Węzeł łączności
Węzeł łączności (centrum łączności) – jednostka organizacyjna wojska, odpowiedzialna za obsługę i kontrolę łączności, składająca się zazwyczaj z ośrodka informacyjnego, ośrodka kryptograficznego oraz stacji nadawczych i odbiorczych[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Węzeł łączności to złożony element sieci łączności stanowiący organizacyjno-techniczne połączenie sił i środków łączności oraz informatyki. Jest rozwijany w miejscu skrzyżowania się lub zbiegu różnych rodzajów linii łączności w celu zapewnienia tworzenia kanałów, ich komutacji oraz komutacji pakietów i utajniania informacji oraz wymiany przesyłek pocztowych[2].
- Podział węzłów łączności
ze względu na mobilność[3]:
- stacjonarne (garnizonowe) WŁ
- mobilne WŁ:
- zapewniają zapewnienia dowództwu związku taktycznego (oddziałów, pododdziałów) łączność radiową, radioliniową, kablową i środkami wojskowej poczty polowej z dowódcami i sztabami: z przełożonym, podwładnymi i współdziałającymi, elementami ugrupowania bojowego, sąsiadami itp[4].
Skład węzła łączności[edytuj | edytuj kod]
- Węzeł łączności stanowiska dowodzenia dywizji (2007)[3]
- centrum komutacyjne
- cyfrowa łącznica telefoniczna
- komutator sieci komputerowych
- kablowa telefoniczna sieć abonencka
- sieć komputerowa
- grupa środków teletransmisyjnych
- trzy radiostacje średniej mocy
- pięć radiostacji małej mocy
- trzy radiolinie
- terminal satelitarny
- grupa wozów dowodzenia
- punkt kierowania i zarządzania WŁ
- stacja pocztowa
- dwie drużyny kursów pocztowych
- punkt wymiany poczty polowej
- stacja zasilania 30 KW
- kablowa sieć energetyczna
- stacja pocztowa
- Węzeł łączności szczebla operacyjnego (ćwiczebny)
W okresie lat 1960–1990, gdy nie występowały powszechnie urządzenia cyfrowe, a co za tym idzie integracja usług, sieci i systemów, węzeł łączności na wyższych szczeblach dowodzenia był strukturalnie bardzo skomplikowany. Przedstawiony niżej wykaz jego elementów składowych przedstawia frontowy węzeł łączności realizowany przez 2 Brygadę Łączności oraz siły i środki innych jednostek podległych bezpośrednio MON podczas dużych ćwiczeń Układu Warszawskiego.
Węzeł łączności dzielił się na następujące elementy:
- centrum kierowania węzłem łączności,
- ASWŁ – aparatownia szefa węzła łączności (dowódcy batalionu),
- ADŁ – aparatownia dyżurnego łączności,
- ETG – ekspedycja telegraficzna,
- stacja szyfrowa,
- AUSz – aparatownia urządzeń szyfrowych (1-2 szt.),
- stacja telefoniczna – jawną i środków utajniających,
- CTFD – centrala telefoniczna dalekosiężna,
- PL – przełączalnia liniowa,
- CTF-TI – centrala telefoniczna utajniona (P-243),
- P-233 – aparatownia telefoniczna urządzeń utajniających (3-4 szt.),
- stacja telefoniczna w.cz. (przydzielana z Armii Radzieckiej)
- aparatownia kierowania,
- aparatownia dyżurnego łączności,
- centrala zbiorcza,
- aparatownie urządzeń w.cz.,
- stacja telegraficzna – jawną i środków utajniających,
- CTGD – centrala telegraficzna dalekosiężna,
- AD-M – aparatownia dalekopisowa (1-2 szt.),
- ATGUU – aparatownia telegraficzna urządzeń utajniających,
- AD-TI – aparatownia dalekopisowa TI,
- grupa środków kanałotwórczych,
- środki łączności dalekosiężnej,
- AŁD – aparatownia łączności dalekosiężnej (liczba zależna od konfiguracji systemu łączności i ilości przyjmowanych traktów)
- środki radioliniowe (ilość sprzętu zależna od konfiguracji systemu i liczby przyjmowanych kierunków)
- R-404 – radiolinia operacyjna (1-2 kpl.),
- R-409 – radiolinia operacyjno-taktyczna (2-3 szt.),
- R-405 – radiolinia taktyczna (1-2 szt.),
- środki łączności dalekosiężnej,
- wojskowa stacja pocztowa,
- EP(J) – ekspedycja poczty(jawna),
- EP(T) – ekspedycja poczty(tajna),
- lądowisko śmigłowców,
- PWP – punkt wymiany poczty,
- centrum zasilania (ilość sprzętu wynikająca z bilansu mocy zasilanego sprzętu)
- SZ-1 – stacja zasilania (1-2 szt.),
- PAD-30 – zespół spalinowo-elektryczny (1-2 szt.),
- centrum łączności satelitarnej R-440W (od 1984 roku),
- A-030 – aparatownia nadawczo-odbiorcza,
- A-031 – aparatownia urządzeń cyfrowych,
- stacja zasilania,
- aparatownia wóz kablowy (sypialnia załogi),
- warsztat naprawczy (warsztat-sypialka dowódcy),
- przyczepa antenowa,
- centrum łączności troposferycznej,
- stacja troposferyczna (np. R-410 później R-412),
- grupę środków radiowych – odbiorczych,
- AAKCz – automatyczna aparatownia kontroli częstotliwości (dyżurny środków radiowych),
- R-110/O – wóz odbiorczy radiostacji dużej mocy R-110 (1-2 szt.),
- R-102/O – wozy odbiorcze radiostacji średniej mocy R-102 (4-8 szt.),
- ARO-K1 – aparatownie radioodbiorcze (1-2 szt.),
- ARO KU-10 – nowsze aparatownie radioodbiorcze (1-2 w późniejszych latach),
- AZS – aparatownie zdalnego sterowania (1-2 szt.),
- AGZS – aparatownie grupowego zdalnego sterowania R-151 (w późniejszych latach),
- SZ-2 – stacja zasilania radiowych środków odbiorczych,
- grupę radiowych środków nadawczo-odbiorczych (samodzielnych radiostacji),
- grupy radiowych środków nadawczych oddalonych od węzła (10–20 km) (w liczbie i składzie zależnym od zaplanowanego schematu łączności radiowej), a w nich:
- R-110/N – wozy nadawcze radiostacji dużej mocy R-110 (1-2 szt.),
- R-110/Z – wozy zasilania nadajników R-110 (1-2 szt.),
- R-102/N – wozy nadawcza radiostacji R-102 (4-8 szt.),
- R-140 – radiostacje średniej mocy pracujące jako nadajniki (po wprowadzeniu ap. AGZS w liczbach zależnych od zaplanowanego systemu łączności),
- radiostacje innych rodzajów sił zbrojnych przydzielone do danego stanowiska dowodzenia.
Na stanowisku dowodzenia brygada rozwijała ponadto:
- w centrum dowodzenia:
- AŁ-CD – aparatownia łączności centrum dowodzenia,
- AS-250 – autobus sztabowy dowódcy (frontu),
- AS-250 – autobus sztabowy szefa sztabu (frontu),
- R3-Z – wóz dowodzenia dowódcy (frontu),
- w innych zarządach stanowiska dowodzenia:
- WSzK – wóz pracy szefa kierunków,
- WOK – wóz pracy oficera kierunkowego (4 szt. na każdą armię)
- PL-S – przełączalnie kablowe – sektorowe (3 szt. w namiotach – biurach napraw telefonów).
Tak rozbudowany system występował na węzłach łączności szczebla operacyjnego (front). Na niższych szczeblach dowodzenia np. w dywizji, stacja telegraficzna jawna i utajniona była reprezentowana przez jedną aparatownię – aparatownię telegraficzną specjalną na samochodzie ATGS.
Jednym z wariantów pracy środków radiowych, już w latach 70 XX w. było alternatywne wykorzystywanie jako radiowych środków nadawczych – nadajników stacjonarnych centrów nadawczych okręgów wojskowych lub MON.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ AAP-6 Słownik terminów i definicji NATO. Biuro Standaryzacji NATO. s. 114. [dostęp 2020-11-29].
- ↑ Janczak i Frączek 2007 ↓, s. 15.
- ↑ a b Janczak i Frączek 2007 ↓, s. 16.
- ↑ Janczak i Frączek 2007 ↓, s. 17.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Huzarski (red.), Jarosław Wołejszo (red.): Leksykon obronności. Polska i Europa. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 2014, s. 62. ISBN 978-83-11-13382-2.
- Józef Janczak, Mariusz Frączek: Mobilne węzły łączności związku taktycznego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2007. ISBN 978-83-7523-014-7.
- Instrukcja łączności. Polowe węzły związków operacyjnych. MON Łączn. 277/66
- T. Popławski: Projektowanie polowych systemów łączności. WAT, Warszawa 1970