Węglan baru

Węglan baru
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	węglan baru
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	BaCO3
Masa molowa	197 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały proszek lub krucha masa
Minerały	witeryt
	Identyfikacja
Numer CAS	513-77-9
PubChem	10563
Właściwości
	Gęstość
	4,3 g/cm³ (20 °C); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	14 mg/l (20 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	kwasy (z wydzieleniem CO; 2
Temperatura topnienia	1360 °C (połączone ze stopniowym rozkładem do BaO)
Temperatura rozkładu	1300–1380 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2025-02-05]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Uwaga
Zwroty H	H302
Zwroty P	P270, P301+P312
Dawka śmiertelna	TDLo(inne języki) 29 mg/kg (człowiek, doustnie); D50 418 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)
	Podobne związki
Inne aniony	BaSO; 4
Inne kationy	CaCO; 3, MgCO; 3
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Węglan baru, BaCO
3 – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu węglowego i baru.

Otrzymywanie

Jest otrzymywany praktycznie wyłącznie przez wytrącanie z roztworów siarczku baru za pomocą CO
2 lub Na
2CO
3^[4]:

BaS + CO
2 + H
2O → H
2S + BaCO
3↓

lub

BaS + Na
2CO
3 → Na
2S + BaCO
3↓

Właściwości

Węglan baru w temperaturze pokojowej jest drobnokrystalicznym ciałem stałym barwy białej, bardzo słabo rozpuszczalnym w wodzie, 14 mg/l^[3]. Tworzy rombowe kryształy (forma γ), które w temperaturze ponad 803 °C przechodzi w odmianę heksagonalną β, zaś powyżej 980 °C w odmianę regularną α^[4].

Podczas prażenia >1000 °C następuje jego rozkład z wydzieleniem dwutlenku węgla^[2]^[4]:

BaCO
3 ⇄ BaO + CO
2↑

W obecności węgla reakcja ta przebiega w znacznie niższej temperaturze i jest wykorzystywana do produkcji tlenku baru^[2]^[4].

Zastosowanie

Poza wspomnianą produkcją tlenku baru, BaCO
3 jest substratem do otrzymywania wielu innych soli baru, np.^[2]:

BaCO
3 + 2HClaq → BaCl
2 + H
2O + CO
2↑
BaCO
3 + 2HFaq → BaF
2 + H
2O + CO
2↑
BaCO
3 + 2HNO
3 → Ba(NO
3)
2 + H
2O + CO
2↑
BaCO
3 + FeI
2aq → BaI
2 + H
2O + FeCO
3
BaCO
3 + KCr
2O
7 → BaK(Cr
2O
7)
3 (bladożółty „pigment E”) + K
2CO
3
BaCO
3 + TiO
2 → BaTiO
3 + CO
2↑

Inne związki o

Jest często stosowany w przemyśle ceramicznym^[4]. W produkcji cegieł jest dodawany do masy ceramicznej w celu wytrącenia rozpuszczalnych siarczanów, które powodują odbarwianie produktu i wykwity(inne języki). Inne zastosowania to produkcja szkliw oraz nadprzewodników wysokotemperaturowych, a także przy produkcji kineskopów (zapobiega wydostawaniu się z nich promieni X)^[4].

^{[potrzebny przypis]}.

Toksyczność

Właściwości toksykologiczne tego związku nie zostały jednak dokładnie zbadane^[3]^[5]. Przypuszcza się, że ze względu na roztwarzanie BaCO
3 w kwaśnym soku żołądkowym, efekt spożycia BaCO
3 może być zbliżony do skutków spożycia BaCl
2^[3]. W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działania drażniącego na skórę i oczy ani reakcji uczuleniowych^[3]^[5]. W badaniu pracowników zakładów ceramicznych narażonych na kontakt z pyłem BaCO
3 przez 7–27 lat nie stwierdzono żadnych specyficznych objawów zatruć przewlekłych^[4].

Przypisy

↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Barium carbonate, [w:] PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 82–83, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Barium carbonate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1690 [dostęp 2023-08-28] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ RobertR. Kresse RobertR. i inni, Barium and Barium Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI: 10.1002/14356007.a03_325.pub2 (ang.).
↑ ^a ^b Węglan baru [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 202711 [dostęp 2025-02-05] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FPX-1] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[Patnaik82-2] Barium carbonate, [w:] PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 82–83, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).

[GESTIS-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Barium carbonate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1690 [dostęp 2023-08-28] (niem. • ang.).

[Ullmann-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ RobertR. Kresse RobertR. i inni, Barium and Barium Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI: 10.1002/14356007.a03_325.pub2 (ang.).

[SA-5] Węglan baru [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 202711 [dostęp 2025-02-05] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]