Vladimir Horowitz

Vladimir Horowitz
Vladimir Horowitz (1986)
Imię i nazwisko	Władimir Samojłowicz Gorowic
Data i miejsce urodzenia	1 października 1903 Berdyczów
Data śmierci	5 listopada 1989
Instrumenty	fortepian
Zawód	pianista
Wydawnictwo	Columbia
Odznaczenia

Vladimir Horowitz (ros. Владимир Самойлович Горовиц, Władimir Samojłowicz Gorowic; ur. 18 września^?/1 października 1903, zm. 5 listopada 1989) – amerykański pianista pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodził się w Berdyczowie w rodzinie żydowskiej, wkrótce przeniósł się z rodzicami do Kijowa. Konserwatorium Kijowskie ukończył w 1921 roku. Wśród jego profesorów byli W. Puchalski, S. Tarnowski oraz F. Blumenfeld.

W roku 1925 wyemigrował do Europy Zachodniej, gdzie szybko zdobył sobie sławę pianisty wirtuoza. Od 1928 r. mieszkał w Stanach Zjednoczonych (w 1944 dostał obywatelstwo). W 1933 r. wziął ślub z Wandą Toscanini, córką dyrygenta Arturo Toscaniniego. Pomimo tego faktu niektóre opisy źródłowe uważają, że był w istocie homoseksualistą. Przypisuje się mu słynny cytat: Są trzy rodzaje pianistów: pianiści Żydzi, pianiści homoseksualiści i źli pianiści.

Przez prawie całe życie, z krótkimi przerwami (1953–1965 oraz 1975–1981) prowadził aktywną działalność koncertową. Posiadał obszerny repertuar; jego gra nacechowana była wirtuozerią i ekspresją. Styl Horowitza był unikatowy i niepodrabialny, znakomicie interpretował Chopina; jego wykonania istotnie różnią się od wykonań uznanych mistrzów takich jak Artur Rubinstein, bodajże najlepszym przykładem jest walc op. 64, nr 2, gdzie równy rytm w wyk. A. Rubinsteina zupełnie nie przystaje do subtelnych „poślizgów” dynamiczno-rytmicznych w wyk. Horowitza. Przykładem techniki Horowitza są wariacje na temat Carmen (wykorzystane w słynnej kreskówce Tom i Jerry); prawdopodobnie najlepsze nagrania tego utworu pochodzą z 1967 r., choć niektórzy twierdzą, że Horowitz grał go jeszcze lepiej w latach czterdziestych XX wieku, przy czym ówczesna technika nagrywania nie była w stanie oddać głębi jego wykonania.

Horowitz był jednym z pierwszych współczesnych muzyków, którzy zwrócili swoją uwagę na zapomnianą twórczość kompozytorską Muzio Clementiego. Już w latach 50. powstały pierwsze znane historii nagrania sonat fortepianowych tego kompozytora, dokonane przez Horowitza.

Stosunki Horowitza z władzą radziecką były dramatyczne. Po wyemigrowaniu władze radzieckie wielokrotnie mu groziły; w radzieckich obozach koncentracyjnych w latach 30. zginęli brat i ojciec Horowitza. Dopiero w 1986 roku, po 61 latach, Horowitz odwiedził ZSRR, a jego recitale w Moskwie i Leningradzie stały się wydarzeniami zarówno muzycznymi, jak i politycznymi. Swój ostatni występ dał 21 czerwca 1987 r. w Musikhalle w Hamburgu. Zmarł na zawał serca w 1989 w Nowym Jorku. Został pochowany w grobowcu rodzinnym Toscaninich w Mediolanie.

Pod koniec życia Vladimir Horowitz otrzymał najwyższe odznaczenie USA – Medal Wolności. W 1989 został pośmiertnie uhonorowany Narodowym Medalem Sztuki.

Od 1995 roku w Kijowie regularnie są organizowane międzynarodowe konkursy pianistów im. V. Horowitza.