Vini
| Vini[1] | |
| Lesson, 1833[2] | |
 Przedstawiciel rodzaju – loreczka modroczapkowa (V. australis) | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Gromada | ptaki |
| Podgromada | Neornithes |
| Infragromada | ptaki neognatyczne |
| Rząd | papugowe |
| Rodzina | papugi wschodnie |
| Podrodzina | damy |
| Plemię | Loriini |
| Rodzaj | Vini |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Vini coccinea Lesson, 1833 (= Psittacula kuhlii Vigors, 1824) | |
| Synonimy | |
| |
| Gatunki | |
|
zobacz opis w tekście | |
Vini – rodzaj ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w rodzinie papug wschodnich (Psittaculidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą gatunki endemiczne występujące na tropikalnych wyspach Oceanii[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 15–20 cm; masa ciała 21–92 g[4]. Wszyscy przedstawiciele tego rodzaju charakteryzują się jaskrawym upierzeniem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Arimanus: na podstawie „Petite Perruche de l’Île de Taïti” Daubentona (1765–1781) oraz „Arimanon” Buffona (1770–1783); według Buffona Arimanon było tahitańską nazwą loreczki białogardłej i oznaczało „kokosowy ptak” od jej siedliska. Jednak Lesson (1826–1830) zauważa, że Arimanon był błędnym zapisem Arimanou, o tym samym znaczeniu, będącej dawną zapomnianą nazwą tej loreczki (por. tahit. ari’i „król, książę”; manu „ptak”)[5]. Gatunek typowy: Psittacus peruvianus Statius Müller, 1776, nomen nudum.
- Vini: lokalna nazwa Vini używana na Tahiti i Bora-Bora na określenie papugi[5].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[6]:
- Vini margarethae (Tristram, 1879) – lorika żółtowstęga
- Vini meeki (Rothschild & E. Hartert, 1901) – lorika zielona
- Vini rubrigularis (P.L. Sclater, 1881) – lorika czerwonobroda
- Vini palmarum (J.F. Gmelin, 1788) – lorika palmowa
- Vini diadema (J. Verreaux & Des Murs, 1860) – lorika żółtolica
- Vini amabilis (E.P. Ramsay, 1875) – lorika czerwonogardła
- Vini solitarius (Suckow, 1800) – loreczka pustelnicza
- Vini australis (J.F. Gmelin, 1788) – loreczka modroczapkowa
- Vini ultramarina (Kuhl, 1820) – loreczka błękitna
- Vini stepheni (North, 1908) – loreczka przepasana
- Vini kuhlii (Vigors, 1824) – loreczka rubinowa
- Vini peruviana (Statius Müller, 1776) – loreczka białogardła
oraz gatunki wymarłe[7]:
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Większość gatunków papug z rodzaju Vini jest zagrożona wyginięciem[6]. Spowodowane jest to ingerencją człowieka w środowisko naturalne wysp zasiedlanych przez te ptaki. Obszar ich występowania został silnie ograniczony. Dwa gatunki wyginęły jeszcze przed przybyciem pierwszych Europejczyków na wyspy Pacyfiku. Głównymi przyczynami zmniejszania się liczby osobników tego rodzaju są introdukowane gatunki zwierząt, przede wszystkim szczury, oraz utrata siedlisk.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Vini, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ R.P. Lesson: Illustrations de zoologie, ou, Recueil de figures d’animaux peintes d’après nature. Paris: Arthus Bertrand, 1831–35, s. ryc. 28. (fr.)
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 64. (fr.)
- ↑ a b S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-08-07]. (ang.)
- ↑ a b Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names (ang.). W: Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021.
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2020-11-16). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-07].
- ↑ D.W. Steadman & M.C. Zarriello. Two new species of parrots (Aves: Psittacidae) from archeological sites in the Marquesas Islands. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 100 (3), s. 518–528, 1987 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tony Juniper, Mike Par: Parrots: A Guide to Parrots of the World. New Haven: Yale University Press, 1998. ISBN 0-300-07453-0.
- Joseph Michael Forshaw: Parrots of the World: An Identification Guide. Princeton: Princeton University Press, 2006. ISBN 0-691-09251-6.