26 września 2019 [dostęp 2020-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-12] (pol.).
  51. Krzysztof Chmielewski, Velo Silesia coraz bardziej realna – Katowice informacje kulturalne [online], MojeKatowice.pl, 22 grudnia 2016 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29].
  52. Justyna Przybytek-Pawlik, Rowerowa autostrada połączy Katowice z Chorzowem? ZDJĘCIA, WIDEO Program Velo Silesia [online], Dziennik Zachodni, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29] (pol.).
  53. a b Przemysław Jedlecki, Katowice straciły szansę na budowę „autostrady” dla rowerów [online], Wyborcza.pl | Katowice, 8 grudnia 2017 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu].
  54. a b Monika Cygnarowska, Metropolia chce sprawdzić tereny pod budowę velostrady [online], Twoje Zagłębie, 23 grudnia 2019 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-22] (pol.).
  55. Metropolia przygotowuje się do audytu terenów pod budowę Velostrady [online], Metropolia GZM, 19 grudnia 2019 [dostęp 2020-01-29] (ang.).
  56. W Katowicach może powstać kilka autostrad rowerowych, ale najpierw metropolia musi się porozumieć z miastem [online], Katowice24 [dostęp 2021-04-14] (pol.).
  57. Metropolia planuje budowę autostrady dla rowerów [online], Metropolia GZM, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29] (pol.).
  58. Adrian Kowol, ZA.270.21.2019 – Przetargi – Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii [online], BIULETYN INFORMACJI PUBLICZNEJ Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-01-29].
  59. Tomasz Raudner, Gdzie powstanie rowerowa autostrada? Będzie audyt terenów pod velostradę [online], SlaskiBiznes.pl, 27 grudnia 2019 [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-06] (pol.).
  60. GZM. Umowa na przygotowanie koncepcji Velostrady podpisana [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  61. Velostrada połączy miasta Śląska i Zagłębia. Koncepcja dla pierwszego etapu gotowa [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2021-04-14] (pol.).
  62. Velostrada połączy miasta Śląska i Zagłębia. Koncepcja dla pierwszego etapu gotowa [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2021-08-06] (pol.).
  63. a b tora, Katowice zbudują pierwszą velostradę. Właśnie przejęły teren po kolei piaskowej [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  64. Katowice ogłosiły przetarg na projekt autostrady rowerowej [online], www.portal.katowice.pl [dostęp 2021-08-05] (pol.).
  65. 120 km Velostrad w GZM. Miasta GZM wchodzą w etap realizacji pierwszych czterech dróg – Metropolia GZM [online], 20 maja 2022 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  66. Katowice na rowery [online], www.katowice.eu [dostęp 2023-02-23].
  67. Powstanie Velostrada z Katowic do Mysłowic. Metropolia podpisała umowę [online], www.eska.pl [dostęp 2023-02-23].
  68. a b Adrian R. Sklorz (red.), Opinia nt. wariantów zabudowy mieszkaniowej na terenach po byłej linii kolejowej w dzielnicy Burowiec (wer. 1.0.4), Stowarzyszenie Prawo-Ekologia-Zdrowie ● Katowice, 2 grudnia 2022.
  69. Michalina Bednarek, Velostrada ma prowadzić przez Katowice Burowiec. Mieszkańcy ostrzegają radnych [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2023-02-13].
  70. PAP, Velostrady na Śląsku. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia ma oferty czterech firm zainteresowanych budową [online], Dziennik Zachodni, 10 lutego 2023 [dostęp 2023-02-13] (pol.).
  71. Zabudowa jednorodzinna zamiast wielorodzinnej. Po protestach Pietrzak mocno obcina inwestycję z lex deweloper – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-02-13].
  72. Velostrada czy deweloperka? Mieszkańcy Burowca nie poddają się w walce o tereny zielone [online], Silesia24.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  73. Petycja – Velostrada – Zielony Burowiec – Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2023-02-23].
  74. Marcelina Przystał- Skarżyńska, Katowice: Velostrada czy osiedle? Mieszkańcy Burowca alarmują [WIDEO] [online], TVS.pl, 27 lipca 2022 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  75. Magdalena Zmysłowska, Betonoza i bloki, zamiast velostrady Katowice-Sosnowiec? GZM: Liczymy na porozumienie [online], www.slaskibiznes.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]