Władcy Rosji
Wielkie Księstwo Kijowskie (882–1169)[edytuj | edytuj kod]
książęta kijowscy[edytuj | edytuj kod]
Wielkie Księstwo Włodzimierskie (1169–1328)[edytuj | edytuj kod]
W 1169 Andrzej I Bogolubski opanował Kijów uzyskując tym samym tytuł wielkiego księcia. Odmiennie od swoich poprzedników, również ojca, nie przeniósł do tego miasta swej stolicy lecz po złupieniu Kijowa osadzał tam swoich krewnych jako podległych książąt. Centrum swego księstwa pozostawił Włodzimierz, który odtąd stał się stolicą wielkiego księstwa.
Rurykowicze[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1169–1174 | Andrzej I Bogolubski | 
|
Jerzy Dołgoruki | 1111 | czerwiec 1174 |
| 1174–1176 | Michał Jurijewicz | 
|
Jerzy Dołgoruki | 1176 | |
| 1176–1212 | Wsiewołod III Wielkie Gniazdo | 
|
Jerzy Dołgoruki, Helena | 1154 | 14 lub 15 kwietnia 1212 |
| 1212–1216 | Jerzy II Wsiewołodowicz | 
|
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria, księżniczka osetyjska | 26 listopada 1189 | 4 marca 1238 |
| 1216–1218 | Konstantyn I |
|
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria, księżniczka osetyjska | 18 maja 1186 | 2 lutego 1218 |
| 1218–1238 ponownie |
Jerzy II Wsiewołodowicz |
|
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria, księżniczka osetyjska | 26 listopada 1189 | 4 marca 1238 |
| 1238–1246 | Jarosław II |
|
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria, księżniczka osetyjska | 8 lutego 1191 | 30 września 1246 |
| 1247–1248 | Światosław III |
|
Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, Maria, księżniczka osetyjska | 27 marca 1196 | 3 lutego 1252 |
| 1248 | Michał Chrobry | 
|
Jarosław II, Fiedoksja | 15 stycznia 1248 | |
| 1249–1252 | Andrzej II | 
|
Jarosław II, ? | 1222 | 1264 |
| 1252–1263 | Aleksander Newski | 
|
Jarosław II, ? | 30 maja 1220 | 14 listopada 1263 |
| 1263–1271 | Jarosław III | 
|
Jarosław II, ? | 1230 | 1271 |
| 1272–1277 | Wasyl Kwasznia | 
|
Jarosław II | 1241 | 1277 |
| 1277–1281 obalony |
Dymitr I, książę perejasławski | 
|
Aleksander Newski, ? | ok. 1250 | 1294 |
| 1281–1283 obalony |
Andrzej III Aleksandrowicz | 
|
Aleksander Newski, ? | 1255 | 27 lipca 1304 |
| 1283–1294 ponownie |
Dymitr I |
|
Aleksander Newski, ? | ok. 1250 | 1294 |
| 1294–1304 ponownie |
Andrzej III Aleksandrowicz |
|
Aleksander Newski, ? | 1255 | 27 lipca 1304 |
| 1304–1318 | Michał II Twerski, książę twerski | 
|
Jarosław III Twerski, ? | 1271 | 22 listopada 1318 |
| 1318–1322 | Jerzy III, książę moskiewski | 
|
Daniel Moskiewski, ? | 1281 | 21 listopada 1325 |
| 1322–1326 | Dymitr II Groźnooki, książę twerski |
|
Michał II Twerski, Anna Kaszyńska | 1299 | 15 września 1326 |
| 1326–1327 obalony |
Aleksander II | 
|
Michał II Twerski, Anna Kaszyńska | 7 października 1301 | 29 października 1339 |
| 1327–1328 obalony |
Aleksander (III) Suzdalski |
|
1331 |
Wielkie Księstwo Włodzimierskie i Moskiewskie (1328–1547)[edytuj | edytuj kod]
Iwan I, książę moskiewski, przejął władzę we Włodzimierzu nad Klaźmą i uzyskał od Tatarów zgodę na przyjęcie tytułu wielkiego księcia w 1328.
Rurykowicze[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1328–1340 | Iwan I Kalita | 
|
Daniel Moskiewski, nieznana | ok. 1288 | 31 marca 1340 |
| 1340–1353 | Siemion Dumny | 
|
Iwan I Kalita, nieznana | 1316 | 27 kwietnia 1353 |
| 1353–1359 | Iwan II Piękny | 
|
Iwan I Kalita, nieznana | 30 marca 1326 | 13 listopada 1359 |
| 1360–1362, jedynie wielki książę włodzimierski |
Dymitr Suzdalski | 
|
1322 | 5 lipca 1383 | |
| 1362–1389 książę moskiewski od 1359 |
Dymitr Doński | 
|
Iwan II Piękny, Aleksandra | 12 października 1350 | 19 maja 1389 |
| 1389–1425 | Wasyl I | 
|
Dymitr Doński, Eudoksja Dymitrówna suzdalska | 1371 | 27 lutego 1425 |
| 1425–1433 | Wasyl II Ślepy | 
|
Wasyl I, Zofia Witoldówna | 10 marca 1415 | 27 marca 1462 |
| 1433 | Jerzy ks. zwenigrodzki | 
|
Dymitr Doński, Eudoksja Dymitrówna | 26 listopada 1374 | 5 czerwca 1434 |
| 1433–1434 ponownie |
Wasyl II Ślepy |
|
Wasyl I, Zofia Witoldówna | 10 marca 1415 | 27 marca 1462 |
| 1434 ponownie |
Jerzy ks. zwenigrodzki |
|
Dymitr Doński, Eudoksja Dymitrówna | 26 listopada 1374 | 5 czerwca 1434 |
| 1434 | Wasyl Kosooki | 
|
Jerzy ks. zwenigrodzki, Anastazja Światosławówna Smoleńska | 1448 | |
| 1434–1445 ponownie |
Wasyl II Ślepy |
|
Wasyl I, Zofia Witoldówna | 10 marca 1415 | 27 marca 1462 |
| 1445 | Dymitr Szemiaka | 
|
Jerzy ks. zwenigrodzki, Anastazja Światosławówna | 17 lipca 1453 | |
| 1445–1446 | Wasyl II Ślepy ponownie |
|
Wasyl I, Zofia Witoldówna | 10 marca 1415 | 27 marca 1462 |
| 1446–1447 | Dymitr Szemiaka |
|
Jerzy ks. zwenigrodzki, Anastazja Światosławówna | 17 lipca 1453 | |
| 1446–1462 | Wasyl II Ślepy ponownie |
|
Wasyl I, Zofia Witoldówna | 10 marca 1415 | 27 marca 1462 |
| 1462–1505 | Iwan III Srogi | 
|
Wasyl II Ślepy, Maria Jarosławówna Borowska | 22 stycznia 1440 | 27 października 1505 |
| 1505–1533 | Wasyl III | .jpg)
|
Iwan III Srogi, Zofia Paleolog | 25 marca 1479 | 4 grudnia 1533 |
| 1533–1547 | Iwan IV Groźny | 
|
Wasyl III, Helena Glińska | 25 sierpnia 1530 | 18 marca 1584 |
Carstwo Rosyjskie (1547–1721)[edytuj | edytuj kod]
Rurykowicze (1547–1598)[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1547–1584 | Iwan IV Groźny |
|
Wasyl III, Helena Glińska | 25 sierpnia 1530 | 18 marca 1584 |
| 1575–1576 | Symieon Biekbułatowicz | Syn Biek-Bułat sultana, prawnuk chana Wielkoj Ordy Achmat-chana, był bezpośrednim potomkiem Czyngis-chana. | 5 stycznia 1616 | ||
| 1584–1598 | Fiodor I | .jpg)
|
Iwan IV Groźny, Anastazja Romanowna Zacharyna | 31 maja 1557 | 17 stycznia 1598 |
| 1584–1598 | Borys Godunow – regent Fiodora I | .jpg)
|
Fiodor Iwanowicz Krzywy Godunow, szlachcic z Wiaźmy, nieznana | ok. 1551 | 13 lub 23 kwietnia 1605 |
Dynastia Godunowów (1598–1605)[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1598 | Irena Godunowa wdowa po Fiodorze I – abdykowała po 9 dniach | 
|
Fiodor Iwanowicz Krzywy Godunow, nieznana | 1557 ? | 29 października 1603 |
| 1598–1605 | Borys Godunow |
|
Fiodor Iwanowicz Krzywy Godunow, szlachcic z Wiaźmy, nieznana | ok. 1551 | 13 lub 23 kwietnia 1605 |
Okres wielkiej smuty – władcy z różnych rodów (1605–1613)[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1605 | Fiodor II z dynastii Godunowów | 
|
Borys Godunow, Maria Grigoriewna Skuratowa | 1589 | 20 czerwca 1605 |
| 1605–1606 | Dymitr II (Dymitr Samozwaniec I) | 
|
nieznani, podawał się za carewicza Dymitra syna Iwana IV Groźnego i Marii Nagoj | ok. 1581 | 17 maja 1606 |
| 1606–1610 obalony |
Wasyl IV Szujski z dynastii Rurykowiczów | 
|
Iwan Andriejewicz Szujski, Marfa Fiodorowna | 1552 | 12 albo 22 września 1612 |
| 1607–1610 | Dymitr Samozwaniec II – pretendent do tronu – kontrolował większą część państwa ze zorganizowaną własną administracją | 
|
nieznani, podawał się za cudem ocalałego Dymitra Samozwańca I | ok. 1580 | 22 grudnia 1610 |
| 1610–1613 car tytularny do 1634 |
Władysław Waza – królewicz polski; od 1632 król Polski | 
|
Zygmunt III Waza, Anna Habsburżanka | 9 czerwca 1595 | 20 maja 1648 |
| 1611–1612 | Dymitr Samozwaniec III – pretendent do tronu – kontrolował część państwa z Pskowem |
|
nieznani, podawał się za carewicza Dymitra syna Iwana IV Groźnego i Marii Nagoj faktycznie diakon prawosławny Sidorka | lipiec 1612 |
Romanowowie (1613–1721)[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1613–1645 | Michał I Fiodorowicz | 
|
Fiodor Romanow, Ksenia Iwanowna Szestowa | 12/22 lipca 1596[a] | 13/23 lipca 1645[a] |
| 1613–1633 | Filaret – koregent z tytułem wielkiego gosudara, patriarcha Moskwy | 
|
Nikita Romanowicz Zacharina-Koszkina, Barbara Iwanowna Gołowinej-Chowrina | 1553 | 1/11 października 1633[a] |
| 1645–1676 | Aleksy I Michałowicz | .jpg)
|
Michał I Fiodorowicz, Eudoksja Łukianówna Streszniewa | 19/29 marca 1629[a] | 29 stycznia/8 lutego 1676[a] |
| 1676–1682 | Fiodor III Aleksiejewicz | 
|
Aleksy I Michałowicz, Maria Iliniczówna Miłosławska | 9 czerwca 1661 | 7 maja 1682 |
| 1682–1696 | Iwan V Aleksiejewicz | .jpg)
|
Aleksy I Michałowicz, Maria Iliniczówna Miłosławska | 27 sierpnia/6 września 1666[a] | 29 stycznia/8 lutego 1696[a] |
| 1682–1721 (władzę przejął w 1689) |
Piotr I Wielki | 
|
Aleksy I Michałowicz, Natalia Kyryłówna Naryszkina | 30 maja/9 czerwca 1672[a] | 28 stycznia/8 lutego 1725[a] |
| 1682–1689 | Zofia Aleksiejewna – regentka Iwana V i Piotra I | 
|
Aleksy I Michałowicz, Maria Iliniczówna Miłosławska | 17 września/27 września 1657[a] | 3 lipca/14 lipca 1704[a] |
Imperium Rosyjskie (1721–1917)[edytuj | edytuj kod]
W 1721 Piotr I przyjmuje tytuł cesarza (imperatora).
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1721–1725 | Piotr I Wielki |
|
Aleksy I Michałowicz, Natalia Naryszkina | 30 maja/9 czerwca 1672[a] | 28 stycznia/8 lutego 1725[a] |
| 1724/1725[b]–1727 | Katarzyna I Aleksjejewna[c] | 
|
Samuel Skowroński, prawd. Dorota Hann | 15 kwietnia 1684 | 17 maja 1727 |
| 1727–1730 | Piotr II Aleksiejewicz | .jpg)
|
Aleksy, Zofia Szarlotta | 12 października/23 października 1715[a] | 18 stycznia/29 stycznia 1730[a] |
| 1727–1730 | Anna i Elżbieta Piotrowna – regentki Piotra II |
.jpg) 
|
Piotr I Wielki, Katarzyna I | ||
| 1730–1740 | Anna Iwanowna Romanowa[d] | .jpg)
|
Iwan V, Praskowia Fiodorowna Sałtykowa | 23 stycznia 1693[e] | 17 października 1740 |
| 1740–1741 obalony |
Iwan VI Antonowicz z dynastii Welfów | .jpg)
|
książę Antoni Ulryk von Braunschweig-Wolfenbüttel, Anna Leopoldowna | 23 sierpnia 1740 | 16 lipca 1764 |
| 1740–1741 | Anna Leopoldowna – regentka Iwana VI | 
|
Karol Leopold Mecklenburg-Schwerin, Katarzyna Iwanowna | 18 grudnia 1718 | 19 marca 1746 |
| 1741–1762 | Elżbieta Piotrowna | .jpg)
|
Piotr I Wielki, Katarzyna I | 29 grudnia 1709 | 5 stycznia 1762 |
Romanowowie (dom Holstein-Gottorp-Romanow) (1762–1917)[edytuj | edytuj kod]
| Daty panowania | Władca | Portret władcy | Rodzice | Urodzony | Zmarł |
|---|---|---|---|---|---|
| 1762 | Piotr III Fiodorowicz | 
|
Karol Fryderyk von Holstein, Anna | 21 lutego 1728 | 17 lipca 1762 |
| 1762–1796 | Katarzyna II Wielka z dynastii askańskiej | _2.jpg)
|
Christian August von Anhalt-Zerbst, Joanna Elżbieta von Holstein | 2 maja 1729 | 17 listopada 1796 |
| 1796–1801 | Paweł I Piotrowicz | 
|
Piotr III Fiodorowicz, Katarzyna II Wielka | 20 września/1 października 1754[a] | 11/23 marca 1801[a] |
| 1801–1825 | Aleksander I Pawłowicz | 
|
Paweł I Romanow, Maria Fiodorowna | 12/23 grudnia 1777[a] | 19 listopada/1 grudnia 1825[a] |
| 1825 | Konstanty I Pawłowicz[f] | 
|
Paweł I Romanow, Maria Fiodorowna | 27 kwietnia/8 maja 1779[a] | 14/27 czerwca 1831[a] |
| 1825–1855 | Mikołaj I Pawłowicz | 
|
Paweł I Romanow, Maria Fiodorowna | 6 lipca 1796 | 2 marca 1855 |
| 1855–1881 | Aleksander II Mikołajewicz | _detail.jpg)
|
Mikołaj I, Aleksandra Fiodorowna | 29 kwietnia 1818 | 13 marca 1881 |
| 1881–1894 | Aleksander III Romanow | 
|
Aleksander II, Maria Aleksandrowna | 26 lutego/10 marca 1845[a] | 20 października/1 listopada 1894[a] |
| 1894–1917 | Mikołaj II Aleksandrowicz – abdykował 1 marca[g] | 
|
Aleksander III, Maria Fiodorowna | 6 maja/18 maja 1868[a] | 16/17 lipca 1918[a] |
| 1917 | Michał II Aleksandrowicz – zrzekł się tronu 2 marca[h] | .jpg)
|
Aleksander III, Maria Fiodorowna | 22 listopada 1878 według kalendarza juliańskiego | 13 lipca 1918 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Pierwsza data według kalendarza juliańskim/druga według gregoriańskiego
- ↑ Współwładczyni od 1724, samodzielnie rządy od śmierci męża w 1725
- ↑ Aleksandr Mienszykow sprawował realną władzę w kraju w imieniu cesarzowej Katarzyny I
- ↑ Ernest Jan Bühren sprawował realną władze w kraju w imieniu cesarzowej Anny, a po jej śmierci został regentem Iwana VI w 1740.
- ↑ według innych źródeł ur. 28 stycznia 1693
- ↑ W 1823 roku zrezygnował z praw do tronu rosyjskiego, przysługujących mu na wypadek śmierci starszego brata. Przyczyną rezygnacji był ślub w 1820 z polską hrabianką Joanną Grudzińską. Akt rezygnacji był utrzymywany w tajemnicy. Niemniej w 1825, po śmierci Aleksandra I, Mikołaj wysłał jednak do niego wiadomość wzywającą do wstąpienia na tron, tytułując go cesarzem Konstantym I. Konstanty odmówił wtedy ponownie, pozostając w Warszawie. Formalnie od 27 listopada do 14 grudnia 1825 był cesarzem Rosji. Nigdy nie objął tronu.
- ↑ Data według kalendarza juliańskiego. W kalendarzu gregoriańskim jest to 15 marca.
- ↑ Data według kalendarza juliańskiego. W kalendarzu gregoriańskim jest to 16 marca.