Vojislav Koštunica
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Prezydent Federalnej Republiki Jugosławii | |
| Okres |
od 7 października 2000 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Svetozar Marović (jako prezydent Serbii i Czarnogóry) |
| Premier Serbii | |
| Okres |
od 3 marca 2004 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
Vojislav Koštunica, cyr. Војислав Коштуница, wym. [v̞ɔ̝̌.ji̞.slav kɔ̝ʃ.tǔ̞.ni.ʦa] (ur. 24 marca 1944 w Belgradzie[1]) – serbski prawnik i polityk, ostatni prezydent Jugosławii (2000–2003), premier Serbii (2004–2008), założyciel Demokratycznej Partii Serbii (DSS) i jej przewodniczący w latach 1992–2014.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1966 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Belgradzie. Na tej samej uczelni uzyskał w 1970 magisterium, a 1974 doktorat[1]. W latach 1970–1974 pracował jako asystent na macierzystym uniwersytecie, odszedł z przyczyn politycznych[2]. Pracował następnie w instytutach naukowych, zajmując się w szczególności tematyką z zakresu praw człowieka[1].
W okresie przemian politycznych był jednym z założycieli Partii Demokratycznej. Reprezentował w jej ramach skrzydło nacjonalistyczne, odszedł z tego ugrupowania w 1992, zakładając i stając na czele Demokratycznej Partii Serbii[3]. Od 1990 do 1997, kiedy to większość opozycji zbojkotowała wybory, zasiadał w Zgromadzeniu Narodowym[2].
W 2000 wprowadził DSS do Demokratycznej Opozycji Serbii. Z ramienia DOS zwyciężył w wyborach na urząd prezydenta federalnego Jugosławii, pokonując Slobodana Miloševicia. Kontrolowana przez władze komisja wyborcza odmówiła uznania tych wyników. Wywołało to masowe wielotysięczne protesty w całym kraju, w trakcie których 5 października 2000 doszło do zajęcia instytucji rządowych. Ostatecznie 7 października tegoż roku Vojislav Koštunica objął urząd prezydenta Jugosławii[3]. We wrześniu i grudniu 2002 dwukrotnie uczestniczył w wyborach na prezydenta Serbii, każdorazowo zdobywał największą liczbę głosów, oba te głosowania okazały się jednak nieważne z uwagi na zbyt niską frekwencję[1].
Po wyborach parlamentarnych w 2003 objął w marcu 2004 urząd premiera, utrzymał go również po wyborze w 2007 nowego parlamentu[2] w ramach koalicji z Partią Demokratyczną i G17 Plus. W marcu 2008 podał się do dymisji, argumentując ją różnicami poglądów w koalicji rządowej, m.in. na temat współpracy z Unią Europejską po ogłoszeniu niepodległości Kosowa[4]. Kryzys rządowy doprowadził do rozwiązania parlamentu i rozpisania przedterminowych wyborów. W lipcu 2008 Vojislav Koštunica zakończył urzędowanie na stanowisku premiera, a jego ugrupowanie przeszło do opozycji, w której pozostało również po wyborach w 2012. W tym samym roku bez powodzenia ubiegał się o prezydenturę Serbii, otrzymując niespełna 7,5% głosów. W 2014 kierowana przez niego nieprzerwanie DSS znalazła się poza parlamentem, w związku z czym zrezygnował z funkcji przewodniczącego (zastąpił go Aleksandar Popović)[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej z Wielkim Łańcuchem (Włochy, 2002)[6]
- Wstęga Orderu Republiki Serbskiej (Republika Serbska, 2012)[7]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Vojislav Koštunica, istinomer.rs [zarchiwizowane 2014-02-05] (serb.).
- ↑ a b c Vojislav Koštunica, b92.net [zarchiwizowane 2013-02-21] (serb.).
- ↑ a b Demokratska stranka Srbije, b92.net [zarchiwizowane 2013-02-21] (serb.).
- ↑ Mariusz Zawadzki, Serbia sypie się z powodu Kosowa [online], wyborcza.pl, 10 marca 2008 [dostęp 2025-10-14].
- ↑ Aleksandar Popović zamenio Koštunicu: A zar je bilo lakih dana?, pressonline.rs, 19 marca 2014 [zarchiwizowane 2014-03-22] (serb.).
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana decorato di Gran Cordone [online], .quirinale.it, 14 stycznia 2002 [dostęp 2025-10-14] (wł.).
- ↑ Додик уручио одликовања [online], rtrs.tv, 28 czerwca 2012 [dostęp 2025-10-14] (serb.).
- Absolwenci Wydziału Prawa Uniwersytetu w Belgradzie
- Kandydaci na urząd prezydenta Serbii
- Ludzie urodzeni w Belgradzie
- Odznaczeni Orderem Republiki Serbskiej
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Premierzy Serbii
- Prezydenci Jugosławii
- Politycy Demokratycznej Partii Serbii
- Politycy Partii Demokratycznej (Serbia)
- Serbscy parlamentarzyści
- Urodzeni w 1944
- Wykładowcy Uniwersytetu Belgradzkiego