Władcy hrabstwa Genewy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Tytuł hrabia Genewy, łac. comes gebennensis[a], to tytuł noszony przez władców hrabstwa i jego głównego miasta, Genewy. Używany, począwszy od połowy XI wieku, przez siedemnastu seniorów, należących do domu Genewskiego. W końcu XIV wieku, przechodzi na dom Thoire-Villars, po czym hrabstwo dostaje się w posiadanie dynastii Sabaudzkiej, która traktuje te ziemie jako apanaże.

Historia tytułu[edytuj | edytuj kod]

Tytuł „hrabia Genewy” jest przekazywana, począwszy od XI wieku, jako dziedziczny, z mężczyzny na mężczyznę według kolejności potomków, w domu Genewskim, na zasadach prawa salickiego, które wyklucza z dziedziczenia kobiety.

Około 890 r. wspomniano, hrabiego Manassès, być może Genewy[1][2][3]. O drugim Manassès mowa w nadaniu w 1002 przez króla Burgundii Rudolfa III[4][5][6]. Ten wasal, ostatniego króla Burgundii Rudolfa III, jest wymieniony z tytulaturą łac. Ego in nomine Dei Manasse comes dotyczącą hrabstwa Genewy[7]. Nic nie wiemy o jego rodzinie, poza wzmianką w akcie z 1002, o jego siostrzeńcu Robercie, wymienionym także w aktach z 1012 i 1019[5][8].

Tak zwany dom Genewski – Géroldyngowie – pojawia się w tym samym okresie[4][9][10][11], którego pokrewieństwo nie jest znane[12]. Pierwszy wspomniany hrabia to pewien Gérold lub Giraud, w połowie XI wieku[11]. Genewa należała do rodziny króla Rudolfa III Burgundzkiego[11]. Według różnych badań, są hrabiami rządzącymi hrabstwem Genewy, ich prawa do miasta Genewy są jednak przedmiotem dyskusji[11]. Niektórzy uważają, że nigdy ich nie posiadali, i że biskup otrzymał te prawa od Cesarza i był panem miasta[11]. Inni uważają, że hrabiowie Genewy posiadli je do traktatu z Seyssel, z 1124, gdzie hrabia Aymon I uznaje niezależność władzy świeckiej biskupa Genewy, Humberta Grammonta[11][13]. Traktat ten jest potwierdzany przez kolejne: w Saint-Simon w 1156 roku, w Aix-les-Bains w 1184 i w Desingy w 1219 roku, gwarantujące przewagę biskupa[11].

Hrabiowie[edytuj | edytuj kod]

Pierwsi hrabiowie Genewy (do XII wieku)[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o hrabiach w Genewie lub w regionie, bez znanych więzi rodzinnych[2]:

  • ok. 770-800 : Oliwier, towarzysz Karola Wielkiego i Rolanda[2], którego ojciec, pewien Reynier, byłby panem hrabstwa i od którego wywodzą się Géroldiens zdaniem niektórych średniowiecznych autorów<[14][15];
  • ok. 890 : Manassès[2][3], być może, hrabia Genewy;
  • ...
  • ok. 1002 : Manassès[5][4] (Manasaeus[6]);
  • v. 1012[2]: Robert, być może, siostrzeniec poprzedniego[6][8].

Genealog Bugey, Samuel Guichenon, publikuje w swojej książce” Historia rodu królewskiego dynastii Sabaudzkiej, w 1660 roku, tabele rodowodów znamienitych rodzin, w których dla rodziny z Genewy podaje następującą genealogię[16]:

  • 880 (?): Ratbert (870/880 – † 901);
  • 931 (?): Albitius (900 – † 931/932), jego syn, hrabia Genewy;
  • (?): Konrad (930 – † = 963), jego syn, hrabia Genewy;
  • ok. 963-974 (?) Robert († 974), jego syn, hrabia Genewy, określany jako dobroczyńca kościoła/klasztoru Peillonnex, podczas gdy statut pochodzi z 1012[17]. Prawdopodobnie miał dwóch synów: Konrada i Alberta
  • 974-1001 (?): Albert Genewski, jego syn, hrabia Genewy, który ożenił się z Eldegardą
  • 1004 (?): Renault, hrabia Genewy
  • 1016 (?): Aymon, hrabia Genewy, mąż Berty Flandryjskiej, córki hrabiego Baudoin
  • 1034 : Gérold, hrabia Genewy, żonaty z Gizelą siostrzenicą króla Rudolfa III Burgundzkiego, para miała dzieci: Roberta, Joanne Genewską (żonę [Amadeusza II Sabaudzkiego]) i Gérolda
  • ok. 1060 : Robert, hrabia Genewy, syn jego. Śmierć bez potomstwa
  • ok. 1080 : Gérold lub Gerard, hrabia Genewy, jego brat, który ożenił się z Thetberge,

Dom Genewski[edytuj | edytuj kod]

Siedemnastu członków domu Genewskiego lub Géroldiens[11][18]:

Kolejność Imię Panowanie Uwagi Herby
1 Gérold lub Giraud

(† ok. 1080)

ok. 1023 – ok. 1061 / przed 1080 Ojciec nieznany, pierwszy hrabia z domu Genewskiego wspomniany w 1032[3][2][19][20]
2 Conon
(† ok. 1080)
ok. 1061 – ok. 1080 Jego syn[19][21]
3 Aimon lub Aymon I ok. 1080 – przed 1128 Jego brat przyrodni[21][19]
4 Amadeusz I
(† 1178)
ok. 1128 – 1178 Jego syn[2][21][19]

Srebrne pole z błękitnym pasem i dwoma jednakowymi lwami
Amadeusz I wziął jako herb suwerena herb Zähringen[22][23][24].

5 Wilhelm I
(† 1995)
1178 – 1195 Jego syn[2][21][19]
6 Humbert
(† avant 1225)
1195 – przed 1225 Jego syn[2][19]
7 Wilhelm II
(† 1252)
przed1225- 1252 Jego brat[2][19]
8 Rudolf
(† 1265)
1252 – 1265 Jego syn[2][19]
9 Aymon II
(† 1280)
1265 – 1280 Jego syn[2][19]
10 Amadeusz II
(† 1308)
1280 – 1308 Jego brat[2][19]

Złota z czterema kwadratami błękitymi.
Herb używany począwszy od Amadeusza II[22][23][25].

11 Wilhelm III
(1286-1320)
1308 – 1320 Jego syn[2][19]
12 Amadeusz III
(† 1367)
1320 – 1367 Jego syn[2][19]
13 Aymon III
(† 1367)
1367 – 1367 Jego syn[2][19]
14 Amadeusz IV
(† 1369)
1367 – 1369 Jego brat[2][19]
15 Jan
(† 1370)
1369 – 1370 Jego brat[2][19]
16 Piotr
(† 1392)
1379 – 1392 Jego brat[2][19]
17 Robert III
(† 1394)
1392 – 1394 Jego brat, wybrany w 1378 r. papieżem, który przyjął imię Klemansa VII[2][19], uznany za antypapieża

Dom Thoire i Villars[edytuj | edytuj kod]

Nazwa pochodzi od mariażu rodzin Thoire i Villars z 1394, po śmierci ostatniego hrabiego z domu Genewskiego[11][2]:

Ranking Nazwa Zarządu Uwagi Herb
1 Grzegorz VII
(† 1400)
1394 – 1400 Syn Marii, córki Amedee IIII Genewy[21]

Sześć pasów złotych i czerwonych.
Herb rodziny Thoire i Villars[23].

2 Odon, lub Odo ok. 1080 – do 1128 Jego wujek, który sprzedał prawo własności dynastii Sabaudzkiej.

W 1402 roku, Odon z Villars sprzedaje hrabstwo Genewy, Amadeuszowi VIII, hrabiemu Sabaudi za 45 000 franków w złocie[11]. Jego spadkobiercy kwestionują sprzedaż. W 1424 r., po 23 latach walki i procesów, Amadeusz VIII odkupuje prawa do hrabstwa Genewy od wszystkich pretendentów do tych praw[11].

Dom Sabaudzki[edytuj | edytuj kod]

Począwszy od 1402, hrabstwo Genewa zostaje sprzedane hrabiom Sabaudii i znika[11]. Staje się ono w tym okresie ziemią dla apanaży dla młodszych gałęzi rodziny począwszy od 1424.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Historyk Paul Guichonnet(inne języki) mówi w swoim artykule na temat „Genève (de)”, że prawidłowe tłumaczenie łac. comes gebennensis na francuski jest fr. comte de Genève co pokazuje, że forma fr. comte de Genevois, choć powszechne, zwłaszcza wśród historyków z XIX w jak w Régeste genevois(inne języki) (1866), jest nieprawidłowa.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Pierre Duparc: Le comté de Genève (IX-XV siècles). Wyd. 1978. T. XXXIX. Genewa: Société d’histoire et d’archéologie de Genève, 1955, s. 52, seria: Mémoires et documents. (fr.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u « Généalogie simplifiée des comtes de Genève ». „Histoire des communes savoyardes”, s. 11, 1981. (fr.). 
  3. a b c Teresa Leguay, Jean-Pierre Legay: Histoire de la Savoie. Paryż: Éditions Jean-Paul Gisserot, 2005, s. 20. ISBN 978-2-87747-804-5. (fr.).
  4. a b c Regum Burgundiae e stirpe Rudolfina Diplomata et Acta. T. 91. s. 242–244, seria: Die Urkunden der Burgundischen Rudolfinger. (łac.).
  5. a b c Pierre Duparc: Le comté de Genève (IX-XV siècles). Wyd. 1978. T. XXXIX. Genewa: Société d’histoire et d’archéologie de Genève, 1955, s. 53–54, seria: Mémoires et documents. (fr.).
  6. a b c acte de 1002. Fondation des Archives historiques de l’Abbaye de Saint-Maurice (Suisse) – digi-archives.org, seria: Régeste genevois. REG 0/0/1/144. Cytat: Manasaeus comes, Rotbertus nepos ejus. (łac.).
  7. Régine Le Jan: La Royauté et les élites dans l’Europe carolingienne. Début IX siècle aux environs de 920. T. 17. Université Lille III: Centre d’Histoire de l’Europe du Nord-Ouest, 1998, s. 403, seria: Histoire et littérature régionales. ISBN 978-2-90563-722-2. (fr.).
  8. a b Pierre Duparc: Le comté de Genève (IX-XV siècles). Wyd. 1978. T. XXXIX. Genewa: Société d’histoire et d’archéologie de Genève, 1955, s. 57-, seria: Mémoires et documents. (fr.).
  9. Laurent Ripart: « Du royaume aux principautés: Savoie-Dauphiné, Xe-XIe siècles ». W: Christian Guilleré, Jean-Marie Poisson, Laurent Ripart: Le royaume de Bourgogne autour de l’an mil. Cyrille Ducourthial (red.). Chambéry: 2008, s. 1–2. (fr.).
  10. Laurent Ripart: Les fondements idéologiques du pouvoir des comtes de la maison de Savoie (de la fin du X au début du XIII). T. 3. Université de Nice, 1999, s. 13–15, seria: thèse sous la dir. de Henri Bresc(inne języki). [dostęp 2016-02-14]. (fr.).
  11. a b c d e f g h i j k l Guichonnet 2010 ↓.
  12. « Histoire dynastique et seigneuriales » + généalogie simplifiée des comtes de Genève. W: Histoire des communes savoyardes. 1981, s. 10–12.
  13. Henry Baud, Louis Binz: Le Diocèse de Genève-Annecy. Éditions Beauchesne, 1985, s. 32. ISBN 978-2-7010-1112-7. (fr.).
  14. Amédée Pierre Jules Pictet de Sergy: Genève, origine et développement de cette république: Genève monarchique et épiscopale. Ch. Gruaz, 1845, s. 214. (fr.).
  15. (Note n°3) paru dans les Memoires. W: Eusèbe Henri Gaullieur: « Mémoire sur la composition des Chroniques de Savoie et sur leurs rapports avec l’histoire de Genève et de la Suisse ». T. 1 i 2. Institut national genevois, 1854, s. 39. (fr.).
  16. Samuel Guichenon: Histoire généalogique de la Royale Maison de Savoie ou Histoire généalogique de la Royale Maison de Savoie justifiée par titres, fondations de monastères, manuscrits, anciens monumens, histoires, et autres preuves authentiques. Jean-Michel Briolo, 1660, s. 309–310. Cytat: Table XVIII. (fr.).
  17. Jean-Yves Mariotte: « Du bon usage des faux ». W: Barbara Roth-Lochner, Marc Neuenschwander, François Walter: Des archives à la mémoire. Mélanges d’histoire politique, religieuse et sociale offerts à Louis Binz. Librairie Droz, 1995, s. 346. ISBN 978-2-88442-007-5. (fr.).
  18. Leguay i Leguay 2005 ↓, s. 17.
  19. a b c d e f g h i j k l m n o p q Histoire de Savoie 1984 ↓, s. 38.
  20. Laurent Rippart: « La tradition d’Adélaïde dans la maison de Savoie ». W: P. Corbet, M. Goullet, D. Iogna-Prat: Adélaïde de Bourgogne, genèse et représentations d’une sainteté impériale (Actes du colloque international du Centre d’études médiévales, Auxerre, 10-11 décembre 1999). Dijon: 2002, s. 55–77. (fr.).
  21. a b c d e Teresa Leguay, Jean-Pierre Legay: Histoire de la Savoie. Paryż: Éditions Jean-Paul Gisserot, 2005, s. 22. ISBN 978-2-87747-804-5. (fr.).
  22. a b Jean Daniel Blavignac: Armorial Genevois. Essai historique sur les armoiries, les sceaux, les milices, et les sociétés militaires, les uniformes et les bannières, les médailles et les monnaies de Genève, depuis l’époque la plus ancienne jusqu'à nos jours. Genewa: 1849, s. 293–294. (fr.).
  23. a b c « Genevois (comtes du) ». W: Johannes Baptista Rietstap: Armorial général. T. 1. s. 759. (fr.).
  24. Vitrail de l’abside de l’église Saint-Nicolas-de-Tolentin du monastère royal de Brou (Bourg-en-Bresse). (fr.).
  25. Armes adoptée par Amédée II de Genève vers 1280 – Elles apparaissent dans des sceaux de 1288 et 1289 sur des actes d’Amédée II de Genève

    Revue savoisienne, Académie florimontane, 2000 (fr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]