Władysław Czengery
| Data i miejsce urodzenia |
12 marca 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
luty 1942 |
Władysław Czengery (ur. 12 marca 1888 w Chodorkowie, zm. w lutym 1942 w Samarkandzie) – polski aktor i reżyser, pierwszy kierownik Teatru Polskiego na Łotwie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Władysław Czengery urodził się 12 marca 1888 w Chodorkowie, jako syn Leona Czengery i Stanisławy ze Skalskich[1]. Ukończył szkołę handlową w Kijowie, a następnie rozpoczął studia w Ryskim Instytucie Politechnicznym. Studia inżynierskie przerwał, by poświęcić się aktorstwu[2]. Studia aktorskie odbył (wbrew woli rodziny) w szkole dramatycznej A. Zagarowa[1].
W latach 1908–1917 występował w różnych teatrach, między innymi w rosyjskim teatrze w Rydze oraz w teatrach Petersburga, Moskwy, Kijowa, Charkowa, Rostowa nad Donem i Baku[1]. Po I wojnie światowej mieszkał w Lublanie. Do Rygi wrócił w 1922, gdzie pracował jako aktor w Rosyjskim Teatrze Dramatycznym. Od roku 1924 prowadził kółko dramatyczne „Oświata” działające przy Towarzystwie Polskim, które w 1926 zostało przekształcone w Teatr Polski na Łotwie z siedzibą w Rydze. W latach 1926–1931 Władysław Czengery kierował Teatrem Polskim. Był kierownikiem artystycznym, reżyserem, nauczycielem dykcji i aktorstwa[2].
W kolejnych latach poświęcił się głównie reżyserii. Pracował w Teatrze Miejskim w Wilnie, Teatrze Miejskim w Łodzi, Teatrze Polskim w Poznaniu[2]. Był również autorem wielu artykułów o teatrze drukowanych w prasie codziennej[1].
W latach 1938–1940 kierował Teatrem Miejskim w Grodnie[2].
W 1941, po napaści Niemiec na ZSRR, wyjechał w głąb Rosji[2].
Ojciec aktorki Haliny Czengery-Wołłejko. Zmarł w 1942 roku w Samarkandzie[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Władysław Czengery, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-04-10].
- ↑ a b c d e f Dominik Wilczewski, Władysław Czengery, [w:] 100 Polaków zasłużonych dla Łotwy. 100 Latvijai nozīmīgi poļi. 100 Poles distinguished in Latvian history, Warszawa: Fundacja Bałtycka, 2018, s. 44-45, ISBN 978-83-950577-0-0, OCLC 1077366772 [dostęp 2023-04-10].