Vladimir Horowitz
| ||
![]() Vladimir Horowitz (1986) | ||
Imię i nazwisko | Władimir Samojłowicz Gorowic | |
Data i miejsce urodzenia | 1 października 1903 Berdyczów | |
Data śmierci | 5 listopada 1989 | |
Instrumenty | fortepian | |
Zawód | pianista | |
Wydawnictwo | Columbia | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() | ||
![]() |
Vladimir Horowitz (ros. Владимир Самойлович Горовиц, Władimir Samojłowicz Gorowic; ur. 18 września?/1 października 1903, zm. 5 listopada 1989) – amerykański pianista pochodzenia żydowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Berdyczowie w rodzinie żydowskiej, wkrótce przeniósł się z rodzicami do Kijowa. Konserwatorium Kijowskie ukończył w 1921 roku. Wśród jego profesorów byli W. Puchalski, S. Tarnowski oraz Felix Blumenfeld.
W roku 1925 wyemigrował do Europy Zachodniej, gdzie szybko zdobył sobie sławę pianisty wirtuoza. Od 1928 r. mieszkał w Stanach Zjednoczonych (w 1944 dostał obywatelstwo). W 1933 r. wziął ślub z Wandą Toscanini, córką dyrygenta Arturo Toscaniniego. Pomimo tego faktu niektóre opisy źródłowe uważają, że był w istocie homoseksualistą[1]. Przypisuje się mu cytat: Są trzy rodzaje pianistów: pianiści Żydzi, pianiści homoseksualiści i źli pianiści[2].
Przez prawie całe życie, z krótkimi przerwami (1953–1965 oraz 1975–1981) koncertował. Posiadał obszerny repertuar; jego gra nacechowana była wirtuozerią i ekspresją. Styl Horowitza był unikatowy i niepodrabialny, znakomicie interpretował Chopina; jego wykonania istotnie różnią się od wykonań uznanych mistrzów takich jak Artur Rubinstein, bodajże najlepszym przykładem jest walc op. 64, nr 2, gdzie równy rytm w wyk. A. Rubinsteina zupełnie nie przystaje do subtelnych „poślizgów” dynamiczno-rytmicznych w wyk. Horowitza. Przykładem techniki Horowitza są wariacje na temat Carmen (wykorzystane w słynnej kreskówce Tom i Jerry); prawdopodobnie najlepsze nagrania tego utworu pochodzą z 1967 r., choć niektórzy twierdzą, że Horowitz grał go jeszcze lepiej w latach czterdziestych XX wieku, przy czym ówczesna technika nagrywania nie była w stanie oddać głębi jego wykonania.
Horowitz był jednym z pierwszych współczesnych muzyków, którzy zwrócili swoją uwagę na zapomnianą twórczość kompozytorską Muzio Clementiego. Już w latach 50. powstały pierwsze znane historii nagrania sonat fortepianowych tego kompozytora, dokonane przez Horowitza.
Stosunki Horowitza z władzą radziecką były dramatyczne. Po wyemigrowaniu władze radzieckie wielokrotnie mu groziły; w radzieckich obozach koncentracyjnych w latach 30. zginęli brat i ojciec Horowitza. Dopiero w 1986 roku, po 61 latach, Horowitz odwiedził ZSRR, a jego recitale w Moskwie i Leningradzie stały się wydarzeniami zarówno muzycznymi, jak i politycznymi. Swój ostatni występ dał 21 czerwca 1987 r. w Musikhalle w Hamburgu[3]. Zmarł na zawał serca w 1989 w Nowym Jorku. Został pochowany w grobowcu rodzinnym Toscaninich w Mediolanie.
Pod koniec życia Vladimir Horowitz otrzymał najwyższe odznaczenie USA – Medal Wolności. W 1989 został pośmiertnie uhonorowany Narodowym Medalem Sztuki.
Od 1995 roku w Kijowie regularnie są organizowane międzynarodowe konkursy pianistów im. V. Horowitza.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Plaskin, Glenn (1983), Biography of Vladimir Horowitz. Wlk. Bryt.: Macdonald, s. 52, 56, 353, 338–7, ISBN 0-356-09179-1.
- ↑ Stephen Hough: Gay pianists … can you tell? (ang.). telegraph.co.uk, 2010-01-25. [dostęp 2012-08-30].
- ↑ Jacek Krząkała , Vladimir Horowitz. Geniusz i wichrzyciel pianistyki XX w., 2004 .
- Amerykańscy pianiści
- Rosyjscy pianiści
- Żydowscy muzycy
- Odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności
- Odznaczeni National Medal Of Arts
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Laureaci Nagrody Grammy
- Laureaci Nagrody Wolfa
- Honorowi Członkowie Królewskiej Akademii Muzycznej w Londynie
- Urodzeni w 1903
- Zmarli w 1989
- Absolwenci ukraińskich uczelni muzycznych
- Ludzie urodzeni w Berdyczowie